Chi trăm triệu biến xe thành… nhà di động

Du lịch bằng mobihome (ngôi nhà di động) là hình thức không xa lạ tại nhiều nước phương Tây nhưng vẫn khá mới mẻ tại Việt Nam. Hình ảnh những chuyến lên rừng, xuống biển bằng chiếc xe đã được hoán cải thành căn hộ di động với các tiện ích căn bản (bếp, phòng vệ sinh, phòng ngủ…) đủ đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của một gia đình nhỏ đang tạo sự thích thú đối với nhiều người, đặc biệt là những ai đam mê du lịch. 

Vợ chồng anh Duy Tân - chị Hà My (ngụ TP.Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk) có chung đam mê du lịch. Giai đoạn dịch COVID-19 bùng nổ năm 2020, công việc của anh Tân bị gián đoạn nên vợ chồng anh bỏ ra 120 triệu đồng mua một chiếc xe Ford transit cũ (16 chỗ), dẹp ba dãy ghế phía sau để cải tạo thành một “ngôi nhà di động” có đầy đủ các chức năng cơ bản như phòng ngủ, nhà vệ sinh, bếp, tủ đựng quần áo, bàn làm việc. Tổng chi phí cho căn nhà di động này khoảng 250 triệu đồng. Với những tiện ích cơ bản, chiếc xe có thể đáp ứng những chuyến đi kéo dài hàng tháng trời của một gia đình nhỏ.

 “Thời gian chính của vợ chồng con cái chúng tôi đều ở trên xe. Thỉnh thoảng có đi ngang nhà thì chúng tôi ghé lại ở ít hôm. Con tôi hiện tại mới 18 tháng nhưng từ Lào Cai đến Cà Mau gần như bé đã đi hết…”, anh Tân chia sẻ. 

Có sẵn kinh nghiệm quay dựng video căn bản, đến bất cứ địa danh nào, vợ chồng anh Tân đều quay, dựng thành những clip trải nghiệm cho kênh Youtube “Kin ơi đi thôi’’ của cả hai. Số tiền kiếm được từ kênh này đủ kinh phí cho những hành trình dài ngày của gia đình nhỏ.

Cách làm của Duy Tân hiện không còn là chuyện hiếm. Không ít người sẵn sàng bỏ ra hàng tỷ đồng để đầu tư mobihome cho thỏa đam mê du lịch. Một tài khoản Facebook có tên Z.C. (ngụ TPHCM) chia sẻ, anh vừa hoàn thành một mobihome từ Hyundai dòng Solati, 16 chỗ, giá khoảng 1 tỷ đồng. Chiếc xe được tháo bỏ toàn bộ ghế sau để hoán cải thành giường, bếp ăn, nhà vệ sinh… trang bị đầy đủ từ bếp gas đến tủ lạnh mini…

Theo những người đam mê mobihome, vướng mắc lớn nhất đối với loại hình này chính là thủ tục pháp lý. Để làm mobihome, có thể đăng ký dạng ô tô “nhà ở lưu động”. Tuy nhiên, hiện tại hình thức này khá phức tạp vì phải thuê một đơn vị lên bản vẽ nhà, bản vẽ đó phải đáp ứng được những tiêu chí an toàn nhất định. Một cách khác là hoán cải các dòng xe chở khách bình thường sau đó đăng ký dạng xe tải, phía sau chở hàng. Thế nhưng để đáp ứng yêu cầu kiểm định, xe sẽ phải làm các vách ngăn.

“Xe của tôi là loại đã hoán cải nên chỉ cần đăng kiểm như xe tải là chạy bình thường. Vướng mắc mà chúng tôi thường gặp phải là gặp những tuyến đường cấm xe tải thì xe sẽ không được chạy vào”, anh Duy Tân chia sẻ.

Đại diện các doanh nghiệp lữ hành tại TPHCM cho hay, trào lưu mobihome được dự đoán sẽ rất phát triển trong những năm tới, nhất là khi những tác động từ đại dịch COVID-19 làm thay đổi rất nhiều xu hướng sinh hoạt, du lịch của mọi người. Thay vì lựa chọn các chuyến du lịch theo đoàn qua các công ty lữ hành, một bộ phận khách sẽ hướng đến việc tự đi bằng ô tô riêng hay mô hình mobihome. Những cung đường mới, trải nghiệm mới, những nơi còn hoang sơ, vắng người… cũng sẽ được chọn thay thế các địa điểm du lịch đông đúc, phổ biến. 

Việc đầu tư mobihome phù hợp hơn với những người thường xuyên đi du lịch, thích di chuyển. Với những đối tượng khách văn phòng, người lao động… một năm vài lần đi, sẽ rất phí nếu đầu tư một chiếc xe “nhà di động” , vì ngoài chi phí mua xe, hoán cải, còn phải thường xuyên đăng kiểm, kiểm tra. Chưa kể, đối với điểm đến, việc xe có được phép dừng, đỗ không cũng phải tính tới. “Ở những điểm không cấp phép, việc dừng nấu nướng có thể sẽ bị yêu cầu di chuyển đến khu vực quy định hoặc những điểm vắng tiềm ẩn rủi ro nhất định về cướp bóc”, ông Nguyễn Duy Tuấn - giám đốc A Plus Travel - cho biết.

Cũng theo ông Tuấn, nếu loại hình mobihome này phổ biến trong tương lai sẽ đem lại nhiều lợi thế trước mắt, chẳng hạn tạo cơ hội cho các doanh nghiệp sản xuất ô tô thiết kế những dòng xe mobihome chuyên dụng; những điểm đến có thể mở thêm các dịch vụ về cắm trại để thu hút loại hình này hoặc một số đơn vị cung cấp các loại vật dụng cho du lịch picnic, cắm trại… phát triển hơn.

Hoán cải xe thành nhà có dễ?

Đại diện một trung tâm đăng kiểm ở TPHCM cho biết, việc hoán cải ô tô thành “ngôi nhà di động” những năm gần đây xuất hiện khá nhiều. Tuy nhiên, việc này phải thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục pháp luật quy định. Nếu chủ phương tiện tự ý thực hiện hoán cải mà không xin phép là vi phạm pháp luật, chắc chắn sẽ bị xử phạt.

“Tại trạm đăng kiểm của tôi đã thực hiện đăng kiểm hoán cải xe cho một số trường hợp. Chi phí hoán cải một chiếc ô tô thành “ngôi nhà di động” không đắt lắm, nhưng các bước hoán cải phải theo Thông tư 58/2020/TT-BCA và Thông tư 85/2014/TT-BGTVT. Cục Đăng kiểm Việt Nam khuyến khích người dân cải hoán, cải tạo xe theo đúng quy định pháp luật”, vị cán bộ đăng kiểm cho biết.

Luật sư Nguyễn Tri Đức (Đoàn luật sư TPHCM) cho hay, theo Thông tư 58/2020/TT-BCA, trước khi cải tạo xe, thay đổi màu sơn (kể cả kẻ vẽ, quảng cáo), chủ xe phải khai báo trên trang thông tin điện tử của Cục Cảnh sát giao thông tại mục khai báo cải tạo xe, thay đổi màu sơn hoặc trực tiếp đến cơ quan đăng ký xe và được xác nhận của cơ quan đăng ký xe thì mới thực hiện; làm thủ tục đổi lại giấy chứng nhận đăng ký xe khi xe đã được cải tạo hoặc khi thay đổi địa chỉ của chủ xe. 

“Sau khi khai báo, chủ phương tiện sẽ thực hiện các bước để hoàn tất việc hoán cải xe. Quy trình hoán cải xe được thực hiện theo Thông tư 85/2014/TT-BGTVT”, luật sư Đức nói.
Sau khi khai báo hoán cải xe, chủ phương tiện phải chuẩn bị đầy đủ hồ sơ hoán cải xe. Hồ sơ này gồm: đăng ký, đăng kiểm xe, giấy xuất xưởng, chứng nhận an toàn kỹ thuật… Khi có đủ hồ sơ, chủ phương tiện sẽ làm thiết kế hoán cải. Chủ phương tiện phải có thuyết minh thiết kế kỹ thuật xe cơ giới (bản chính) theo quy định và bản vẽ kỹ thuật (bản chính) theo quy định. Khi thiết kế được duyệt, chủ xe đưa xe đến trạm đăng kiểm có chức năng nghiệm thu để nghiệm thu hoán cải và cải tạo. Thủ tục nghiệm thu hoán cải, cải tạo hoàn thành, trạm đăng kiểm sẽ cấp cho chủ phương tiện hai liên cải tạo. Trong đó, một liên dùng để đổi đăng ký, một liên dùng để đổi đăng kiểm.

Cán bộ trung tâm đăng kiểm ở TPHCM lưu ý: “Theo quy định, hồ sơ thiết kế cải tạo xe tải phải được Cục Đăng kiểm Việt Nam hoặc Sở Giao thông vận tải thẩm định theo quy định. Hiện nay, việc thẩm định đa phần do Cục Đăng kiểm thực hiện. Khi hoàn tất việc hoán cải, chủ phương tiện dùng liên đổi đăng ký đến cơ quan công an có thẩm quyền để đổi đăng ký. Sau khi thực hiện đổi đăng ký xe, chủ phương tiện hoán cải phải thực hiện khám lưu hành xe với biển đăng ký và loại phương tiện mới.

Ngoài đăng ký và đăng kiểm (giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật), người dân cần đem theo liên cải tạo dùng cho đăng kiểm để hoàn thiện thủ tục khám lưu hành”.

Cán bộ đăng kiểm cho biết không phải phương tiện nào cũng có thể thực hiện việc hoán cải. Bởi, theo quy định hiện hành, cơ quan có thẩm quyền sẽ không cải tạo mục đích sử dụng đối với xe cơ giới đã có thời gian sử dụng trên 15 năm, kể từ năm sản xuất của xe cơ giới đến thời điểm thẩm định thiết kế. Xe ô tô chỉ có thể làm thủ tục hoán cải sau sáu tháng kể từ ngày đăng ký ra biển đầu tiên… 

Quốc Thái - Sơn Vinh