Song song với hoạt động ngoại giao vắc xin để vận động các đối tác, các nước, các tổ chức quốc tế cho việc mua và viện trợ vắc xin phòng chống Covid-19, Việt Nam đã tập trung tìm kiếm các cơ hội hợp tác, nghiên cứu, phát triển và chuyển giao công nghệ sản xuất vắc xin nhằm đảm bảo nguồn cung lâu dài trong nước, tiến tới khả năng có thể tự chủ vắc xin phòng chống Covid-19.

Hiện có 3 doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận, đàm phán với các doanh nghiệp nước ngoài về vấn đề này.

Đạt tiến độ chuyển giao nhanh nhất là Vabiotech cùng Công ty vắc xin và sinh phẩm DS-Bio (DS-Bio). Họ đã ký thỏa thuận với Quỹ đầu tư trực tiếp của Liên bang Nga (RDIF) về việc đóng ống vắc xin Sputnik V từ bán thành phẩm. Chiều 21/7, RDIF và Vabiotech cho biết đã gửi 10.000 liều vắc xin Sputnik V do đơn vị này gia công, đóng ống sang Nga để kiểm định tiêu chuẩn chất lượng.

Lô vắc xin nằm trong tổng số 30.000 liều SputnikV đầu tiên mà Vabiotech gia công. Đối với 20.000 liều vắc xin còn lại, đang bảo quản tại Việt Nam và được các chuyên gia tiến hành kiểm định song song.

DS-Bio là là cái tên mới nhất trong "biệt đội giải cứu" vắc xin về Việt Nam. Công ty DS-Bio được thành lập tháng 5/2021, bởi Danson Group (DS Group) – doanh nghiệp dược phẩm hoạt động nhiều năm tại các thị trường Đông Âu. DS Group phát triển ở bốn lĩnh vực hoạt động chính bao gồm nghiên cứu và sản xuất, phân phối và xuất nhập khẩu, dịch vụ và bán lẻ.

Một số sản phẩm thuộc hệ thống của DS Group

Công ty có quy mô gồm 3 nhà máy sản xuất tiêu chuẩn GMP-EU và đặc biệt là trung tâm logistics quy mô 240.000 m2 ở gần Moscow, Nga, hỗ trợ nhiều tập đoàn dược phẩm toàn cầu như: Sanofi, Pfizer, Novatis…

Hệ thống phân phối của DS Group đã có mặt tại hơn 10 quốc gia Đông Âu thông qua Công ty CT Dominanta-Service. Doanh nghiệp này được thành lập từ năm 1996, bắt đầu xây dựng vị thế tại Đông Âu với việc trở thành nhà cung cấp độc quyền sản phẩm Cao sao vàng trên lãnh thổ liên bang Nga vào năm 1998.

Năm 2005, DS Group đã mua lại phần lớn cổ phần nhà máy dược phẩm Danapha - một trong những doanh nghiệp dược lâu đời tại Việt Nam, được thành lập từ năm 1965 với sản phẩm chính là thuốc mỡ, dầu cao xoa và thuốc hít. Đây cũng là các dòng sản phẩm được DS Group phân phối sang thị trường Đông Âu.

Dù không trực tiếp nắm giữ cổ phần, song Danson Group và Danapha có chung nhiều thành viên quản lý chủ chốt.

Từ đó đến nay, công ty liên tiếp mở rộng quy mô với việc mua lại nhà máy dược phẩm VetProm ở Bulgaria vào năm 2013 và mua lại các thương hiệu chính của công ty Alen Mak Bulgaria vào năm 2015.

Những năm gần đây, DS Group tích cực xây dựng các sản phẩm mang thương hiệu của tập đoàn. Tháng 2 năm 2020, DS Group đưa vào hoạt động hệ thống trung tâm tiêm chủng và chăm sóc sức khỏe DS Care với mục tiêu mở ra 300 trung tâm tiêm chủng dịch vụ phủ rộng khắp Việt Nam.

Ngoài ra, DS Group còn phát triển chuỗi nhà thuốc Glee DS Pharmacy & Healthcare - chuỗi nhà thuốc và cửa hàng chăm sóc sức khỏe lớn nhất Hà Nội với gần 20 cửa hàng; mỹ phẩm thương hiệu DermaDS và thực phẩm chức năng DSCelavi.

Các doanh nghiệp còn lại đang xúc tiến việc chuyển giao công nghệ vắc xin là Tập đoàn Vingroup, cho biết đã tiếp cận đàm phán chuyển giao công nghệ với Công ty Acturus, Mỹ. Dự kiến tháng 8/2021 có thể bắt đầu thử nghiệm lâm sàng tại Việt Nam.

Trong khi đó, Công ty cổ phần Tiến bộ quốc tế (AIC) cùng Công ty TNHH MTV Vắc-xin và Sinh phẩm số 1 (Vabiotech) đã ký thỏa thuận với Công ty Shionogi (Nhật Bản), chuẩn bị triển khai thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 tại Việt Nam và chuyển giao công nghệ sản xuất vắc-xin. Dự kiến, tháng 6/2022 sẽ hoàn tất các hoạt động và đưa vaccine ra thị trường.

Nguyễn Ánh