Theo đó, lạm phát giá lương thực ở 38 nước thành viên của OECD đã giảm tháng thứ 15 liên tiếp, từ 6,3% trong tháng 1-2024 xuống còn 5,3% trong tháng 2, thấp hơn rất nhiều so với mức đỉnh vào tháng 11-2022 (16,2%) và là mức thấp nhất kể từ cuối năm 2021.

Giảm áp lực

Điều này giúp giảm bớt áp lực cho hàng triệu gia đình đã bị ảnh hưởng vì giá thực phẩm tăng cao trong hai năm qua. Theo số liệu mới nhất của OECD mức lạm phát giá lương thực hiện đã giảm tới một nửa so với mức đỉnh. Tại Mỹ giảm xuống còn 2,2% trong tháng 2-2024, so với mức đỉnh 11,4% vào tháng 8-2022 và là mức thấp nhất kể từ tháng 5-2021.

Tại Vương quốc Anh, giá thực phẩm và đồ uống không cồn đã tăng 5% trong tháng 2-2024 so với cùng kỳ năm ngoái, là mức tăng thấp nhất kể từ đầu năm 2022 và thấp hơn nhiều so với mức 19,2% (mức cao nhất trong 45 năm) vào tháng 3-2023.

Trên toàn khu vực đồng euro, mức giá thực phẩm và đồ uống không cồn tính theo năm đã giảm xuống 2,7% trong tháng 3-2024, lần đầu tiên xuống dưới mức 3% kể từ tháng 11-2021, theo ước tính của Cơ quan thống kê Liên minh châu Âu. 

Các số liệu được Tổ chức Nông lương Liên Hiệp Quốc công bố tuần trước cũng cho thấy giá thực phẩm bao gồm ngũ cốc, đường và thịt nhìn chung đã giảm so với mức kỷ lục vào năm 2022.

Theo báo Financial Times, giá thực phẩm tại nhiều nước đã tăng vọt vào năm 2022 do giá năng lượng tăng và hoạt động thương mại thấp hơn vì ảnh hưởng của xung đột Nga - Ukraine. Hạn hán nghiêm trọng hơn dự báo và sự gián đoạn chuỗi cung ứng liên quan đến đại dịch COVID-19 cũng góp phần gây thiệt hại.

Chương trình Lương thực thế giới của Liên Hiệp Quốc chỉ ra giá cả cao hơn đã góp phần khiến 333 triệu người đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực nghiêm trọng vào năm 2023.

"Chúng ta đã chứng kiến tình trạng lạm phát giá lương thực tăng cao ở mức tồi tệ nhất. Giá hàng hóa nông nghiệp đã giảm đáng kể trong hai năm qua, kể từ mức giá đạt đỉnh sau cuộc chiến ở Ukraine, và điều này đóng vai trò là động lực cắt giảm lạm phát ngay cả ở cấp độ bán lẻ", ông Carlos Mera, người đứng đầu bộ phận hàng hóa nông nghiệp tại Công ty Rabobank, chỉ ra.

Ông Tomasz Wieladek, chuyên gia kinh tế tại Công ty đầu tư T. Rowe Price, nhận định: "Chuỗi cung ứng đã bình thường hóa hoàn toàn, giá khí đốt đã giảm xuống mức được coi là bình thường hơn, còn hoạt động xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine đã nối lại qua hành lang Biển Đen. Điều này cho thấy xu hướng giảm lạm phát giá lương thực toàn cầu có thể sẽ tiếp tục".

Điều tồi tệ nhất đã qua?

Nhìn chung việc giảm mức lạm phát giá lương thực đang mang lại hy vọng cho nền kinh tế toàn cầu, nhưng cũng cần lưu ý tới các diễn biến địa chính trị và tác động của chúng với thị trường năng lượng và việc hình thành quỹ đạo lạm phát giá lương thực.

Sự bùng nổ căng thẳng gần đây ở Trung Đông - cùng với giá dầu vượt mốc 90 USD/thùng - đã làm dấy lên lo ngại về áp lực lạm phát dai dẳng, có thể làm phức tạp thêm nỗ lực ổn định giá cả của các ngân hàng trung ương.

Những diễn biến này càng cho thấy mối liên hệ phức tạp giữa thị trường năng lượng, sự ổn định địa chính trị và giá lương thực toàn cầu, đồng thời làm nổi bật những thách thức mà các ngân hàng trung ương phải đối mặt.

Bất chấp triển vọng lạc quan về giá lương thực, vẫn còn nhiều thách thức, đặc biệt đối với các nền kinh tế đang phải vật lộn với sự mất giá đồng tiền và phụ thuộc vào nhập khẩu lương thực. 

Các quốc gia như Thổ Nhĩ Kỳ và Nigeria tiếp tục phải đối mặt với mức lạm phát giá lương thực cao, phản ánh sự chênh lệch và tác động không đồng đều của xu hướng này.

"Nhìn chung, lạm phát giá lương thực đang giảm ở các nước phát triển và những thị trường mới nổi. Tuy nhiên chúng tôi nhận thấy có những nơi vẫn còn khó khăn, đáng chú ý hơn cả là các nước chịu áp lực tỉ giá hối đoái và phụ thuộc vào nhập khẩu", chuyên gia kinh tế Kiran Ahmed tại Công ty tư vấn Oxford Economics bình luận.

Giá lương thực cũng tăng liên tục ở nhiều nước mà gạo là lương thực chính sau khi lệnh cấm xuất khẩu gạo của Ấn Độ ảnh hưởng đến nguồn cung. Theo Quỹ Tiền tệ quốc tế, giá gạo đã tăng 25% theo năm trong tháng 2-2024 và lạm phát giá lương thực tiếp tục tăng ở các nước phụ thuộc vào nhập khẩu gạo Ấn Độ như Philippines và Bangladesh.

Nhìn chung sự sụt giảm giá nông sản, đặc biệt là ngũ cốc, cho thấy lạm phát giá lương thực sẽ tiếp tục giảm ở hầu hết các nước trong những tháng tới.

Năm nay giá lương thực có 'yên'?

Từ ngũ cốc, dầu thực vật cho tới sữa, thịt... giá nhiều loại hàng hóa trên toàn cầu đã tăng lên mức kỷ lục trong năm 2022. Liệu năm nay giá lương thực còn tăng hay sẽ giảm xuống?