Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) vừa có công văn gởi Thủ tướng Chính phủ liên quan đến việc xử lý dứt điểm kiến nghị của tỉnh Bình Thuận đối với dự án và bố trí vốn thực hiện dự án di dời các hộ dân bị ảnh hưởng bởi khói bụi, tiếng ồn từ Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân (Trung tâm).

Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 4.

Theo đó, từ năm 2018, Bộ TN&MT đã đưa Trung tâm vào đối tượng giám sát, kiểm soát đặc biệt và đã triển khai các đoàn giám sát liên tục từ năm 2018 đến nay.

Trong tháng 3-2020, sau khi tiếp nhận thông tin phản ánh bụi than, tiếng ồn phát sinh tại Trung tâm ảnh hưởng đến khu dân cư, Bộ TN&MT đã tổ chức đoàn công tác tiến hành khảo sát hiện trường, kiểm tra và làm việc với các nhà máy nhiệt điện.

Đoàn công tác đã yêu cầu các nhà máy tại Trung tâm khẩn trương thực hiện các giải pháp khắc phục, kiểm soát tình hình nêu trên. Đồng thời, Bộ TN&MT đã có công văn yêu cầu các nhà máy nhiệt điện tăng cường thực hiện một số giải pháp để kiểm soát bụi, bụi than, tiếng ồn phát sinh trong quá trình sản xuất.

Trong tháng 3- 2021, đoàn giám sát của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Quốc hội cùng đại diện các bộ, ngành đã đến giám sát việc thực hiện các nội dung bảo vệ môi trường tại Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân. Đoàn cũng đã khảo sát trong khu vực dân cư, khu vực sản xuất của các nhà máy và đánh giá cao việc thực hiện công tác bảo vệ môi trường tại Trung tâm.

Đoàn giám sát của Quốc hội kiểm tra tại Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân.

Các cơ quan quản lý nhà nước đã tăng cường quản lý, các chủ đầu tư các nhà máy nhiệt điện tại Trung tâm đã nỗ lực thực hiện các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường trong quá trình xây dựng và hoạt động.

Cụ thể đã đầu tư và vận hành các hệ thống xử lý bụi, khí thải đạt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải nhưng với tác dụng cộng gộp các nguồn phát sinh bụi, bụi than từ các nhà máy đến không khí xung quanh, khoảng cách từ hàng rào Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 4 đến khu dân cư thôn Vĩnh Phúc, xã Vĩnh Tân chỉ khoảng 80m.

Ngoài ra do đặc điểm khí hậu nên trong năm 2021 và 2022 khu vực dân cư thôn Vĩnh Phúc và thôn Vĩnh Tiến vẫn bị ảnh hưởng bởi bụi, bụi than từ hoạt động của Trung tâm.

Mặc dù Trung tâm đã nỗ lực trồng cây xanh, bảo vệ môi trường nhưng khoảng cách quá gần khu dân cư.

Theo quy hoạch Trung tâm được Bộ Công nghiệp phê duyệt vào tháng 5-2007 có 3 dự án nhà máy nhiệt điện đốt than gồm Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 1, Vĩnh Tân 2 và Vĩnh Tân 3 (khi đó chưa có Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 4 và 4 mở rộng như hiện nay).

Tổng diện tích sử dụng đất là 355 ha. Trong đó có 10,84ha hành lang cây xanh cách ly và khoảng cách ly vệ sinh so với khu dân cư khoảng 500m. Sau khi Bộ Công Thương điều chỉnh quy hoạch của Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân bổ sung Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 4 thì diện tích Trung tâm tăng lên hơn 710ha.

Trong đó, diện tích hành lang cây xanh cách ly chỉ còn khoảng 4,07ha và khoảng cách từ khu dân cư thôn Vĩnh Phúc, xã Vĩnh Tân, huyện Tuy Phong đến hàng rào Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 4 chỉ còn khoảng 80m.

Tại thời điểm Bộ Công Thương thực hiện việc điều chỉnh quy hoạch Trung tâm, theo quy định khoảng cách ly vệ sinh tối thiểu của các nhà máy nhiệt điện là 500m. Như vậy, khoảng cách ly vệ sinh của Trung tâm chưa đảm bảo theo Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về quy hoạch xây dựng.

Theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 về khoảng cách an toàn môi trường đối với khu dân cư, Trung tâm có nguy cơ phát tán bụi, tiếng ồn nên thuộc trường hợp phải có khoảng cách an toàn.

Bên trong Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 4.

Từ thực tế trên và quy định về quy hoạch bảo vệ môi trường, Bộ TN&MT nhận thấy việc nghiên cứu điều chỉnh quy hoạch Trung tâm là cần thiết, căn cơ và lâu dài để tạo khoảng cách an toàn về môi trường đối với khu dân cư.

Do đó Bộ TN&MT đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp UBND tỉnh Bình Thuận, Bộ TN&MT và các cơ quan, tổ chức liên quan nghiên cứu, đánh giá và đề xuất việc điều chỉnh quy hoạch Trung tâm theo kiến nghị của UBND tỉnh Bình Thuận.

Cùng đó, xem xét giao đơn vị chủ trì xây dựng, thực hiện đề án di dời dân và bố trí vốn thực hiện theo quy định pháp luật hiện hành, lấy ý kiến Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp các nội dung liên quan về vốn để thực hiện. Sau đó báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả vào đầu quý II năm 2023.