Khi còn nhỏ, Utari Octavianty thường cảm thấy mình là đứa trẻ kém cỏi vì nơi cô sinh ra.

Quê hương của cô là Kampung Bahru, một làng chài hẻo lánh ở miền Đông Kalimantan, Indonesia. Ở đây, nhiều người không được học hành. Thậm chí có một câu nói phổ biến: “Nếu bạn đến từ một làng chài, bạn không thể chiến thắng.”

Đó là lý do Octavianty tự cho mình là người “may mắn” khi được bố mẹ cho vào học tại một trường trung học cơ sở trong thành phố. Nhưng cô nhanh chóng phát hiện ra rằng có một “khoảng cách” giữa cô và các bạn cùng trường.

“Tôi bị bắt nạt vì tôi đến từ một ngôi làng ven biển... Tôi không giống như những người đã được học hành tử tế và không gặp khó khăn về kinh tế”, cô chia sẻ.

Những trải nghiệm này đã thắp lên ngọn lửa trong Octavianty và khơi dậy mục tiêu của cuộc đời – tự nhủ với chính mình rằng một ngày nào đó, ngôi làng của cô sẽ được biết đến không phải vì nghèo đói mà vì tiềm năng của nó.

“Vào thời điểm đó, tôi không biết mình sẽ làm thế nào để đạt được điều đó, tôi chỉ viết điều này trong nhật ký của mình".

Hiện tại, mục tiêu này đã không còn trên giấy mà đã trở thành hiện thực.

Bây giờ, ở tuổi 28, Octavianty là người đồng sáng lập Aruna, một công ty khởi nghiệp thương mại điện tử về hải sản của Indonesia. Startup này hoạt động như một công ty tổng hợp chuỗi cung ứng đầu cuối, cho phép ngư dân tham gia vào mạng lưới toàn cầu.

Cho đến nay, công ty đã huy động được 65 triệu USD đầu tư trong vòng huy động Series A. Với số tiền này, Aruna hiện là công ty huy động được nhiều vốn nhất ở vòng Series A trong các công ty khởi nghiệp ở Indonesia.

Khởi đầu khiêm tốn

Hành trình kinh doanh của cô bắt đầu vào năm 2015, khởi nguồn từ cảm giác thèm ăn hải sản mà Octavianty từng có khi cô là sinh viên năm cuối đại học công nghệ ở thành phố Bandung.

“Không dễ để tìm được hải sản ngon. Gia đình tôi phục vụ hải sản tại nhà hàng ngày, nhưng đột nhiên, rất khó tìm. Tôi tự nghĩ, sẽ tuyệt biết bao nếu chúng tôi có thể mua hải sản trực tiếp từ ngư dân ở các làng ven biển".

Cô đã chia sẻ ý tưởng của mình với các bạn cùng lớp, Farid Naufal Aslam và Indraka Fadhlillah. Họ đã cùng nhau tạo ra một trang web nhằm đáp ứng nhu cầu hải sản của người tiêu dùng và kết nối họ với ngư dân.

Khi đó, cô gái 21 tuổi quyết định tham gia một cuộc thi có tên “Hackathon Merdeka” để huy động vốn. Trước sự ngạc nhiên của bản thân, ba thanh niên trẻ đã chiến thắng. Nhưng điều ngạc nhiên lớn hơn là số tiền lãi mà Aruna thu được sau khi trang web ra mắt.

“Chúng tôi nhận được yêu cầu 1.000 tấn hải sản... đến từ các nhà hàng và công ty nhập khẩu bên ngoài Indonesia, những người cần được cung cấp hải sản liên tục".

Bộ ba nhanh chóng bắt tay vào việc - sử dụng hai chiếc máy tính MacBook mà họ đã giành được trong cuộc thi hackathon để tiếp tục xây dựng trang web và làm các công việc tự do về thiết kế trang web. Nguồn vốn đáng kể đầu tiên của họ đến từ một cuộc thi khác với giải thưởng tiền mặt khoảng 700 USD.

Mặc dù đó là một số tiền “rất nhỏ”, Octavianty và những người bạn đồng sáng lập của cô đã sử dụng để thực hiện một chương trình thử nghiệm ở thành phố cảng biển Balikpapan, Đông Kalimantan. Họ ở lại với một cộng đồng ngư dân đánh bắt cá trong một tháng.

Đến cuối chương trình, họ đã có giao dịch đầu tiên với một nhà hàng địa phương ở Bandung. Đó là khoảnh khắc họ nhận ra ý tưởng của mình không còn chỉ ở trên giấy. Octavianty nói: “Chúng tôi thực sự có thể biến điều này thành hiện thực”.

Tìm đúng nhà đầu tư

Trong những năm qua, Aruna đã mở rộng ra nhiều làng chài hơn ở Indonesia. Khi nhu cầu về hải sản của họ tăng lên, công ty cũng đã phát triển hơn. Nhưng một thách thức mà Octavianty phải đối mặt là tìm đúng nhà đầu tư.

Cô nói: “Có rất nhiều nhà đầu tư ở Indonesia, nhưng để tìm được nhà đầu tư hiểu doanh nghiệp của chúng tôi không phải là điều dễ dàng”.

“Một số nhà đầu tư sẽ quan tâm vì họ nhìn thấy tiềm năng mở rộng quy mô của doanh nghiệp. Nhưng chúng tôi đã chọn lọc… chúng tôi mong chờ các nhà đầu tư muốn rót vốn không phải vì tiềm năng của công ty mà còn vì những ảnh hưởng của nó".

Utari Octavianty và 2 đồng sáng lập Farid Naufal Aslam (phải), Indraka Fadhlillah (trái). Ảnh: Utari Octavianty

Aruna đã xuất khẩu 44 triệu kg hải sản vào 7 quốc gia trong năm ngoái, hầu hết là sang Mỹ và Trung Quốc. Nhưng Octavianty cho biết, thành tựu lớn nhất của mình là giúp ngư dân tiếp cận trực tiếp với thị trường và từ đó mang lại cho họ mức thu nhập công bằng và tốt hơn.

Cô cho biết thêm: “Chúng tôi đã giúp ngư dân tăng thu nhập cao gấp 2-3 lần so với trước khi họ tham gia Aruna”.

Mặc dù Aruna rất khắt khe trong việc lựa chọn các nhà đầu tư tuy nhiên chính cách tiếp cận này đã khiến công ty trở nên hấp dẫn hơn, Octavianty nói. “Chúng tôi cởi mở với các nhà đầu tư về những thách thức mà chúng tôi phải đối mặt, nhưng đổi lại, chúng tôi cũng mong đợi họ, chẳng hạn, sẽ giúp chúng tôi kết nối hoặc giải quyết vấn đề".

Một tương lai bền vững

Hồi tháng 1, Aruna đã công bố khoản đầu tư tiếp theo của vòng Series A với giá trị 30 triệu USD do Vertex Ventures Đông Nam Á và Ấn Độ dẫn đầu. Với nguồn vốn mới, Octavianty đang tìm cách mở rộng sang nhiều làng chài hơn nữa ở Indonesia và đầu tư vào các hoạt động đánh bắt bền vững.

Cho đến nay, hơn 26.000 ngư dân trên 150 cộng đồng ngư dân ở Indonesia đã tham gia vào mạng lưới của Aruna. Startup cũng cung cấp hơn 5.000 việc làm ở nông thôn và tuyển dụng 1.000 phụ nữ ở ven biển để chế biến hải sản.

Octavianty, đồng thời cũng đảm nhiệm vị trí Giám đốc phát triển bền vững của Aruna, cho biết: “Bây giờ chúng tôi đã mở cửa thị trường và chúng tôi có nhiều ngư dân hơn trên tàu, chúng tôi cần phải rất, rất cẩn thận về nguồn cá vì… Indonesia đã đánh bắt quá mức”.

Đó là lý do tại sao Aruna yêu cầu tất cả các ngư dân của họ tập trung vào chất lượng, thay vì số lượng, sản lượng đánh bắt, và hạn chế đánh bắt trong các khu bảo tồn biển. Aruna cũng khuyến cáo ngư dân không sử dụng các ngư cụ, chẳng hạn như lưới kéo và bom, sẽ gây hại cho môi trường sống tự nhiên dưới đáy biển.

Octavianty nói thêm: “Khuyến nghị đó cũng là một câu chuyện truyền cảm hứng trong lĩnh vực này. Chúng tôi thấy rất nhiều công ty đánh bắt cá ở Indonesia không quan tâm đến tính bền vững”.

Theo Tấn Đạt