Sau nhiều ngày làm việc, trưa 31-5, TAND TP HCM đưa ra phán quyết đối với vụ kiện "Tranh chấp hợp đồng hứa thưởng và các tranh chấp khác" giữa nguyên đơn là luật gia Đặng Đình Thịnh (ngụ quận Tân Bình, TP HCM) với bị đơn là bà Vương Thị Khanh (Việt kiều Mỹ), ông Nguyễn Đắc Quang (con bà Khanh).

Rắc rối từ hợp đồng hứa thưởng

Hai bị đơn đều qua đời nên các đồng thừa kế của họ đại diện cho bị đơn.

Trong vụ việc này, luật gia Đặng Đình Thịnh khởi kiện, đòi khoản tiền theo một hợp đồng hứa thưởng liên quan đến việc đòi lại căn nhà số 446 - 448 đường Nguyễn Thị Minh Khai, quận 3, TP HCM.

Theo hồ sơ, căn nhà số 446 - 448 đường Nguyễn Thị Minh Khai thuộc sở hữu của vợ chồng ông Nguyễn Đắc Kha, bà Vương Thị Khanh.

Năm 1980, vợ chồng ông Kha ký giấy ủy quyền cho ông Phan Bình quản lý, sử dụng trước khi ra nước ngoài định cư, năm 1982.

Đến năm 1999, UBND TP HCM quyết định xác lập quyền sở hữu nhà nước với lý do thuộc diện nhà vắng chủ đối với nhà này và thu hồi giấy chứng nhận quyền quản lý của ông Phan Bình. Các bên liên quan có khiếu nại quyết định này.

Năm 2007, bà Khanh về Việt Nam và ký hợp đồng ủy quyền cho luật gia Đặng Đình Thịnh thay mặt mình thực hiện thủ tục lấy lại căn nhà, với mức thưởng từ 15% - 35% tổng giá trị căn nhà. Ông Thịnh đã hoàn thành việc lấy lại căn nhà.

Xử sơ thẩm lần đầu năm 2015, TAND TP HCM công nhận hợp đồng hứa thưởng cuối cùng. Theo bản án, nguyên đơn được nhận 35% như thỏa thuận (trị giá hơn 54 tỉ đồng). Ngoài ra, tòa án phân xử nhiều tranh chấp khác phát sinh suốt quá trình giải quyết vụ kiện.

Sau đó, TAND Cấp cao tại TP HCM xử phúc thẩm và tuyên y án phần hợp đồng hứa thưởng nhưng hủy và yêu cầu xét xử lại toàn bộ nội dung về những tranh chấp khác ở bản án sơ thẩm nêu trên.

Bản án phúc thẩm ngay lập tức vướng kháng nghị từ TAND Tối cao. Xét xử giám đốc thẩm, Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao tuyên bố hủy toàn bộ bản án phúc thẩm lẫn sơ thẩm, đưa vụ kiện về TAND TP HCM xét xử từ đầu.

Đòi 113 tỉ đồng, tòa chấp nhận 68 tỉ đồng

Thụ lý lại hồ sơ, TAND TP HCM xác định căn nhà số 446 - 448 đường Nguyễn Thị Minh Khai ở thời điểm hiện tại có giá trị 324 tỉ đồng.

Tại tòa, nguyên đơn đề nghị HĐXX sơ thẩm buộc các đồng thừa kế của hai bị đơn trả 35% giá trị tài sản theo định giá hiện nay, tương đương 113 tỉ đồng.

Trái lại, phía bị đơn chỉ chấp nhận trả 15% giá trị tài sản.

Căn cứ hồ sơ cùng diễn biến ở tòa, HĐXX xác nhận quan hệ giao dịch trong hợp đồng hứa thưởng là hợp pháp.

Lúc xác lập hợp đồng hứa thưởng, ông Nguyễn Đắc Kha không để lại thừa kế trước khi qua đời. Như vậy, đồng sở hữu (bà Khanh - PV) không có quyền định đoạt toàn bộ tài sản trên. Theo quy định pháp luật, bà Khanh cùng 9 người con thuộc hàng thừa kế thứ nhất. Như vậy, một nửa giá trị căn nhà sẽ được chia đều cho 10 người.

Từ đó, tòa sơ thẩm nhận định hai bị đơn có quyền định đoạt một nửa giá trị tài sản cùng phần tài sản thừa kế từ ông Kha (bà Khanh và ông Quang nhận thừa kế), tương đương 194,4 tỉ đồng.

Bên cạnh đó, TAND TP HCM thấy rằng ông Thịnh hoàn thành công việc đòi lại căn nhà như thỏa thuận. Do đó, mẹ con bà Khanh phải có nghĩa vụ thực hiện hợp đồng hứa thưởng.

Từ những lẽ trên, HĐXX sơ thẩm buộc phía bị đơn trả nguyên đơn 68 tỉ đồng, tức là 35% của 194,4 tỉ đồng.

Bán tài sản cho nhiều người

Đối với một số tranh chấp phát sinh, tòa sơ thẩm công nhận quan hệ mua - bán giữa ông Quang với người mua tài sản đầu tiên. Trừ đi khoản tiền hai bên đã tất toán, bên mua có nghĩa vụ trả bên bán số tiền còn thiếu. Mặt khác, HĐXX hủy hợp đồng đặt cọc giữa ông Quang với người mua nhà thứ hai.

Trước khi qua đời, ông Quang từng rao bán căn nhà rồi nhận tiền cọc từ nhiều người.

Theo Di Lâm