Là một siêu dự án với quy mô lên tới trên 1.000 ha, tổng mức đầu tư cũng lên tới cả tỷ USD nhưng sau gần 20 năm, hiện dự án Đại học Quốc gia Hà Nội ở Hòa Lạc mới chỉ hoàn thành được khoảng 10% so với kế hoạch. Đàng hoàng và to đẹp nhất vẫn là cái cổng trường.

Hàng nghìn người dân nằm trong diện phải di dời để nhường đất cho dự án này đã phải chịu một nỗi khổ tệ hại đó là phải sống mòn hàng chục năm trời trong những căn nhà tạm bợ, xập xệ mà cũng không biết tương lai đi đâu về đâu.

Sống trong sợ hãi

Những bức tường nứt toác, siêu vẹo chỉ trực chờ đổ sập bất cứ lúc nào và dù có cố chằng chống, nhưng có lẽ sẽ mối nguy hiểm này sẽ còn kéo dài nhiều tháng, nhiều năm nữa đối với những người dân ở thôn 5, xã Thạch Hoà, huyện Thạch Thất, Hà Nội.

"Ở thế này chúng tôi thấy không ổn tí nào. Cứ mỗi lần mưa bão là chúng tôi lo nó sập xuống bất cứ lúc nào", ông Hồ Quốc Khánh, thôn 5, Thạch Hoà, Thạch Thất, Hà Nội cho hay.

Sống trong sợ hãi đó là tình cảnh của hàng trăm hộ dân nằm trong dự án Đại học Quốc gia Hà Nội ở Láng Hoà Lạc. Vì nằm trong diện quy hoạch, phải di dời nên người dân không được xây dựng, không được sữa chữa lớn.

Nhưng đi đâu, về đâu đối với hàng nghìn người dân ở đây thì câu trả lời vẫn chưa có. Cuộc sống tạm bợ của người dân đã song hành với từ lúc dự án này được bắt đầu, tức 18 năm nay.

Vì nằm trong diện quy hoạch, phải di dời nên nhiều hộ dân không được xây dựng, không được sữa chữa lớn.

Siêu dự án chậm trễ hàng chục năm

Cho dù trong 5 năm vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã rất sốt ruột, nhiều lần làm việc với các Bộ, ngành để thúc đẩy dự án Đại học Quốc gia Hà Nội tại Hòa Lạc nhưng nhiều vấn đề có căn nguyên từ khi lập dự án đã khiến cho mục tiêu và mong muốn của Chính phủ chưa thể đạt được.

Bởi vậy, dự án liên tục lâm vào cảnh bế tắc, không có vốn, kẹt vốn, rồi đội vốn, không giải phóng được mặt bằng. Các hạng mục thi công xuống cấp trầm trọng sau hàng chục năm dãi dầu mưa nắng nhưng vẫn chưa biết đến bao giờ thoát khỏi tình cảnh này.

Tại khu đất tái định cư được bố trí cho những hộ dân thuộc diện di dời của Đại học Quốc gia Hà Nội, lẽ ra khu tái định cư này phải được hoàn thành trước tiên để bố trí người dân mất đất về đây ở nhưng không tất cả đều đang ngưng trệ.

Ngổn ngang, không đường, không điện, không nước, không trường học và thậm chí lô đất tái định cư cũng đang trong tình trạng chưa được các cơ quan hữu trách bàn giao đủ diện tích.

Dự án Đại học Quốc gia Hà Nội tại Hòa Lạc. Ảnh: Dân trí.

Dự án đầu tư xây dựng Đại học Quốc gia Hà Nội tại Hòa Lạc được Chính phủ phê duyệt năm 2003 với mục tiêu chính là xây dựng khu đô thị đại học hiện đại, tiên tiến bậc nhất Đông Nam Á.

Nhưng với hiện trạng ngổn ngang như hiện nay thì kì vọng về một khu đô thị đại học tầm cỡ quốc tế này vẫn quá xa vời. Còn hiện tại, dự án đang bi đội vốn từ mức hơn 7.000 tỷ đồng, lên 22.000 tỷ đồng.

Quy mô đầu tư cả chục nghìn tỷ đồng, nhưng sau 18 năm, tổng cộng số tiền giải ngân cho dự án này mới chỉ vỏn vẹn được 10%. Cách đây vài năm, Thủ tướng Chính phủ đã giao cho các Bộ, ngành liên quan vay vốn ưu đãi từ nước ngoài cho dự án này nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả.

Việc chậm trễ đến gần 20 năm của dự án Đại học Quốc gia Hà Nội tại Hoà Lạc cũng khiến cho việc di dời các trường đại học thành viên của trường này gặp nhiều trở ngại.

Vì đây sẽ là khu đô thị đại học liên hoàn thống nhất gồm 9 đại học thành viên, 8 viện, 13 trung tâm nghiên cứu, 4 trường THPT chuyên với quy mô gần 50.000 sinh viên, học sinh. Nhưng hàng vạn sinh viên và giảng viên của cả hệ thống Đại học Quốc gia Hà Nội không biết đến khi nào sẽ di dời chuyển lên cơ sở mới.

Chủ trương di dời các trường đại học, cao đẳng và dạy nghề ra khỏi phạm vi trung tâm thành phố Hà Nội có từ giữa năm 2008 và được coi là một giải pháp quan trọng nhằm từng bước khắc phục tình trạng ùn tắc giao thông trong khu vực nội thành. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện nay, mới có vỏn vẹn một cơ sở giáo dục thực hiện di chuyển tới địa điểm mới, còn lại vẫn ở tình trạng nửa vời như Đại học Quốc gia Hà Nội.

Tình trạng này gây sức ép lên hạ tầng xã hội tại Hà Nội như điện, nước, nhà ở, đường xá… vốn đã quá tải lại càng trầm trọng hơn, đó là chưa nói đến các dịch vụ ăn theo các trường đại học, cao đẳng cũng làm tăng dân số. Nếu như việc di dời các trường đại học ra khỏi thủ đô tiếp tục chậm trễ có lẽ chỉ mỗi khi Tết đến, khi sinh viên về quê hết, Hà Nội mới đỡ tắc.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!