Hàng nghìn tỉ đồng vốn đầu tư công chưa giải ngân hết sau 3-4 năm

Hoàng Thắng

(KTSG Online) - 12 dự án được giao kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2017 và 2018 nhưng đến nay vẫn chưa giải ngân hết số vốn được giao, tạo áp lực lớn với cân đối NSNN giai đoạn 2021-2025, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KHĐT).

Khu tái định cư Lộc An-Bình Sơn phục vụ tái định cư cho các hộ dân trong vùng dự án sân bay Long Thành đang trong quá trình xây dựng. Ảnh minh hoạ: TTXVN.

Báo cáo Quốc hội, Bộ KHĐT cho biết có 12 dự án được giao kế hoạch đầu tư vốn NSNN năm 2017, 2018 với tổng số vốn là 4.118,884 tỉ đồng, nhưng đến nay vẫn chưa giải ngân hết số vốn được giao.

Thứ nhất, dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành của tỉnh Đồng Nai với kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương (NSTW) năm 2018 chưa giải ngân là 1.077,278 tỉ đồng. Lý giải nguyên nhân, Bộ KHĐT cho biết quy mô giải phóng mặt bằng lớn, liên quan đến 5.541 hộ gia đình. Vì vậy công tác kiểm kê, quy chủ, xác định giá đất cụ thể, lập phương án bồi thường phức tạp, mất nhiều thời gian.

Thứ hai, dự án Hồ chứa nước Ka Pét, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận với kế hoạch đầu tư vốn NSTW năm 2017 chưa giải ngân là 47,299 tỉ đồng. Bộ KHĐT cho biết dự án ban đầu thuộc nhóm B, phải chuyển đổi mục đích sử dụng 162,55 ha rừng đặc dụng thuộc Khu bảo tồn Núi Ông. Vì vậy do phải trình Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư dự án tại Nghị quyết số 93/2019/QH14.

Nhưng hiện tỉnh Bình Thuận vẫn chưa hoàn thiện hồ sơ để trình Thủ tướng quyết định đầu tư do sự thay đổi quy định về mức bồi hoàn rừng, chi phí đền bù giải phóng mặt bằng.

Thứ ba, dự án Hồ chứa nước sông Than, tỉnh Ninh Thuận với kế hoạch đầu tư vốn NSTW năm 2017 chưa giải ngân là 254,782 tỉ đồng. Nguyên nhân là do sự thay đổi về diện tích rừng sử dụng và phát sinh yếu tố dự án quan trọng quốc gia trong quá trình thực hiện, theo Bộ KHĐT.

Cũng theo cơ quan này, Quốc hội đồng ý chuyển mục đích sử dụng 431,76 ha đất rừng để thực hiện dự án tại Nghị quyết số 135/2020/QH14 và tỉnh Ninh Thuận đang hoàn thiện thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư.

Thứ tư, dự án Bệnh viện Nhi đồng TPHCM với kế hoạch đầu tư vốn NSTW năm 2017 chưa giải ngân là 718,853 tỉ đồng. Theo Bộ KHĐT, nguyên nhân giải ngân chậm do dự án chủ yếu sử dụng cơ chế tạm ứng cho nhà thầu, đến nay tổng dự toán công trình chưa được phê duyệt nên việc thanh toán khối lượng hoàn thành cho nhà thầu không thực hiện được.

Nguyên nhân tổng dự toán công trình chưa được phê duyệt do quá trình trình thẩm định thiết kế kỹ thuật và dự toán kéo dài và chủ đầu tư phải khắc phục và điều chỉnh hồ sơ tổng dự toán theo Kết luận của Thanh tra Chính phủ.

Thứ năm, dự án Bệnh viện Ung bướu TPHCM cơ sở 2 với kế hoạch đầu tư vốn NSTW năm 2017 chưa giải ngân là 1.211,461 tỉ đồng. Nguyên nhân giải ngân chậm, theo Bộ KHĐT, do công tác lập hồ sơ thiết kế còn nhiều sai sót nên phải thay đổi thiết kế, công tác phối hợp và triển khai thực hiện của các nhà thầu tư vấn và nhà thầu thi công. Ngoài ra, quy trình thẩm định và trình duyệt cấu hình, tính năng kỹ thuật trang thiết bị y tế phức tạp.

Thứ sáu, dự án xây dựng tuyến nối từ chùa Ba Sao đến chùa Bái Đính trên địa bàn tỉnh Hà Nam với kế hoạch đầu tư vốn NSTW năm 2018 chưa giải ngân đến thời điểm hiện nay là 326,46 tỉ đồng. Lý giải nguyên nhân, Bộ KHĐT cho biết quá trình triển khai thực hiện dự án gặp khó khăn do hướng tuyến của dự án đi qua khu vực núi đá cao, khối lượng phá đá nổ mìn lớn làm ảnh hưởng đến cảnh quan thiên nhiên và môi trường. Vì vậy phải làm thủ tục điều chỉnh dự án để phát huy hiệu quả đầu tư, giữ gìn cảnh quan.

Thứ bảy, dự án đầu tư xây dựng nâng cấp đê Tả sông Luộc kéo dài (đoạn từ K120+600 đê tả sông Hồng đến K20+700 đê tả sông Luộc) thuộc tỉnh Hưng Yên với kế hoạch đầu tư vốn NSTW năm 2018 chưa giải ngân đến thời điểm hiện nay là 143,4022 tỉ đồng. Nguyên nhân chưa giải ngân hết là do một số hạng mục của dự án chỉ triển khai khi có ý kiến đồng ý chủ trương điều chỉnh lý trình giai đoạn 1 của Thủ tướng vào ngày 28-10-2019, theo Bộ KHĐT.

Thứ tám, dự án Hệ thống đường từ cầu Nhật Lệ 2 đến đường Hồ Chí Minh nhánh Đông, tỉnh Quảng Bình với kế hoạch đầu tư vốn NSTW năm 2018 chưa giải ngân đến thời điểm hiện nay là 40 tỉ đồng. Nguyên nhân chưa giải ngân, theo Bộ KHĐT, do ảnh hưởng nặng nề của các đợt mưa lũ tháng 9, 10-2020 và khó khăn trong giải phóng mặt bằng nên không đảm bảo tiến độ thi công đề ra.

Thứ chín, dự án đường liên huyện dọc kênh chính qua huyện Hàm Thuận Bắc, Bắc Bình, Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận với kế hoạch đầu tư vốn NSTW năm 2018 chưa giải ngân đến thời điểm hiện nay là 93,284 tỉ đồng. Lý giải nguyên nhân, Bộ KHĐT cho biết dự án có yêu cầu chuyển đổi mục đích sử dụng rừng tự nhiên và phải chờ đến ngày 31-7-2020 mới được Thủ tướng mới cho phép chuyển mục đích sử dụng rừng, đồng thời phải thực hiện công tác tận thu lâm sản. Ngoài ra, dự án phải chờ tới tháng 10-2020 mới có mặt bằng thi công.

Thứ mười, dự án nâng cấp đường ĐT.724 và xây dựng 3 cây cầu, thông tuyến đường ĐT.721 tỉnh Lâm Đồng với kế hoạch đầu tư vốn NSTW năm 2018 chưa giải ngân là 53,249 tỉ đồng. Nguyên nhân chưa giải ngân do dự án có phạm vi quy mô đầu tư lớn với chiều dài toàn tuyến gần 65 km đi qua địa bàn 5 huyện, với phạm vi giải phóng mặt bằng đến hơn 2.000 hộ bị ảnh hưởng.

Vì vậy sau hơn 2 năm mới cơ bản đảm bảo mặt bằng, đồng thời điều kiện thời tiết diễn biến rất phức tạp, mưa bão kéo dài và dịch bệnh Covid-19 nên ảnh hưởng đến tiến độ chung của dự án.

Mười một, dự án Đường tỉnh 922, thành phố Cần Thơ với kế hoạch đầu tư vốn NSTW năm 2018 chưa giải ngân đến thời điểm hiện nay là 81,416 tỉ đồng. Nguyên nhân chưa giải ngân do vướng mắc trong giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư, di dời hạ tầng kỹ thuật.

Mười hai, dự án Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 của Bộ Y tế với kế hoạch đầu tư vốn NSTW năm 2018 còn lại chưa giải ngân là 71,399 tỉ đồng. Nguyên nhân không giải ngân hết, theo Bộ KHĐT, là phải điều chỉnh thiết kế để phù hợp với tổng mức đầu tư, công tác thanh toán tại Kho bạc nhà nước gặp khó khăn do đã có khối lượng hoàn thành nhưng chưa có dự toán được phê duyệt.

Với 12 dự án, Bộ KHĐT kiến nghị cho phép kéo dài kế hoạch vốn các năm 2017, 2018 sang giai đoạn 2021-2025 với số vốn là 4.118,884 tỉ đồng.