Tình hình tại Ukraine:
. Theo đài RT, quân đội Nga hôm 4-5 đã thông báo về việc đơn phương tạm dừng hoạt động nhà máy thép Azovstal ở TP Mariupol, hứa hẹn sẽ mở ra các hành lang nhân đạo cho dân thường được cho là đang bị giam giữ tại cơ sở này trong ba ngày liên tiếp.
“Theo quyết định của lãnh đạo Nga, dựa trên các nguyên tắc nhân đạo của Lực lượng vũ trang Nga, chúng tôi sẽ mở một hành lang nhân đạo từ nhà máy thép Azovstal để sơ tán dân thường” - quân đội Moscow tuyên bố.
Cụ thể, hành lang nhân đạo sẽ mở cửa trong ba ngày, từ ngày 5 đến ngày 7-5, hoạt động từ 8 giờ sáng đến 6 giờ tối theo giờ Moscow mỗi ngày.
. Cùng ngày, RT dẫn lời người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov khẳng định các lực lượng Nga sẽ không tấn công các nhà máy thép Azovstal. Theo ông, quân đội Nga đang tuân thủ mệnh lệnh trước đó của Tổng thống Vladimir Putin là không được tiến vào nhà máy này.
“Không có chuyện tấn công vào bên trong nhà máy. Những cuộc giao chiến nổ ra ở bên ngoài khi các chiến sĩ bao vây xung quanh nhà máy” - ông cho hay.
 |
Tổng thống Mỹ Joe Biden. Ảnh: REUTERS |
. Hãng thông tấn Ukraine Ukrinform dẫn thông báo từ Thị trưởng TP Mariupol hôm 4-5 cho biết đường dây liên lạc với các lực lượng phòng thủ Ukraine tại nhà máy thép Azovstal đã bị mất và hiện tại vẫn chưa rõ chuyện gì đang xảy ra ở đó.
"Thật không may, đường dây liên lạc với họ đã bị mất. Không biết chuyện gì đang xảy ra ở đó, liệu họ có họ có an toàn hay không. Chúng tôi đã liên lạc với họ vào ngày hôm qua, nhưng hôm nay, rất tiếc, tôi không thể bình luận bất cứ điều gì. Chúng tôi cầu nguyện cho những người anh hùng của chúng ta và tôi cảm ơn họ vì kỳ tích mà họ đã làm ngày hôm nay cho cả đất nước của chúng ta, họ đã kềm chân kẻ thù và đã cho chúng ta thêm thời gian để chuẩn bị. Và họ là những người bảo vệ thực sự dũng cảm và anh hùng của Mariupol. Chúng tôi cảm ơn họ vì điều đó” - Thị trưởng Mariupol nói.
. Trong khi đó, Trung tá Denys Prokopenko của quân đội Ukraine đã đăng một đoạn video cho thấy tình hình bên trong nhà máy Azovstal trên Telegram.
Trong đoạn video, ông Prokopenko cho biết “tình hình vô cùng khó khăn nhưng quân đội vẫn tiếp tục phòng ngự”.
"Chúng tôi đã chiến đấu chống lại lực lượng vượt trội của kẻ thù trong 70 ngày nay. Kể từ ngày 25-4, chúng tôi đã duy trì lực lượng phòng thủ toàn diện trong nhà máy Azovstal. Đã hai ngày kể từ khi kẻ thù đột nhập vào lãnh thổ của nhà máy. Tôi tự hào về những người lính của chúng tôi đã có những nỗ lực để ngăn chặn các cuộc tấn công của kẻ thù. Tôi biết ơn toàn thế giới vì sự ủng hộ to lớn của các bạn dành cho Mariupol. Những người lính của chúng tôi xứng đáng với điều này” - ông Prokopenko nói.
 |
Người dân địa phương mang theo thực phẩm khi đi ngang qua một tòa nhà chung cư bị hư hại ở TP Mariupol, Ukraine, vào ngày 31-3. Ảnh: REUTERS |
. Cũng theo Ukrinform, lực lượng Nga đang cố gắng tạo điều kiện để tăng cường các cuộc tấn công vào 2 TP Mykolayiv và Kryvyi Rih.
“Theo thông tin mới nhất, vào lúc 18 giờ ngày 4-5 (giờ địa phương), lực lượng Nga đang tạo điều kiện tăng cường tấn công nhắm vào TP Mykolayiv và Kryvyi Rih” - Bộ Tổng tham mưu các lực lượng vũ trang Ukraine thông báo.
. Cùng ngày, các quan chức Ukraine cho biết quân đội Nga đã tiến hành cuộc chiến để giành quyền kiểm soát nhà máy Azovstal. Các quan chức cho hay có khoảng 200 dân thường, cũng như các máy bay chiến đấu của Ukraine, vẫn đang ẩn náu trong hệ thống hầm rộng lớn bên trong nhà máy
Những người dân thường được sơ tán đến nơi an toàn trong tuần này đã bày tỏ nỗi lo lắng đối với những người còn mắc kẹt bên trong.
 |
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov. Ảnh: REUTERS |
Động thái giữa các bên:
. Reuters dẫn lời Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm 4-5 cho biết ông sẽ nói chuyện với các nhà lãnh đạo từ các nước G7 (Nhóm 7 quốc gia có nền kinh tế tiên tiến) trong tuần này về các biện pháp trừng phạt bổ sung tiềm năng chống lại Nga.
"Chúng tôi luôn sẵn sàng tiến hành các biện pháp trừng phạt bổ sung. Tôi sẽ nói chuyện với các thành viên của G7 trong tuần này về những gì chúng tôi sẽ làm hoặc không làm" - ông Biden tuyên bố.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen cho biết Washington đang thảo luận liên tục với các đối tác về các biện pháp trừng phạt tiếp theo và “các hành động bổ sung” có thể được thực hiện để gây sức ép với Moscow.
Bà Yellen không tiết lộ bất kỳ hành động cụ thể nào đang được xem xét, nhưng nhấn mạnh rằng các biện pháp tiếp theo sẽ được tiến hành "nếu Nga tiếp tục cuộc chiến chống lại Ukraine".
 |
Khói bốc lên bao trùm nhà máy thép Azovstal ở Mariupol, Ukraine. Ảnh: SPUTNIK |
. Tổng thư ký Liên Hợp Quốc (LHQ) Antonio Guterres hôm 4-5 cho biết vấn đề khủng hoảng an ninh lương thực toàn cầu sẽ không thể được giải quyết nếu không khôi phục hoạt động sản xuất nông nghiệp ở Ukraine và nguồn cung thực phẩm và phân bón từ Nga ra thị trường thế giới.
"Phân tích của chúng tôi chỉ ra rằng cuộc chiến ở Ukraine chỉ làm mọi thứ tồi tệ hơn, đặt ra một cuộc khủng hoảng ba chiều đang tàn phá hệ thống lương thực, năng lượng và tài chính toàn cầu cho các nước đang phát triển" - ông Guterres nói.
Theo ông, “không có giải pháp thực sự nào cho vấn đề an ninh lương thực toàn cầu ngoài việc hồi phục hoạt động sản xuất nông nghiệp của Ukraine và sản xuất lương thực và phân bón của Nga và Belarus vào thị trường thế giới”.
Tổng thư ký LHQ cho biết ông quyết tâm tạo điều kiện đối thoại để giúp đạt được những mục tiêu đó.
 |
Toàn cảnh nhà máy thép Azovstal, TP Mariupol, Ukraine. Ảnh: RIA |
. Điện Kremlin hôm 4-5 đã bác bỏ thông tin cho rằng Tổng thống Vladimir Putin dự định sẽ tuyên chiến với Ukraine và tuyên bố tổng động viên toàn quốc vào ngày 9-5 khi nước này kỷ niệm chiến thắng của Liên Xô trong Thế chiến thứ hai.
Khi được hỏi về tin đồn cho rằng ông Putin sẽ tuyên chiến với Ukraine vào ngày 9-5, ông Peskov nói: "Việc đó sẽ không xảy ra. Đó là một tin đồn vô nghĩa", Reuters đưa tin.
Ông cũng cho rằng mọi người không nên nghe những đồn đoán cho rằng Moscow có thể sẽ đưa ra có quyết định về một cuộc tổng động viên toàn quốc: "Đó không phải là sự thật".
. Cùng ngày, ông Putin đã ký một sắc lệnh mới đáp trả các biện pháp trừng phạt của phương Tây, liên quan việc phân chia lợi nhuận của các công ty trong nước cho những pháp nhân đến từ “các quốc gia không thân thiện” khi các khoản thanh toán đến hạn, RT cho biết.
 |
Quân đội Mỹ tại khu huấn luyện Grafenwoehr ở Đức. Ảnh: RT |
. Cũng theo RT, quân đội Mỹ hiện đang huấn luyện binh sĩ Ukraine sử dụng các loại pháo, máy bay không người lái mới và các thiết bị khác do NATO (Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương) cung cấp tại nước Đức.
Chuẩn tướng Joseph Hilbert hôm 4-5 xác nhận các báo cáo trước đó cho thấy quân đội Mỹ đang huấn luyện cho các binh sĩ Ukraine sử dụng các loại pháo M777 mới do Mỹ viện trợ quân sự cho Kiev. Ông Hilbert cho biết nhóm đầu tiên, bao gồm 170 binh sĩ, đã trở về Ukraine, trong khi 50-60 người khác hiện đang hoàn thành khóa đào tạo của họ.
“Họ hiểu cách vận hành và sử dụng vũ khí một cách hiệu quả nhất có thể và phù hợp với chiến thuật của riêng họ. Những người Ukraine được điều đến Đức đào tạo là cực kỳ chuyên nghiệp” - ông chia sẻ.
 |
Trạm kiểm soát Senkivka gần biên giới Belarus và Nga ở Chernihiv, Ukraine ngày 16-2. Ảnh: REUTERS |
Cũng theo ông Hilbert, Mỹ đã chi khoảng 126 triệu USD trong 7 năm qua để huấn luyện quân đội Ukraine, bao gồm cả việc xây dựng toàn bộ căn cứ ở miền tây Ukraine cho mục đích này. Ông tiết lộ có khoảng 23.000 binh sĩ đã được huấn luyện vào tháng 1-2022. Lực lượng Kiev cũng đã tham gia "hơn một chục" cuộc tập trận quy mô lớn với quân đội Mỹ ở Đức kể từ năm 2015.
. Ukrinform dẫn thông báo từ chính phủ Anh hôm 4-5 cho biết nước này đã mở rộng danh sách các biện pháp trừng phạt đối với Nga vì hành vi gây hấn ở Ukraine.
Theo các lệnh trừng phạt mới, các doanh nghiệp của Nga sẽ không còn được hưởng lợi từ các dịch vụ kế toán, tư vấn quản lý và quảng bá của Anh, vốn chiếm 10% giá trị nhập khẩu của Nga trong các lĩnh vực này.
 |
Thượng phụ Kirill, người đứng đầu Giáo hội Chính thống giáo Nga. Ảnh: REUTERS |
. Reuters dẫn lời người phát ngôn lực lượng biên phòng Ukraine Andriy Demchenko khẳng định Kiev sẵn sàng đáp trả nếu lực lượng vũ trang Belarus tham gia vào chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine, một phát ngôn viên của Cơ quan Biên phòng Nhà nước Ukraine cho biết hôm 4-5.
“Chúng tôi không loại trừ rằng tại một số điểm nào đó, Nga có thể sử dụng lãnh thổ của Belarus và quân đội của nước này chống lại Ukraine. Do đó, chúng tôi đã sẵn sàng" - ông Demchenko nói và cho biết thêm rằng biên giới giữa Ukraine với Belarus đã được tăng cường kể từ khi Nga tấn công Ukraine vào ngày 24-2.
. Cũng theo Reuters, Ủy ban châu Âu hôm 4-5 đã đề xuất đóng băng tài sản của Thượng phụ Kirill, người đứng đầu Giáo hội Chính thống giáo Nga.
Thượng phụ Kirill đã được thêm vào danh sách trừng phạt bao gồm hàng trăm sĩ quan quân đội và doanh nhân thân với Điện Kremlin mà EU (Liên minh châu Âu) cáo buộc ủng hộ cuộc chiến ở Ukraine.
