Hiệp hội Các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) vừa có kiến nghị Chính phủ miễn giảm thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) và lệ phí trước bạ cho các dòng xe có mức phát thải thấp và không đòi hỏi đầu tư lớn cho hạ tầng trạm sạc, cụ thể là các dòng xe xăng lai điện trong nước (xe hybrid) như HEV (hybrid thường), PHEV (hybrid sạc ngoài).

Cần chính sách ưu đãi

Theo VAMA, giai đoạn 2023 - 2050, ngành công nghiệp ôtô trong nước cần có các chính sách ưu đãi kịp thời, phù hợp với quá trình chuyển đổi nhằm đáp ứng cam kết của Việt Nam về chống biến đổi khí hậu. Để khuyến khích sử dụng xe thân thiện môi trường, Chính phủ cần có chính sách ưu đãi, giảm thuế TTĐB và lệ phí trước bạ để hỗ trợ các dòng xe có mức phát thải thấp và không đòi hỏi đầu tư lớn cho hạ tầng trạm sạc, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội cũng như áp dụng được ngay vào thực tế như xe HEV và PHEV.

Lộ trình ưu đãi này sẽ giảm dần trong giai đoạn 2031 - 2040 và tiến tới xóa bỏ từ năm 2041. Đồng thời, cần có lộ trình và giải pháp, chính sách (thuế phí, ưu đãi đầu tư) phát triển hạ tầng trạm sạc.

Xe hybrid có giá bán ngày càng giảm

VAMA cho rằng nếu được giảm các loại thuế phí trên, xe hybrid tại Việt Nam có thể thu hút người tiêu dùng tốt hơn, các doanh nghiệp cũng tích cực đầu từ lớn và đồng bộ để phát triển các hệ thống trạm sạc; tích hợp với giao thông tĩnh để có thể sạc trong lúc đỗ xe; cùng với hệ thống nguồn phát điện bảo đảm để cung cấp nguồn điện sạch...

Trước đó, hồi đầu năm 2022, Quốc hội đã quyết định giảm thuế TTĐB với xe thuần điện (BEV) dưới 9 chỗ ngồi chỉ còn 3% kéo dài trong 5 năm và áp dụng từ tháng 3-2022. Bên cạnh đó, mức thu lệ phí trước bạ lần đầu đối với ôtô BEV từ 9 chỗ ngồi trở xuống cũng được quyết định sẽ về 0% từ ngày 1-3-2022 đến 28-2-2025; từ thời gian sau đến ngày 28-2-2027, lệ phí trước bạ đối với loại xe này sẽ bằng 50% so với xe xăng có cùng số chỗ ngồi.

Tuy nhiên, các loại xe hybrid không được hưởng các chính sách trên và vẫn bị áp thuế TTĐB 15% và lệ phí trước bạ từ 10% - 12%. Trong khi đó, nhiều chuyên gia cho rằng thị trường Việt Nam hiện cần phát triển các dòng xe lai trước khi chuyển hẳn sang xe thuần điện như các quốc gia khác đang thực hiện.

VAMA cho rằng ngành công nghiệp ôtô Việt Nam cần nhiều thời gian để đầu tư, nghiên cứu phát triển và từng bước phổ biến xe điện chạy pin. Quy mô đầu tư cần lớn, đồng bộ để hệ thống trạm sạc, tích hợp với giao thông để đỗ xe trong lúc sạc, hệ thống nguồn phát điện bảo đảm đủ nguồn điện sạch và hệ thống phân phối và điều độ điện. Công nghệ sạc nhanh và công nghệ pin cũng sẽ cần nhiều thời gian để hoàn thiện, đạt được sự thuận lợi hợp lý cho người dùng.

Do đó, VAMA kiến nghị Chính phủ chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ xây dựng, sớm phê duyệt mới chiến lược phát triển công nghiệp ôtô Việt Nam với các chính sách ưu đãi cụ thể, đặc thù cho ngành công nghiệp sản xuất ôtô và công nghiệp hỗ trợ cho ôtô.

Thu hút người sử dụng

Trong khi đó, theo tìm hiểu của phóng viên Báo Người Lao Động, thời gian qua đã có khá nhiều hãng xe đã đưa xe hybrid về thị trường Việt Nam như Toyota, Mercedes, Volvo… Trong đó hãng Toyota có nhiều mẫu xe nhất, gồm: như Lexus, Camry, Corolla Cross, Corolla Altis. Giá xe hybrid ngày càng rẻ hơn, chẳng hạn mẫu Corolla Cross động cơ hydrid có giá bán ra 900 triệu đồng, còn mẫu Corolla Altis chỉ khoảng 800 triệu đồng. Những mẫu xe hybrid có ưu điểm tiết kiệm xăng lên đến 50% nên được nhiều người chọn sử dụng.

Đại diện hãng Mitsubishi Việt Nam cho biết đã nhập vài chiếc mẫu xe hybrid Outlander PHEV về Việt Nam chạy thử nghiệm và sẽ bán ra thị trường trong nay mai. Tương tự, các hãng xe Honda, Nissan, Suzuki, Kia cũng xác nhận sẽ sớm đưa xe hybrid về Việt Nam trong năm nay.

Chẳng hạn, Honda đang làm thủ tục để đưa mẫu Honda HR-V hybrid 2022 từ Thái Lan về tiêu thụ tại Việt Nam. Mẫu xe này có 3 chế độ lái riêng biệt là chạy điện, chạy xăng và chạy kết hợp vừa xăng vừa điện. Còn mẫu Nissan Kicks hybrid 2022 sắp về Việt Nam dự kiến có giá bán khá hấp dẫn, khoảng 650 triệu đồng hay mẫu Suzuki Ertiga hybrid dự kiến mức giá chỉ hơn 500 triệu đồng.

Theo ông Lưu Thanh Trọng, Giám đốc Kinh doanh Công ty TNHH TM-DV AUTO Hoàng Minh, nếu xe hybrid được miễn giảm các loại thuế, phí như xe thuần điện thì giá cả sẽ rất cạnh tranh, tương đương hoặc thấp hơn xe xăng thông thường. Khi đó, khách hàng sẽ chọn mua xe hybrid nhiều hơn nhờ vào lợi thế tiết kiệm được nhiên liệu. Ngoài ra, dòng xe này còn có ưu điểm vận hành mạnh mẽ và êm hơn xe xăng thông thường.

Chuyên gia ôtô ông Nguyễn Minh Đồng cho biết ở châu Âu, xe hybrid sử dụng nhiều hơn xe điện nhờ vào lợi thế không phải tìm kiếm trạm sạc như xe điện. Sử dụng thoải mái, nhất là về vùng nông thôn, không phải lo ngại hết pin.

TS Huỳnh Phước Sơn, Khoa Cơ khí động lực Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP HCM, cho rằng với điều kiện thực tế hiện nay của Việt Nam, sử dụng xe hybrid là phù hợp vừa tiết kiệm xăng vừa bảo môi trường. Nhiều hãng xe đã phát triển xe hybrid nhiều hơn, giá pin cũng đã giảm đáng kể sẽ giúp giá thành của xe hybrid giảm theo.