Nền tảng kinh tế đang xấu đi của Trung Quốc đã trở nên rõ ràng hơn trong những tháng gần đây, trong đó dữ liệu tháng 7 nhìn chung không đạt kỳ vọng. Dữ liệu tín dụng trong tháng 7 cũng cho thấy nhu cầu vay vốn từ các doanh nghiệp và hộ gia đình sụt giảm, đồng thời các vấn đề vẫn tồn tại trong lĩnh vực bất động sản, trong đó nhà phát triển bất động sản Country Garden đang trên bờ vực vỡ nợ và Evergrande Group đã nộp đơn xin bảo hộ phá sản ở Mỹ vào đầu tháng này.

Chỉ số giá tiêu dùng toàn phần của Trung Quốc trong tháng 7 đã giảm 0,3% so với cùng kỳ năm ngoái, ghi nhận tình trạng giảm phát lần đầu tiên sau hơn hai năm, và đưa ra một vấn đề trái ngược với những vấn đề mà các nền kinh tế lớn ở phương Tây phải đối mặt.

Mặc dù một số điểm yếu chung có thể là do các yếu tố nhất thời như giá năng lượng và thịt lợn thấp hơn, nhưng lạm phát cơ bản cũng bị ảnh hưởng bởi giá nhà ở và các hạng mục liên quan giảm do lĩnh vực bất động sản suy yếu.

“Mặc dù mối liên kết giữa Trung Quốc và nền kinh tế toàn cầu đang thay đổi khi nước này cố gắng chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng dựa vào tiêu dùng và căng thẳng thương mại vẫn gia tăng với phương Tây, Trung Quốc vẫn là nhà sản xuất hàng đầu của thế giới…Kết quả là, sự suy yếu của nền kinh tế Trung Quốc và giá cả giảm (đặc biệt là giá sản xuất của Trung Quốc) có khả năng lan sang thị trường toàn cầu – nhưng là tin tốt trong ngắn hạn cho cuộc chiến chống lại lạm phát gia tăng của các ngân hàng trung ương phương Tây”, Tiffany Wilding, chuyên gia kinh tế kiêm Giám đốc điều hành của Pimco cho biết.

Trong khi các nền kinh tế phương Tây đã đối mặt với lạm phát gia tăng trong bối cảnh nguồn cung hạn chế và nhu cầu tăng trở lại, thì Trung Quốc lại không trải qua động lực tương tự kể từ khi chấm dứt các biện pháp nghiêm ngặt để kiểm soát Covid-19, vì sức mạnh sản xuất trong nước của nước này đã giúp giảm thiểu tình trạng tắc nghẽn nguồn cung và giá hàng hóa toàn cầu được điều tiết.

Tuy nhiên, trong một báo cáo nghiên cứu tuần trước, Carol Liao, nhà kinh tế học của Pimco lưu ý rằng, nhu cầu trong nước của Trung Quốc đã chững lại và khiến hoạt động sản xuất sụt giảm, trong khi việc giảm đòn bẩy trong lĩnh vực tài chính bất động sản và chính quyền địa phương đã làm tăng thêm áp lực giảm phát, ảnh hưởng đến đầu tư trong nước và dẫn đến “năng lực dư thừa trên diện rộng trong sản xuất”.

“Hơn nữa, phản ứng của chính phủ trước những yếu tố cơ bản đang suy yếu này là chưa đủ. Quả thực, nỗ lực của chính phủ nhằm kích thích và ổn định tăng trưởng thông qua tín dụng dễ dàng, đặc biệt là cho các doanh nghiệp nhà nước và đầu tư cơ sở hạ tầng vẫn chưa đủ để bù đắp lực cản từ thị trường bất động sản khi dòng tín dụng mới vào nền kinh tế bị thu hẹp trong năm qua”, các nhà kinh tế của Pimco cho biết.

Trong tuần qua, Ngân hàng trung ương Trung Quốc đã tăng cường các biện pháp nhằm ngăn chặn sự mất giá nhanh chóng của đồng nhân dân tệ do dữ liệu ảm đạm và niềm tin của người tiêu dùng đang suy giảm, nhưng thị trường dường như vẫn không tin rằng Bắc Kinh đã làm đủ để đảo ngược các xu hướng gần đây.

Skylar Montgomery Koning, chiến lược gia vĩ mô toàn cầu cấp cao tại TS Lombard cho biết, sự thất vọng của thị trường có thể sẽ tiếp tục vì bất kỳ biện pháp kích thích tài khóa nào của chính phủ sẽ là “phiên bản mạnh mẽ hơn của các biện pháp nới lỏng hiện tại” thay vì “kích thích trên diện rộng để vực dậy niềm tin vào giá cả”.

“Sự phục hồi đáng thất vọng của Trung Quốc hiện đang tác động tiêu cực đến tâm lý và tăng trưởng toàn cầu. Điều này đã được chống lại bởi bối cảnh toàn cầu khá lành tính và nền kinh tế Mỹ mạnh mẽ đáng kể, nhưng có sự cân bằng tốt cho các tài sản rủi ro vì sức mạnh đáng kể của đồng đô la cũng gây bất lợi”, chiến lược gia Montgomery Koning cho biết.

Hiệu ứng lan tỏa: Xuất nhập khẩu

Mặc dù Trung Quốc đang điều chỉnh lại nền kinh tế để ít phụ thuộc hơn vào trụ cột truyền thống là bất động sản và xuất khẩu hàng hóa sản xuất, nhưng các sản phẩm do Trung Quốc sản xuất vẫn thống trị thị trường hàng tiêu dùng, đặc biệt là ở Mỹ.

“Theo dữ liệu của Cục điều tra dân số Mỹ tính đến tháng 6, giá hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc giảm trung bình 3% so với năm ngoái, trong khi giá sản xuất hàng tiêu dùng ở Trung Quốc giảm 5% tính theo đồng đô la. Điều quan trọng là sự sụt giảm này đang được chuyển sang người tiêu dùng Mỹ; trong đó tháng 7 đánh dấu lần đầu tiên kể từ những ngày đầu của đại dịch, giá hàng bán lẻ tiêu dùng của Mỹ giảm trong ba tháng hàng năm”, Tiffany Wilding, chuyên gia kinh tế kiêm Giám đốc điều hành của Pimco cho biết.

Xuất khẩu của Trung Quốc đã suy yếu trong những tháng gần đây. Khi những rủi ro suy giảm đối với tăng trưởng kinh tế Trung Quốc trở thành hiện thực, Trung Quốc có thể xem xét sử dụng chính sách tài khóa để thúc đẩy xuất khẩu và giải quyết vấn đề dư cung trong nước, từ đó làm tràn ngập thị trường toàn cầu với hàng tiêu dùng giá rẻ.

“Điều này dường như đã xảy ra ở Đức khi xuất khẩu xe điện giá rẻ của Trung Quốc gần đây đã tăng mạnh, trong khi việc giảm giá trong nước có thể lan sang các nước khác”, chuyên gia kinh tế Tiffany Wilding cho biết.

Ngoài những tác động lan tỏa liên quan đến thương mại, áp lực giảm phát chung toàn cầu còn đến từ giá cả hàng hóa, với tư cách là nước nhập khẩu hàng hóa khổng lồ, nhu cầu nội địa của Trung Quốc vẫn là yếu tố then chốt.

“Đầu tư nội địa yếu của Trung Quốc và năng lực sản xuất dư thừa trên diện rộng cũng như doanh số bán nhà và đất mới yếu có thể sẽ tiếp tục làm giảm nhu cầu hàng hóa toàn cầu”, nhà kinh tế học Carol Liao cho biết.

“Các nền tảng kinh tế của Trung Quốc đang xấu đi đã tạo ra áp lực giảm phát, làm giảm lạm phát cả ở Trung Quốc và thị trường toàn cầu. Với độ trễ thông thường, tác động lan tỏa của giảm phát có thể chỉ mới bắt đầu tác động đến thị trường tiêu dùng toàn cầu, ảnh hưởng của việc giảm giá có thể sẽ tăng tốc trong những quý tới”, ông cho biết thêm.

Ngoài ra, nguy cơ áp lực lạm phát kéo dài và rõ rệt hơn phụ thuộc vào phản ứng chính sách tài khóa của chính phủ trong những tháng tới, đồng thời việc kích thích thích hợp để thúc đẩy nhu cầu trong nước có thể đẩy nhanh lạm phát trở lại trong khi các biện pháp chính sách không phù hợp có thể dẫn đến vòng xoáy đi xuống.

“Giảm phát dai dẳng ở Trung Quốc có thể sẽ lan sang các thị trường phát triển, vì đồng nhân dân tệ yếu hơn và tỷ lệ hàng tồn kho trên doanh thu tăng cao làm giảm giá hàng hóa Trung Quốc ở nước ngoài – một sự phát triển mà các ngân hàng trung ương ở các thị trường phát triển có thể sẽ hoan nghênh”, các nhà kinh tế của Pimco cho biết.

Sự không chắc chắn về tiềm năng phục hồi của Trung Quốc đã phủ một đám mây đen lên thị trường toàn cầu trong những tuần gần đây, và các chiến lược gia Maximilian Uleer và Carolin Raab của Deutsche Bank cho biết, việc cắt giảm lãi suất của ngân hàng trung ương và cam kết của chính phủ về các biện pháp kích thích tài chính hơn nữa đã không xoa dịu những lo ngại ở châu Âu.

“Các công ty châu Âu phụ thuộc nhiều vào nhu cầu của Trung Quốc và tạo ra khoảng 10% lợi nhuận của họ ở Trung Quốc. Chúng tôi vẫn tin rằng nền kinh tế Trung Quốc sẽ ổn định trong quý IV. Chúng tôi chờ đợi dữ liệu được cải thiện trước khi chúng tôi chuyển biến tích cực trở lại trên thị trường”, các chiến lược gia của Deutsche Bank cho biết.