Cổ phiếu ngân hàng: Giá đang phản ánh trước những khó khăn!

Linh Trang

(KTSG) - Mặc dù công bố kết quả kinh danh (KQKD) sáu tháng đầu năm ở mức khả quan nhưng điểm đáng chú ý là diễn biến giá nhóm cổ phiếu ngân hàng lại đang theo chiều hướng đi xuống.

Lợi nhuận vẫn “khủng”

Mùa báo cáo KQKD quí 2 đã chính thức khởi động. Vẫn như thường lệ, ngân hàng là một trong những nhóm tiên phong công bố tình hình doanh thu, lợi nhuận. Tính đến thời điểm hiện tại, ước tính đã có 13 ngân hàng công bố báo cáo tài chính quí 2-2021. Không có nhiều bất ngờ khi các ngân hàng vẫn duy trì được mức lợi nhuận “khủng” tiếp nối thành công từ năm 2020 và quí 1-2021.

Cụ thể, tổng lợi nhuận trước thuế của 13 ngân hàng đã công bố bao gồm Techcombank, MB, TPBank, OCB, SeABank, ABBank, Kienlongbank, BacABank, VietCapital Bank, VietBank, PG Bank, Saigonbank và NCB lên tới trên 30.000 tỉ đồng trong sáu tháng đầu năm. Đáng lưu ý, 13 ngân hàng đã công bố KQKD này chưa bao gồm nhóm “big 4” vốn chiếm trên 50% tổng tín dụng toàn nền kinh tế.

Trong số trên, có những ngân hàng có mức tăng trưởng lợi nhuận vượt bậc như VietCapital Bank có lợi nhuận trước thuế sáu tháng đạt 337 tỉ đồng, tăng 440% so với cùng kỳ năm ngoái, vượt 16% kế hoạch cả năm hay NCB, Kienlongbank đều có mức tăng trưởng lợi nhuận trên 400%. Saigonbank cũng là một trong những ngân hàng đã vượt kế hoạch cả năm chỉ trong sáu tháng đầu năm.

Một trong những yếu tố quan trọng làm nên con số lợi nhuận “khủng” trong sáu tháng đầu năm của các ngân hàng đến từ thu nhập ngoài lãi. Trong đó, lãi thuần từ hoạt động dịch vụ có mức tăng trưởng trên 100-200%. Kinh doanh chứng khoán cũng là hoạt động mang lại khoản lợi lớn. Tuy nhiên, nguyên nhân trực tiếp và ảnh hưởng mạnh nhất vẫn là biên lãi ròng (NIM) được cải thiện nhờ lãi suất huy động giảm sâu nhưng lãi suất cho vay chưa giảm tương ứng.

Bên cạnh NIM gia tăng thì một số ngân hàng có hoạt động cho vay tăng trưởng trở lại trong khi huy động lại giảm. Điển hình như SeABank, ABBank, VietCapital Bank, NCB, BacABank đều có mức tăng trưởng huy động giảm từ 2-7,5% so với đầu năm nhưng tín dụng vẫn tăng 2-5%. Đây có thể là lợi thế làm tăng mạnh lãi thuần của những ngân hàng này trong ngắn hạn nhưng sẽ là điểm bất lợi khi nền kinh tế phục hồi sau đại dịch Covid-19, các doanh nghiệp sớm cần vốn để khôi phục sản xuất. Ngược lại, những ngân hàng nào có mức tăng trưởng huy động lớn trong sáu tháng đầu năm sẽ có lợi thế trong tăng trưởng các quí tiếp theo.

Một điểm đáng lưu ý trong báo cáo tài chính ngân hàng quí 2 là nợ xấu của 13 ngân hàng đã công bố KQKD tăng không đáng kể, thậm chí một số đơn vị duy trì tỷ lệ nợ xấu rất thấp như Techcombank (0,4%), MB (0,7%), TPBank (1,1%) hay Kienlongbank (1,08%). Chỉ có một vài ngân hàng đang có nợ xấu trên 2% là ABBank (2,3%), PGBank (2,7%), VietCapital Bank (2,8%). Theo ý kiến của các chuyên gia, thực tế lợi nhuận ngành ngân hàng đến thời điểm hiện tại vẫn chưa phản ánh hết tác động của đại dịch Covid-19 do còn những khoản nợ xấu chưa được trích lập dự phòng đầy đủ, nhiều khoản nợ quá hạn đã được tái cơ cấu và giữ nguyên nhóm nợ nhờ Thông tư 01 và Thông tư 03.

Giá cổ phiếu phản ánh trước khó khăn

Mặc dù công bố KQKD khá khả quan nhưng điểm đáng chú ý là diễn biến giá nhóm cổ phiếu ngân hàng lại đang theo chiều hướng đi xuống. Cụ thể, từ đầu tháng 7 đến nay, cổ phiếu nhóm ngành này đã trải qua ba tuần giá đi xuống, trong đó có nhiều mã giảm 14-20%. Theo đó, vốn hóa thị trường của nhóm ngân hàng cũng bị “thổi bay” gần 11,6 tỉ đô la Mỹ, xuống còn 73 tỉ đô la Mỹ, tương đương gần 1,7 triệu tỉ đồng.

BVB của VietCapital Bank là mã giảm giá mạnh nhất trong ba tuần qua, với 24%. Xếp thứ hai về đà giảm là cổ phiếu LPB của LienVietPostBank, giảm 21%. CTG của VietinBank cũng là một trong ba mã giảm giá mạnh nhất, hơn 20%, kể từ đầu tháng 7. Một số cổ phiếu ngân hàng giảm trên 15% có thể kể tới như VIB, KLB, SGB... Ở nhóm giảm giá ít nhất, MSB, STB và TCB giảm dưới 10%.

Với tốc độ giảm khác nhau của giá các cổ phiếu ngân hàng, bảng xếp hạng vốn hóa cũng có sự thay đổi. Trong tốp 10, VietinBank từ vị thứ hai tụt xuống vị trí thứ 4, trong khi Techcombank vượt qua VietinBank và BIDV để vươn lên thứ hai, chỉ sau Vietcombank.

Sacombank cũng vượt qua HDBank và SHB để vào tốp 10, giữ vị trí thứ 9 và đẩy SHB khỏi nhóm. STB của Sacombank là mã được khối ngoại mua ròng nhiều nhất trong nhóm kể từ đầu tháng 7 với gần 36 triệu đơn vị. Với mã MBB, khối ngoại mua ròng hơn 23,3 triệu đơn vị từ đầu tháng 7, khi thị giá giảm gần hơn 20%. HDB cũng được nhà đầu tư ngoại mua ròng hơn 6,2 triệu đơn vị.

Có thể thấy, diễn biến giảm giá của cổ phiếu ngân hàng có một phần nguyên nhân đến từ tác động của dịch Covid-19 ngày càng phức tạp và phần khác đến từ những lo ngại khi ngân hàng phải hạ lãi suất cho vay, hỗ trợ khách hàng khiến lợi nhuận sụt giảm trong hai quí cuối năm. Vừa qua, hưởng ứng lời kêu gọi của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), các ngân hàng đã đồng loạt thông báo hạ lãi suất. Một số ngân hàng như Vietcombank, BIDV, VietinBank, MB, ACB, HDBank, Sacombank, TPBank và VietCapital Bank... thông báo giảm lãi suất cho vay ít nhất 1%/năm kể từ ngày 15-7-2021 cho các khách hàng bị ảnh hưởng mạnh bởi dịch bệnh. Trong khi đó, lãi suất huy động không thay đổi và được kỳ vọng sẽ đi ngang trong ngắn hạn.

Tuy vậy, trên thực tế thì các ngân hàng chỉ công bố giảm lãi suất đối với nhóm khách hàng chịu ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch bệnh, tập trung ở các ngành sản xuất, du lịch, vận tải... Do đó, con số ảnh hưởng tới lợi nhuận có thể sẽ nhỏ hơn so với lo ngại của nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, NHNN đã chấp thuận việc tăng hạn mức tăng trưởng tín dụng trong năm 2021 cho một số ngân hàng. Nhìn chung, tăng trưởng tín dụng được nới thêm từ 2-6% tùy vào chất lượng tín dụng cũng như các chỉ số an toàn vốn của từng ngân hàng. Tăng trưởng tín dụng trên toàn hệ thống năm 2021 theo hạn mức mới sẽ vào khoảng 11%, cao hơn mức 9% theo hạn mức lần đầu.

Ngoài ra, vẫn có cơ sở để kỳ vọng NHNN, nếu cần thiết, sẽ nới hạn mức tín dụng thêm một lần nữa vào giai đoạn cuối quí 3 hoặc đầu quí 4 năm nay nhằm khôi phục tình hình kinh tế sau dịch bệnh.

Do vậy, việc điều chỉnh của nhóm cổ phiếu ngân hàng có thể chỉ mang tính ngắn hạn. “Nhiệm vụ” của nhà đầu tư là sàng lọc những ngân hàng tốt và kiên nhẫn chờ đợi mức giá chiết khấu đủ sâu để quay trở lại nhóm ngành này.