Các bị cáo tại tòa - Ảnh: NAM ANH

Cựu tổng giám đốc TISCO có vai trò chính

Theo đó, hội đồng xét xử (HĐXX) tuyên phạt các bị cáo: Trần Trọng Mừng (cựu tổng giám đốc TISCO) 9 năm 6 tháng tù; Trần Văn Khâm (cựu chủ tịch HĐQT kiêm tổng giám đốc TISCO) 8 năm 6 tháng tù; Mai Văn Tinh (cựu chủ tịch HĐQT Tổng công ty Thép Việt Nam - VNS) 6 năm tù và Đậu Văn Hùng (cựu tổng giám đốc VNS) 3 năm tù, cùng về tội "vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí". 

Các bị cáo còn lại bị tuyên phạt từ 18 tháng tù nhưng cho hưởng án treo đến 8 năm tù giam.

HĐXX xác định bị cáo Trần Trọng Mừng có vai trò chính, trực tiếp chỉ đạo thực hiện hành vi phạm tội nên phải chịu trách nhiệm toàn bộ về hiệu quả dự án.

Theo tòa, đáng lẽ khi nhà thầu - Tập đoàn Khoa học công nghệ và thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC) - vi phạm hợp đồng, bị cáo phải có trách nhiệm xem xét biện pháp dừng, chấm dứt hợp đồng với MCC, phạt hợp đồng, đảm bảo giải quyết vấn đề hiệu quả nhất.

Tuy nhiên, bị cáo Mừng không những không thực hiện mà còn chỉ đạo đàm phán với MCC để tách gói thầu phần xây dựng ra khỏi hợp đồng, đồng ý việc TISCO chịu rủi ro phát sinh, trong khi đây là trách nhiệm của MCC.

Hành vi của các bị cáo gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng, chỉ tính riêng khoản lãi vay của chủ đầu tư để thực hiện dự án đã lên tới hơn 830 tỉ đồng. 

Ngoài ra, chưa tính đến thiệt hại khi dự án bị tạm ngừng, các thiết bị máy móc đã đầu tư vào dự án bị xuống cấp hư hỏng. Hành vi của các bị cáo gây ảnh hưởng xấu đến việc phát triển kinh tế và niềm tin của nhân dân vào công tác quản lý kinh tế của Nhà nước.

Tuy nhiên, HĐXX cũng xét thấy các bị cáo khi thực hiện hành vi trong bối cảnh dự án triển khai trong khủng hoảng kinh tế, phần nào ảnh hưởng đến việc thực hiện hợp đồng. Khi nhà thầu nước ngoài vi phạm hợp đồng, TISCO và VNS có văn bản yêu cầu MCC thực hiện hợp đồng, tính đến phương án khởi kiện, phạt và chấm dứt hợp đồng. 

Mặt khác việc tách hạng mục xây dựng ra khỏi hợp đồng trọn gói và lựa chọn Tổng công ty Xây dựng công nghiệp Việt Nam (VINAINCON) làm nhà thầu phụ đều có báo cáo cấp trên. Đây là các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho các bị cáo.

Kiến nghị xem xét trách nhiệm Bộ Công thương, nhà thầu phụ

Theo HĐXX, căn cứ vào lời khai của các bị cáo tại phiên tòa cùng chứng cứ có trong hồ sơ, tòa nhận thấy cần kiến nghị xem xét hành vi của bộ chủ quản (Bộ Công thương) của TISCO và VNS trong việc đưa ra các chủ trương, quyết định không đúng quy định pháp luật, đồng thời giới thiệu và lựa chọn đơn vị không đủ năng lực để thực hiện phần C (xây lắp) của hợp đồng EPC số 01.

"Đây là những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến hậu quả của vụ án", HĐXX nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, HĐXX cũng cho rằng cần làm rõ những sai phạm của VINAINCON trong việc thực hiện phần C của hợp đồng EPC, nếu có căn cứ thì đề nghị khởi tố trách nhiệm hình sự các cán bộ có liên quan theo quy định của pháp luật.

Cựu tổng giám đốc Gang thép Thái Nguyên lãnh 9 năm 6 tháng tù

TTO - Theo HĐXX, bị cáo Trần Trọng Mừng, cựu tổng giám đốc Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên, có vai trò chính, trực tiếp chỉ đạo hành vi phạm tội nên bị tuyên phạt 9 năm 6 tháng tù.