Hãng tin AP dẫn lời tướng Frank McKenzie - chỉ huy lực lượng Mỹ tại Trung Đông - ngày 23-5 cho rằng việc Mỹ giảm sự hiện diện quân đội tại khu vực Trung Đông có thể để lại khoảng trống mà Trung Quốc và Nga có thể lấp đầy và mở rộng ảnh hưởng xung quanh Vùng Vịnh.
Trao đổi với báo giới sau cuộc họp với các quan chức Saudi Arabia hôm 23-5, ông McKenzie cho biết: “Trung Đông rõ ràng là khu vực cạnh tranh gay gắt giữa các nước lớn. Tôi cho rằng khi chúng ta điều chỉnh lập trường của mình trong khu vực, Nga và Trung Quốc sẽ theo dõi rất sát sao để xem liệu có khoảng trống nào mà họ có thể khai thác hay không”.
"Tôi nghĩ rằng họ thấy Mỹ đang chuyển lập trường sang các khu vực khác trên thế giới và cảm thấy có thể đó là cơ hội” – ông McKenzie nói thêm.
Tướng Frank McKenzie. Ảnh: AP
Ông McKenzie hôm 23-5 cho biết việc buôn bán vũ khí sẽ là một khía cạnh mà Moscow và Bắc Kinh có thể khai thác.
Theo ông McKenzie, Nga có thể sẽ cố gắng bán hệ thống phòng không và các loại vũ khí khác nhau cho bất kỳ bên nào, trong khi mục tiêu dài hạn của Trung Quốc là mở rộng sức mạnh kinh tế và cuối cùng là thiết lập các căn cứ quân sự trong khu vực.
Kể từ khi nhậm chức hồi tháng 1 đến nay, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ra lệnh rút toàn bộ quân đội Mỹ khỏi Afghanistan và bắt đầu xem xét sự hiện diện của lực lượng Mỹ tại Iraq, Syria và trên toàn cầu.
Chính quyền Mỹ đang cắt giảm hỗ trợ quân sự cho nỗ lực do Saudi Arabia dẫn đầu chống lại phiến quân Houthi do Iran hậu thuẫn ở Yemen, đồng thời Lầu Năm Góc cũng đã rút tàu, lực lượng và hệ thống vũ khí ra khỏi các quốc gia Trung Đông khác.
Tuy nhiên, trong một diễn biến khác, ông Biden trong tháng này đã cử các quan chức cấp cao tới khu vực Vùng Vịnh để trấn an các đồng minh trước lo ngại rằng Mỹ có ý định mở lại các cuộc đàm phán với Iran về thỏa thuận hạt nhân năm 2015.
Nỗ lực tái khởi động các cuộc đàm phán với Iran đã dấy lên lo ngại tại một số quốc gia Trung Đông, vốn dựa vào Mỹ để duy trì sức ép lên Tehran, cũng như tiến hành các chiến dịch tài trợ và cung cấp vũ khí cho các nhóm chiến binh trong khu vực.
Tuy nhiên, một chủ đề đang được thảo luận tại Lầu Năm Góc là việc Mỹ điều thêm lực lượng đến khu vực Thái Bình Dương để đối phó sự gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc.
Theo đó, các chỉ huy quân đội Mỹ trên toàn cầu, gồm cả ông McKenzie, có thể sẽ phải điều chuyển quân và khí tài khỏi các khu vực phụ trách, chẳng hạn rút các tàu chiến như tàu sân bay khỏi Vùng Vịnh.
Theo AP, các chỉ huy quân sự Mỹ cũng cảnh báo rằng sự quyết đoán ngày càng tăng của Trung Quốc không chỉ giới hạn ở châu Á, lưu ý rằng Bắc Kinh đang ráo riết tìm kiếm vị thế ở châu Phi, Nam Mỹ và Trung Đông.
Trao đổi với các phóng viên của AP và đài ABC News, ông McKenzie cho biết: “Tôi hoàn toàn đồng tình rằng Trung Quốc cần được xem là mối đe dọa đang gia tăng mà chúng ta cần lưu ý. Đồng thời, chúng ta là một cường quốc toàn cầu và chúng ta cần có một cái nhìn toàn cầu”.
Trong cuộc họp với ông McKenzie hôm 23-5, các nhà lãnh đạo Saudi Arabia đã bày tỏ lo ngại về việc Mỹ xem xét thế trận quốc phòng, trong bối cảnh vương quốc này đang bị phiến quân Houthi bắn phá gần như hàng ngày và các nhà lãnh đạo Saudi Arabia dựa vào Mỹ để củng cố khả năng phòng vệ.
Ông McKenzie cho biết đã gửi thông điệp đến các nhà lãnh đạo Saudi Arabia này rằng quân số và vũ khí không quan trọng bằng khả năng tổng thể của hệ thống phòng không và tên lửa tích hợp của Mỹ và Saudi Arabia được bố trí trên khắp quốc gia này.
Theo ông McKenzie, Mỹ có thể sẽ không duy trì quân số hàng trăm nghìn quân trong khu vực như cách đây năm đến bảy năm, song Mỹ sẽ vẫn hiện diện trong khu vực.
