Sau đợt hồi phục trước dịp nghỉ lễ 30-4, nhiều người kỳ vọng thị trường chứng khoán (TTCK) sẽ sớm lấy lại đà tăng trưởng. Tuy vậy, sau 2 phiên giảm mạnh ngày 6 và 9-5, VN-Index mất gần 100 điểm, các nhà đầu tư lại rơi vào trạng thái lo lắng.

Gần 350 cổ phiếu giảm sàn

Phiên giao dịch chứng khoán 9-5, VN-Index - chỉ số chính của TTCK Việt Nam đã sụt giảm tới 59,64 điểm (-4,49%) lùi về 1.269,62 điểm; HNX-Index giảm 20,07 điểm (-5,84%), còn 323,39 điểm và UpCom-Index cũng giảm tới 5,38 điểm (-5,28%), còn 96,19 điểm. Mức giảm điểm của các chỉ số dù không lớn bằng phiên giảm kỷ lục hôm 25-4 nhưng lại khiến nhà đầu tư lo lắng hơn rất nhiều khi chứng kiến trên 946 mã cổ phiếu giảm giá, trong đó tới 345 mã giảm kịch sàn bất chấp cổ phiếu tốt hay xấu.

Đáng lo hơn là dù mức giảm của VN-Index phiên này vẫn chưa "thủng đáy" thấp nhất vào ngày 26-4 nhưng rất nhiều cổ phiếu đã giảm sâu hơn thời điểm đó. Nhiều cổ phiếu hiện giảm tới 40%-60% giá trị, thấp nhất kể từ tháng 10-2020.

Trên các diễn đàn chứng khoán, nhà đầu tư chỉ còn biết than vãn vì thua lỗ quá nặng. Ngay cả những người cầm cổ phiếu "khỏe" trên thị trường như dòng phân đạm, hóa chất, thủy sản… nay cũng chịu cảnh "nằm sàn". Nhiều người cho biết mức thua lỗ đã lên tới 50%-70% tài khoản.

Lý giải về sự sụt giảm quá mạnh của TTCK vài phiên trở lại đây, một chuyên viên môi giới chứng khoán cho rằng áp lực bán tháo có thể đến từ việc các công ty chứng khoán yêu cầu nhà đầu tư hạ tỉ trọng vốn vay về ngưỡng an toàn hoặc sẽ bị công ty chứng khoán tự động bán giải chấp cổ phiếu trong danh mục. Bên cạnh đó, những nhà đầu tư khác khi thấy thị trường bị lao dốc cũng mất bình tĩnh, sợ "vạ lây" nên cũng bán sạch cổ phiếu đang nắm giữ ở mức giá thấp để tránh thua lỗ nặng.

Trong khi đó, những người đã rời bỏ thị trường trong đợt giảm trước sẽ không đủ can đảm mua lại hoặc "nghỉ luôn" nên dù cổ phiếu giảm giá rất sâu nhưng vẫn không xuất hiện lực cầu bắt đáy.

Ông Lê Quang Minh, Giám đốc phân tích Công ty Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam, nhận định thị trường đã bước vào thời kỳ "thiên nga đen" với những sự kiện xảy ra khó lường và bất thường, gây hậu quả và lan rộng. "Thời điểm này và diễn biến của thị trường như hiện tại rất khó để nhận định cũng như lời khuyên cho các nhà đầu tư. Đứng ngoài là lựa chọn tốt nhất trong bối cảnh thị trường đang đi xuống và chưa biết đâu là đáy" - ông Lê Quang Minh nói.

Ở góc độ khác, một chuyên gia tài chính cho rằng quy tắc của thị trường tài chính là bình thông nhau. Khi Mỹ tăng lãi suất để hút tiền về thì sẽ có hiện tượng rút tiền khỏi chứng khoán, trong đó có Việt Nam. Bên cạnh đó, nhà đầu tư cũng đang lo lắng về câu chuyện suy thoái kinh tế toàn cầu và nhà nước đang tiến hành siết chặt các hoạt động liên quan đến cung tiền từ đầu tư công, siết tín dụng bất động sản.

Có thể hồi phục ngắn hạn

Về xu hướng thị trường những ngày tới, ông Phan Dũng Khánh, Giám đốc Tư vấn Chiến lược đầu tư Maybank Investment Bank, nhận định sự hồi phục là có khả năng xảy ra nhưng chỉ tạm thời. Bởi giá giảm quá sâu sẽ có lực bắt đáy còn người bán sẽ nản lòng không bán nữa, trừ những tài khoản bị giải chấp do sử dụng margin (đòn bẩy tài chính) cao. "Dòng tiền yếu, thanh khoản suy giảm nên việc phục hồi mang tính kỹ thuật nhiều hơn chứ chưa thể giúp thị trường trở lại xu hướng tăng khi các nhóm nhà đầu tư cá nhân, tổ chức, nhà đầu tư nước ngoài… vẫn bán nhiều hơn. Chưa kể các TTCK như Mỹ đã giảm 6 tuần liên tiếp gây áp lực lên thị trường Việt Nam" - ông Phan Dũng Khánh nói.

Cũng theo chuyên gia này, trong chu kỳ thị trường xuống (downtrend), cổ phiếu ở những ngành tốt - xấu đều bị giảm điểm, chỉ khác mức độ. Việc một vài cổ phiếu đi ngược chỉ là thiểu số và rất khó tìm, chưa kể thời gian đi ngược thường rất ngắn. Do đó, việc khuyên các nhà đầu tư tham gia sẽ rất rủi ro trừ khi nhà đầu tư có kỹ năng lướt sóng, chịu được rủi ro cực kỳ cao hoặc người tham gia dài hạn có thể mua vào dần nhưng phải có chiến lược. "Nhà đầu tư nên tiếp tục giảm bớt cổ phiếu trong danh mục, thu về tiền mặt, đặc biệt với nhà đầu tư có margin thì nên giảm phần lớn. Năm nay tránh việc tất tay, sử dụng margin, xuống tiền cần phải suy nghĩ thận trọng, cân nhắc đắn đo trước khi thực hiện" - ông Phan Dũng Khánh nói.

Chuyên gia kinh tế - TS Đinh Thế Hiển cho rằng TTCK rớt mạnh là điều không quá bất ngờ bởi thời gian qua thị trường tài chính có nhiều xáo trộn, ảnh hưởng tâm lý nhà đầu tư. Và khi cổ phiếu giảm sâu là cơ hội để mua vào, nhà đầu tư cứ gom tiền và đợi VN-Index giảm về khoảng 1.200 điểm mà ở đó cổ phiếu không rơi nữa thì có thể giải ngân. Theo TS Đinh Thế Hiển, nhà đầu tư có thể chú trọng các cổ phiếu thuộc nhóm sản xuất - kinh doanh đang hoạt động tốt, xuất khẩu, tiêu dùng, thủy sản, dịch vụ cảng biển, dược…

Ông Huỳnh Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Công ty Chứng khoán Ngân hàng Đông Á (DAS), chỉ ra nghịch lý của TTCK hiện nay là giá nhiều cổ phiếu đã giảm 40%-50% nhưng lợi nhuận doanh nghiệp niêm yết vẫn tăng mạnh. Về định giá, nhiều doanh nghiệp có chỉ số P/E chỉ 6-10 lần và P/E của toàn thị trường chỉ khoảng 13 lần là rất hấp dẫn để đầu tư trung và dài hạn.