Phiên tòa xét xử cựu chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Chung trong vụ nâng khống giá cây xanh được mở sáng nay (25-8) và dự kiến kéo dài 5 ngày. Đây là vụ án thứ tư cựu chủ tịch UBND TP Hà Nội phải ra hầu tòa.

14 người khác bị xét xử về bốn tội: buôn lậu; vi phạm quy định về quản lý sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí; in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước; thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Trong đó có các ông Nguyễn Xuân Hanh (tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Công viên cây xanh Hà Nội), Đỗ Quang Tiến (giám đốc Xí nghiệp cây xanh - cây hoa - cây cảnh) và nhiều cán bộ thuộc Ban duy tu các công trình hạ tầng kỹ thuật đô thị thuộc Sở Xây dựng Hà Nội, Công ty TNHH MTV Công viên cây xanh Hà Nội.

Mối quan hệ của ông Nguyễn Đức Chung và giám đốc đang trốn nợ

Theo cáo trạng, Công ty Sinh Thái Xanh được Bùi Văn Mận và Hoàng Thị Kim Loan thành lập tháng 6-2016, theo gợi ý của ông Nguyễn Đức Chung để tham gia thực hiện các dự án trồng cây cho Hà Nội.

Thực hiện chỉ đạo của ông Chung, Ban duy tu của Sở Xây dựng đã không tổ chức đấu thầu mà đặt hàng hai công ty có mối quan hệ với chủ tịch để trồng cây. Thậm chí các bước lập dự toán, thẩm định đều được thực hiện sau này để hợp thức hóa hợp đồng.

Theo kết luận, Công ty Sinh Thái Xanh còn không đủ năng lực, thời điểm đó mới được thành lập, không có thiết bị máy móc, đội ngũ kỹ sư và hồ sơ năng lực đều lập khống.

Khi thực hiện đặt hàng, với mục đích rút tiền ngân sách chia nhau hưởng lợi, Bùi Văn Mận và Hoàng Thị Kim Loan còn thông đồng, nhờ các đơn vị, hộ kinh doanh xuất hóa đơn với số lượng, giá cây đã bị nâng khống.

Mận khai thời điểm 2016 đang trốn nợ tại Lâm Đồng thì được ông Nguyễn Đức Chung gọi về Hà Nội tham gia dự án trồng cây xanh. Chủ tịch Hà Nội còn gợi ý cho Mận thành lập công ty để thực hiện dự án.

Mối quan hệ giữa vị giám đốc trốn nợ này với ông Nguyễn Đức Chung bắt đầu từ ba năm trước đó, khi Mận thường xuyên đến trồng cây cho nhà chủ tịch Hà Nội.

"Phù phép" cây xanh nhập lậu bằng hóa đơn chứng từ khống

Theo cáo trạng, ông Chung đã trực tiếp can thiệp, chỉ đạo xuyên suốt công tác trồng mới, cắt tỉa cây xanh tại Hà Nội giai đoạn 2016-2019.

Kết quả điều tra xác định Công ty Cây xanh là đơn vị trực thuộc UBND TP Hà Nội. Tuy nhiên với động cơ rút ruột ngân sách nhà nước, tổng giám đốc Công ty Cây xanh Nguyễn Xuân Hanh đã "bắt tay" với Nguyễn Tuấn Nghĩa - giám đốc Công ty Vì nhân dân.

Nghĩa được giao chuẩn bị một số loại cây như chà là, bàng Đài Loan để cung ứng theo hợp đồng. Nghĩa đã mua những loại cây này từ một nguồn chuyên nhập lậu cây từ Trung Quốc rồi nâng giá đầu vào cao gấp nhiều lần thực tế.

Cụ thể, Nghĩa tìm đến Hoàng Đình Văn - giám đốc Công ty Hoàng Anh Phát - để đặt vấn đề mua hai loại cây trên. Thời điểm đó Công ty Hoàng Anh Phát chưa được cấp phép kinh doanh cây có bầu đất nên không thể nhập khẩu hai loại cây theo đơn đặt hàng.

Do đó, Văn đã liên hệ với một người Trung Quốc tên là Lỉ Tài để nhập lậu hai loại cây chà là và bàng Đài Loan.

Văn đã yêu cầu mối hàng từ Trung Quốc vận chuyển "chui" cây xanh từ thành phố Đông Hưng qua biên giới sang tập kết tại cửa khẩu Móng Cái để giao hàng.

Sau khi nhận hàng, Văn tiếp tục thuê xe tải, xe cẩu, công nhân bốc xếp vận chuyển cây xanh về Hà Nội bán cho Nghĩa.

Trích xuất dữ liệu điện tử, cơ quan điều tra xác định Văn đã bán hơn 10.000 cây xanh nhập lậu từ Trung Quốc cho Nghĩa với tổng số tiền hơn 30 tỉ đồng và hưởng lợi bất chính 1,6 tỉ.

Do là cây nhập lậu thiếu chứng từ nên Nghĩa đã "phù phép" bằng các hóa đơn khống và bán cho Công ty Cây xanh để trồng tại Hà Nội.

Cụ thể, Nghĩa chỉ đạo cấp dưới liên hệ với 24 hộ kinh doanh cá thể, xuất hơn 326 hóa đơn bán cây xanh khống với số tiền hơn 200 tỉ đồng. Nghĩa còn dùng 15 hóa đơn vận chuyển khống của một công ty khác trị giá hơn 12 tỉ đồng để hợp thức nguồn gốc cho cây xanh nhập lậu từ Trung Quốc.

Cựu chủ tịch Nguyễn Đức Chung ra tòa trong vụ nâng khống giá cây xanh

Cựu chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Chung bị cơ quan truy tố cáo buộc vì động cơ cá nhân, làm trái quy định pháp luật, tạo điều kiện cho 2 công ty có mối quan hệ thân thiết tham gia trồng cây xanh và hưởng lợi số tiền đặc biệt lớn.