Một tàu cảnh sát biển Trung Quốc được cho là đụng độ với tàu cảnh sát biển Philippines gần Bãi Cỏ Mây trên Biển Đông (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam) hôm 30-6 - Ảnh: REUTERS
Ngày 12-7-2016, Tòa án Trọng tài thường trực (PCA) kết luận rằng tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh đối với gần như toàn bộ Biển Đông là vô căn cứ.
Nhân kỷ niệm 7 năm của sự kiện trên, Mỹ kêu gọi Trung Quốc tuân thủ phán quyết của tòa trọng tài và "chấm dứt hành vi quấy rối thường xuyên" đối với các tàu của các quốc gia khác có tuyên bố chủ quyền trong khu vực.
Đáp lại, Đại sứ quán Trung Quốc tại Philippines ngày 12-7 tuyên bố: "Mỹ liên kết với các đồng minh để khơi dậy vấn đề này mỗi năm, vào dịp kỷ niệm phán quyết bất hợp pháp để liên kết chống lại Trung Quốc và gây áp lực buộc Trung Quốc phải chấp nhận phán quyết".
Đại sứ quán trên còn gọi Washington là "kẻ chủ mưu" đằng sau vụ trọng tài.
Trung Quốc, nước yêu sách chủ quyền phi pháp ở Biển Đông, là đối tượng của hàng trăm phản đối ngoại giao do Philippines đệ trình.
Hôm 11-7, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller kêu gọi Bắc Kinh "tuân thủ các yêu sách hàng hải của mình theo luật pháp quốc tế".
Ông Miller cho rằng phán quyết của tòa trọng tài là cuối cùng và có ràng buộc về mặt pháp lý đối với Philippines và Trung Quốc.
Theo ông Miller, Bắc Kinh nên "chấm dứt việc can thiệp vào quyền chủ quyền của các quốc gia trong việc thăm dò, khai thác, bảo tồn và quản lý tài nguyên thiên nhiên.
Người phát ngôn trên cũng kêu gọi Trung Quốc "chấm dứt việc can thiệp vào quyền tự do hàng hải và hàng không của các quốc gia hoạt động hợp pháp trong khu vực".
Phán quyết năm 2016 nhận được sự ủng hộ của các quốc gia như Vương quốc Anh, Nhật Bản và Úc.
Để kỷ niệm phán quyết này, Bộ Ngoại giao Philippines ngày 12-7 đã ra mắt một trang web chứa thông tin về chiến thắng pháp lý của Manila trước Bắc Kinh.
Phát biểu tại một diễn đàn về Biển Đông, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Philippines Theresa Lazaro nói: "Chúng tôi kiên quyết bác bỏ những nỗ lực cố tình làm giảm hoặc làm suy yếu hiệu lực pháp lý dứt khoát của phán quyết này trong luật pháp quốc tế".
Biển Đông nhiều rủi ro vì các hoạt động vùng xámĐối thoại biển thứ 11 tại Hải Phòng chứng kiến nhiều thảo luận về ảnh hưởng của các hoạt động hỗn hợp trên biển, trong đó có Biển Đông.