Ngày 6/7, Thanh tra Chính phủ thông báo kết luận thanh tra về công tác quản lý Nhà nước và thực hiện pháp luật trong quy hoạch, quản lý xây dựng, đất đai, môi trường đối với khu công nghiệp, khu đô thị; việc chuyển đổi nhà, đất công có vị trí đắc địa sang mục đích khác tại TP.HCM.
Lãng phí đất khu công nghiệp
Qua thanh tra, Thanh tra Chính phủ chỉ ra tình trạng lãng phí tài nguyên đất đai khá phổ biến, nhiều khu công nghiệp (KCN) chủ đầu tư tự thay đổi quy hoạch, xây dựng không đúng quy hoạch, sử dụng đất sai mục đích thu lợi bất hợp pháp, gây lãng phí, thất thoát tài sản nhà nước…
Theo thống kê, các doanh nghiệp thuê đất trong các KCN nhưng không khai thác, sử dụng, dẫn đến lãng phí hơn 53.000 m2 đất, có thể kể đến công ty CP Hùng Vương (KCN Hiệp Phước), công ty CP đầu tư Việt Nam (KCN Lê Minh Xuân); công ty TNHH Nga Băng Cốc (KCN Tân Bình).
Tại KCN Tây Bắc Củ Chi, công ty thương mại Củ Chi cho công ty CP bia rượu nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) thuê đất nhưng để đất trống 24 ha và không có biện pháp xử lý gây lãng phí.
Tính tiền thuê đất diện tích 919.095 m2 không đúng thời gian của các hợp đồng thuê đất theo quy định, dẫn đến chậm nộp tiền vào ngân sách Nhà nước.
Sử dụng gần 2 tỷ đồng nguồn duy tu trả cho việc xây dựng Văn phòng làm việc cơ quan Đảng, Đoàn thể tại KCN Tây Bắc Củ Chi là không đúng quy định của bộ Tài chính, phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng tỉ lệ 1/2000 Khu công nghiệp Tây Bắc Củ Chi từ 215,7 ha xuống 208 ha làm giảm 7,7 ha về quy mô, diện tích, ranh giới của KCN Tây Bắc Củ Chi so với diện tích được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt…
Khu công nghiệp Tân Tạo.
Tại KCN Tân Tạo, công ty CP Đầu tư và Công nghiệp Tân Tạo (ITACO) ký Hợp đồng cho thuê lại đất với một số ngân hàng (Vietinbank, BIDV, công ty Cho thuê Tài chính II Nam Sài Gòn) không đúng theo quy hoạch được duyệt. Ban Quản lý chấp thuận cho ITACO điều chỉnh quy hoạch không đúng thẩm quyền thu lợi hơn 98 tỷ đồng và hơn 233.000 USD.
Đối với KCN Tân Tạo mở rộng, từ năm 2000, Thủ tướng có quyết định giao 215,7 ha cho công ty Tân Tạo làm chủ đầu tư xây dựng KCN với thời hạn 50 năm, nhưng công ty này lại cho các nhà đầu tư thuê đất theo hình thức trả tiền một lần.
KCN Vĩnh Lộc hơn 20 năm vẫn chưa giải phóng mặt bằng xong, chưa đầu tư xây dựng hoàn chỉnh hạ tầng KCN theo quy hoạch chi tiết được phê duyệt, mà chỉ đầu tư từng hạng mục công trình để cho thuê.
Chưa kể, chủ đầu tư đã và đang sử dụng một số khu đất không đúng mục đích so với quy hoạch được duyệt, dùng một phần đất kho tàng cho công ty thuốc lá Bến Thành thuê xây dựng nhà máy sản xuất, sử dụng đất cây xanh xây dựng nhà máy xử lý nước thải...
Công ty CP Hoàng Quỳnh xây dựng nhà máy bia công suất 100 triệu lít/năm nhưng không có giấy phép xây dựng, xây dựng không đúng với các tiêu chí quy hoạch được duyệt... Những vi phạm này đã tồn tại trong thời gian dài, nhưng chưa được các cơ quan chức năng ở TP.HCM kiểm tra, xử lý kịp thời.
Tại KCN Tân Bình, Thanh tra Chính phủ chỉ ra UBND TP.HCM phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/2000 không phù hợp với quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; phê duyệt diện tích cây xanh là 7,43 ha chiếm 7,01% là không đúng quy định về tỷ lệ cây xanh chiếm 10%.
Kiến nghị xử lý kinh tế hơn 2.000 tỷ đồng
Tổng số tiền và nhà, đất qua thanh tra phát hiện cần kiến nghị xử lý là 2.054 tỷ đồng.
Đối với việc triển khai khu đô thị, Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra nhiều vi phạm trong quá trình triển khai tại các dự án Khu dân cư Lacasa do công ty Vạn Phát Hưng làm chủ đầu tư; dự án Khu đô thị Sài Gòn Bình An, dự án Khu dân cư Tầm Nhìn, dự án Khu nhà ở Phước Long B do công ty CP đầu tư địa ốc Nova làm chủ đầu tư.
Tổng số tiền và nhà, đất qua thanh tra phát hiện cần kiến nghị xử lý là 2.054 tỷ đồng; hơn 6 triệu USD và 463.964,24 m2đất. Trong đó, thu hồi về ngân sách Nhà nước là 17,629 tỷ đồng.
Với những sai phạm kể trên, Thanh tra Chính phủ chỉ rõ, trách nhiệm để xảy ra những tồn tại, khuyết điểm, sai phạm tại các KCN thuộc trách nhiệm của các chủ đầu tư KCN, các sở Tài nguyên và Môi trường, sở Xây dựng, UBND các quận, huyện có KCN, BQL KCN Thành phố và UBND TP.HCM.
Do đó, Thanh tra Chính phủ đề nghị UBND TP.HCM có biện pháp giải quyết đối với đơn vị, cá nhân, doanh nghiệp có vi phạm, truy thu tiền sử dụng đất, thu hồi các khoản thu không hợp pháp, yêu cầu chủ đầu tư khắc phục triệt để các sai phạm.
Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND TP.HCM tổ chức kiểm điểm, xác định trách nhiệm và xử lý theo thẩm quyền đối với tập thể, cá nhân có liên quan các khuyết điểm, vi phạm; nếu vượt thẩm quyền hoặc có dấu hiệu hình sự thì báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, xử lý.