Gần đây, Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA) nhận phản ánh của doanh nghiệp về việc khi mở tờ khai xuất khẩu hồ tiêu thì tỉ lệ tờ khai luồng vàng chiếm hơn 60%, cá biệt có doanh nghiệp khai luồng vàng đến 95% trong khi trước đây tỉ lệ này là dưới 10%, còn lại là luồng xanh, được miễn kiểm tra. Điều này đã gây ra rất nhiều khó khăn cho doanh nghiệp khi chi phí gia tăng, đặc biệt là trong thời điểm dịch Covid-19 bùng phát thì việc đi lại để xử lý thông quan tờ khai sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro phơi nhiễm Covid-19.
VPA đã có văn bản phản ánh tới Tổng cục Hải quan Việt Nam về vấn đề này và nhận được trả lời ngày 21-7 cho biết hồ tiêu là mặt hàng xuất khẩu có điều kiện (dược liệu) nên hải quan phải thực hiện phân luồng kiểm tra theo văn bản quản lý chuyên ngành.
Doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu gặp khó khăn khi bị phân "luồng vàng" do hồ tiêu bị xếp vào nhóm dược liệu, xuất khẩu có điều kiện - Ảnh: An Na
Văn bản này cũng nêu rõ, trường hợp xác định doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu là dược liệu không dùng cho mục đích làm thuốc theo quy định của Bộ Y tế thì cơ quan hải quan thực hiện thông quan trên hệ thống, đảm bảo thuận lợi cho doanh nghiệp.
Trước vướng mắc trên, cuối giờ chiều ngày 22-7, VPA đã có văn bản đề nghị Bộ Y tế loại mặt hàng hồ tiêu đen ra khỏi danh mục xuất khẩu có điều kiện và không thuộc đối tượng quản lý rủi ro. Trong trường hợp đề nghị của doanh nghiệp không được xem xét, VPA đề nghị Bộ Y tế có hướng dẫn cụ thể thủ tục chứng từ trong việc xác nhận hồ tiêu xuất khẩu của doanh nghiệp không nhằm mục đích làm thuốc và nguyên liệu làm thuốc để doanh nghiệp nộp về cơ quan Hải quan như được hướng dẫn.
Hồ tiêu nằm trong danh sách 13 sản phẩm nông nghiệp chủ lực của Việt Nam và từng có mặt trong câu lạc bộ xuất khẩu "tỉ USD". Trong 6 tháng đầu năm 2021, Việt Nam đã xuất khẩu được 154.000 tấn , kim ngạch đạt 497 triệu USD, tăng 39,8% về giá trị. Trong đó, chiếm 80% sản lượng là hồ tiêu đen dạng hạt, còn lại là: tiêu đen xay, tiêu trắng, tiêu trắng xay, tiêu ngâm giấm,…
Các doanh nghiệp khẳng định, hồ tiêu đen là một loại nông sản xuất khẩu thông thường, chủ yếu được dùng làm gia vị trong chế biến thực phẩm tại thị trường nhập khẩu. Mặc dù hồ tiêu có thể được sử dụng như dược liệu, nhưng các thị trường nhập khẩu đặt ra tiêu chuẩn rất khắt khe đối với mặt hàng dược liệu, trong khi từ trước tới nay vẫn chưa có doanh nghiệp Việt Nam nào đáp ứng được. Hơn nữa, các doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu Việt Nam không có chức năng kinh doanh dược mà chỉ đăng ký kinh doanh xuất nhập khẩu hàng hóa nông sản.