Ngày 2-6, ông Nguyễn Thanh Hà, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao (VH&TT) tỉnh Khánh Hòa, vừa có văn bản thông tin về vụ việc hiện vật được hiến tặng cho bảo tàng tỉnh bị cán bộ bảo tàng biến thành đồ mua bán.
Hô biến hiện vật được tặng thành đi mua
Tháng 2-2022, ông Mai Như Pha (74 tuổi, một cựu chiến binh ngụ huyện Cam Lâm) có đơn yêu cầu Bảo tàng tỉnh Khánh Hòa trả lại kỷ vật chiến tranh mà ông đã tặng.
Theo ông Pha, vào năm 2021, các nhân viên bảo tàng tỉnh đến từng nhà vận động hiến tặng nhiều kỷ vật cho bảo tàng để phục vụ trưng bày. Các kỷ vật là niềm vinh dự, tâm huyết và xương máu. Ông Pha rất phấn khởi khi trao tặng miễn phí để lưu trữ, giáo dục truyền thống cho thế hệ sau.
 |
Sở VH&TT tỉnh Khánh Hòa giao bảo tàng tỉnh xử lý kỷ luật ông Đa theo thẩm quyền. |
Tuy nhiên, ông Pha phát hiện cán bộ bảo tàng đã có hành vi gian dối, đem hiện vật kê khống giá mua bán, làm hồ sơ trục lợi. Ông Pha cho rằng đây là hành vi tổn hại đến danh dự các cựu chiến binh.
“Chúng tôi yêu cầu trả lại đầy đủ những hiện vật đã trao tặng. Đề nghị xử lý nghiêm người sai phạm, có thư xin lỗi đối với các cựu chiến binh chúng tôi” - đơn đề nghị của ông Pha nêu rõ.
Ngoài ông Pha, tập thể cán bộ Bảo tàng tỉnh Khánh Hòa cũng có đơn tố cáo ông Mai Ngọc Đa (trưởng Phòng nghiệp vụ của bảo tàng) có dấu hiệu mua hiện vật không đúng quy định của pháp luật.
Theo đơn thư tố cáo, ông Đa không tôn trọng những người có tâm huyết trao tặng di vật mà gian dối đem những di vật, hiện vật được trao tặng đó ra kê giá thanh toán với bảo tàng nhằm trục lợi.
Theo đó, sau khi các hiện vật hiến tặng được đưa về bảo tàng, ông Đa đã làm tờ trình danh sách hiện vật dự kiến sưu tầm kỷ vật kháng chiến trình Hội đồng khoa học của bảo tàng xét duyệt để mua hơn 50 hiện vật, nhằm lấy tiền thanh toán từ ngân sách nhà nước.
Trong danh sách hiện vật dự kiến sưu tầm mà ông Mai Ngọc Đa lập, nhiều kỷ vật được tặng nhưng lại định giá 650.000 đồng. Sau ba lần thương thảo với chủ sở hữu, kỷ vật được định giá còn 500.000 đồng.
 |
| Các kỷ vật kháng chiến chống Mỹ do ông Đa lập khống. Ảnh: HUỲNH HẢI |
Tháng 11-2021, ông Lê Chí Hướng, Giám đốc Bảo tàng tỉnh Khánh Hòa, đã có quyết định đình chỉ tạm thời đối với ông Mai Ngọc Đa để giải quyết đơn thư tố cáo.
Theo kết quả xác minh, bảo tàng tỉnh thừa nhận có sự việc ông Đa đã đề xuất mua hiện vật mà chưa đến tận nơi điều tra, chỉ nghe qua điện thoại và cộng tác viên, sau đó lấy ảnh minh họa ở trên mạng Internet. Việc này là không đúng theo Thông tư 11 của Bộ VH-TT&DL.
Bên cạnh đó, ông Đa tham mưu đề xuất thanh toán hiện vật hiến tặng không đúng với quy định tài chính. Những tham mưu không đúng đã được hội đồng khoa học chỉ rõ và quyết định tạm dừng, không thực hiện.
Mặc dù kết luận ông Đa có các sai phạm nhưng tháng 1-2022, ông Lê Chí Hướng (Giám đốc Bảo tàng tỉnh Khánh Hòa) vẫn ký quyết định khôi phục chức vụ trưởng Phòng nghiệp vụ đối với ông Mai Ngọc Đa với lý do là hết thời hạn của quyết định đình chỉ tạm thời với ông Đa.
Xử lý kỷ luật ngay
Trao đổi với PV Pháp Luật TP.HCM, ông Nguyễn Thanh Hà, Giám đốc Sở VH&TT tỉnh Khánh Hòa, cho biết đã chỉ đạo thanh tra sở vào cuộc để xác minh. Kết luận thanh tra đã chỉ rõ đề xuất mua bán kỷ vật chiến tranh do cựu binh hiến tặng là sai phạm.
Thanh tra sở xác định ông Mai Ngọc Đa không tuân thủ quy trình, quy định chuyên môn, nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp và quy tắc ứng xử trong hoạt động thực hiện nghề nghiệp.
Ông Đa đã có hành vi lập danh sách hiện vật dự kiến sưu tầm là kỷ vật kháng chiến chống Mỹ được hiến tặng để đề xuất hội đồng khoa học bảo tàng tỉnh thẩm định, xét duyệt mua hiện vật. Hành vi này không đúng quy định tại Thông tư 11/2013 của Bộ VH -TT&DL.
Theo ông Nguyễn Thanh Hà, Hội đồng khoa học khi phát hiện sự việc đã không xét duyệt việc mua hiện vật theo đề nghị của ông Đa. Hành vi của ông Đa chưa gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước nhưng đã làm phát sinh khiếu nại, tố cáo, tạo dư luận xấu và gây ảnh hưởng đến hình ảnh của ngành văn hóa và bảo tàng tỉnh.
Giám đốc Sở VH&TT tỉnh Khánh Hòa cho rằng sai phạm của ông Đa đến mức phải xem xét kỷ luật theo quy định về xử lý cán bộ, công chức, viên chức.
“Sở VH&TT đã giao bảo tàng tỉnh thực hiện ngay quy trình xử lý kỷ luật đối với ông Mai Ngọc Đa theo phân cấp quản lý và báo cáo kết quả thực hiện về cho sở trước ngày 30-6” - ông Nguyễn Thanh Hà cho biết.
Không được giữ lại kỷ luật nếu có dấu hiệu tội phạm
Theo LS Nguyễn Hồng Hà, Phó Chủ nhiệm Đoàn LS tỉnh Khánh Hòa, trong trường hợp cơ quan thanh tra phát hiện ra hành vi của ông Mai Ngọc Đa có dấu hiệu tội phạm thì phải chuyển sang cơ quan CSĐT thụ lý giải quyết, không được giữ lại xử lý hành chính.
Về nguyên tắc, xử lý kỷ luật hành chính không thay cho truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu hành vi vi phạm đến mức bị xử lý hình sự.
Nếu cơ quan CSĐT kết luận hành vi của ông Đa là hành vi (chỉ vi phạm) hành chính thì Bảo tàng tỉnh Khánh Hòa mới xử lý kỷ luật theo quy định tại Nghị định 112/2020 về xử lý kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức.