Bộ Tài chính vừa công bố lấy ý kiến góp ý của nhân dân với dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng và thuế giá trị gia tăng đối với xăng, dầu.
Bộ Tài chính cho biết, trong bối cảnh giá xăng dầu trên thị trường thế giới dự báo tiếp tục diễn biến khó lường, khó dự báo. Nhiều quốc gia đang phải đối phó với tỷ lệ lạm phát tăng cao kèm theo lo ngại về suy thoái tế kinh tế toàn cầu. Để đảm bảo tính kịp thời trong việc ổn định giá xăng dầu trong nước trước biến động của giá xăng dầu thế giới, góp phần giảm chi phí sản xuất kinh doanh, hạ giá thành sản phẩm để tăng tính cạnh tranh của hàng xuất khẩu, hỗ trợ phục hồi, phát triển sản xuất kinh doanh, góp phần kiềm chế lạm phát thì giải pháp giảm thuế cũng cần đặt ra.
Đối với giải pháp về thuế, trong điều kiện thuế BVMT đối với xăng dầu đã giảm xuống mức sàn trong khung thuế BVMT, thuế nhập khẩu ưu đãi đối với mặt hàng xăng đã điều chỉnh giảm từ 20% xuống 10%, căn cứ theo thẩm quyền thì cần thiết phải trình Quốc hội có quyết nghị giao UBTVQH quyết định việc giảm thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng và thuế giá trị gia tăng đối với xăng dầu cũng như thời gian áp dụng giảm thuế cụ thể trong trường hợp giá xăng dầu thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, tăng cao hoặc vẫn ở mức cao, tác động đến chỉ số lạm phát, kinh tế vĩ mô, sinh kế, đời sống người dân và tăng trưởng kinh tế.
Bộ Tài chính trình Chính phủ để trình Quốc hội giao thẩm quyền cho UBTVQH điều chỉnh giảm mức thuế TTĐB đối với xăng và thuế GTGT đối với xăng dầu, như sau:
Giảm tối đa 50% mức thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng (bao gồm cả xăng E5, E10) và giảm tối đa 50% mức thuế giá trị gia tăng đối với xăng các loại, nhiên liệu bay, dầu diesel, dầu hỏa, dầu mazut, dầu nhờn, mỡ nhờn.
Giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định mức giảm cụ thể thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng và thuế giá trị gia tăng đối với xăng dầu cũng như thời gian áp dụng giảm thuế cụ thể trong trường hợp giá xăng, dầu thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, tăng cao hoặc vẫn ở mức cao, tác động đến chỉ số lạm phát, kinh tế vĩ mô, sinh kế, đời sống người dân và tăng trưởng kinh tế.
Hiệu lực thi hành của Nghị quyết thực hiện theo quy định tại Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật trong trường hợp Nghị quyết được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ IV Quốc hội khóa XV.
Bộ Tài chính trình đánh giá tác động trên cơ sở 2 phương án
Để đảm bảo đồng bộ với mức giảm thuế GTGT tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, Bộ Tài chính trình đánh giá tác động trên cơ sở 2 phương án như sau:
Phương án 1, giảm 50% mức thuế TTĐB đối với xăng (bao gồm cả xăng E5, E10) và giảm 20% mức thuế GTGT đối với xăng dầu.
Thời gian áp dụng 6 tháng kể từ ngày Nghị quyết của UBTVQH có hiệu lực thi hành.
Cụ thể, giảm thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng xăng các loại như sau: Xăng: Giảm từ mức 10% xuống 5%.
Xăng E5: Giảm từ mức 8% xuống 4%; Xăng E10: Giảm từ mức 7% xuống 3,5% làm tròn xuống là 3%.
Giảm 20% mức thuế giá trị gia tăng (từ mức thuế suất 10% xuống 8%) đối với mặt hàng: Xăng các loại, nhiên liệu bay, dầu diesel, dầu hỏa, dầu mazut, dầu nhờn, mỡ nhờn.
Tác động đến NSNN: Hiện nay, các hoạt động kinh tế - xã hội đã chuyển về trạng thái như trước khi xảy ra dịch Covid-19. Do đó, dự kiến sản lượng tiêu thụ xăng dầu năm 2022, năm 2023 tương đương như thời điểm trước khi xảy ra dịch Covid-19 là năm 2019. Ngoài ra, việc đánh giá tác động của phương án giảm thuế TTĐB đối với xăng và thuế GTGT đối với xăng dầu đến NSNN được đánh giá trên cơ sở dự toán NSNN năm 2022 và các kịch bản giá dầu thô thế giới ở các mức 100 USD/thùng 110 USD/thùng, 120 USD/thùng và 130 USD/thùng.
Với mức giá dầu thô dự kiến 100 USD/thùng: Nếu tính bình quân một tháng: Số giảm thu NSNN của 2 sắc thuế này khoảng 1.239 tỷ đồng/tháng (trong đó: giảm thu NSNN do giảm thuế TTĐB khoảng 711 tỷ đồng/tháng, giảm thu NSNN do giảm thuế GTGT khoảng 528 tỷ đồng/tháng). Nếu tính cả việc giảm thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn theo Nghị quyết số 13/2021/UBTVQH15 (khoảng 132 tỷ đồng/tháng), Nghị quyết số 18/2022/UBTVQH15 (khoảng 2.661 tỷ đồng/tháng) và Nghị quyết số 20/2022/UBTVQH15 (khoảng 1.400 tỷ đồng/tháng) thì tổng giảm thu NSNN một tháng khoảng 5.432 tỷ đồng/tháng.
Trong khi đó, tác động tăng thu NSNN do giá dầu thô và giá xăng dầu thành phẩm tăng khoảng 3.962 tỷ đồng/tháng. Khi đó, tổng thu NSNN sẽ giảm khoảng 1.470 tỷ đồng/tháng.
Nếu thời gian thực hiện giảm thuế TTĐB và thuế GTGT trong vòng 6 tháng: Tổng giảm thu NSNN đối với 2 sắc thuế này là 7.434 tỷ đồng. Theo đó, tổng giảm thu NSNN do việc giảm thuế BVMT, thuế TTĐB, thuế GTGT đối với xăng dầu như đề xuất (bao gồm: giảm thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn theo Nghị quyết số 20/2022/UBTVQH15, Nghị quyết số 18/2022/UBTVQH15, Nghị quyết số 13/2021/UBTVQH15) là khoảng 40.890 tỷ đồng.
Tác động đến giá bán lẻ xăng, dầu: Với phương án đề xuất nêu trên và giả định các yếu tố khác cấu thành giá cơ sở xăng dầu không thay đổi so với kỳ điều hành ngày 12/9/2022 thì tỷ trọng thuế trong giá cơ sở xăng dầu còn khoảng 15,93% đối với xăng E5RON92, khoảng 17,95% đối với xăng RON95 và khoảng 9,75% đối với dầu diesel. Theo đó, giá xăng dầu sẽ giảm tương ứng đối với xăng E5RON92 giảm 1.113 đồng/lít còn 21.118 đồng/lít, đối với xăng RON95 giảm 1.313 đồng/lít còn 21.902 đồng/lít, và đối với dầu diesel giảm 439 đồng/lít còn 23.741 đồng/lít.
Tác động đến CPI: Nếu thời gian có hiệu lực của biện pháp giảm thuế từ ngày 01/11/2022 đối với thuế TTĐB, thuế GTGT; theo đó, dự kiến tác động của biện pháp giảm thuế theo phương án này giúp giảm CPI bình quân năm 2022 khoảng 0,1%. Tuy nhiên tác động của việc giảm thuế đến CPI còn tùy thuộc vào biến động của mức giá bán lẻ xăng dầu tại mỗi kỳ điều hành.
Ngoài ra, theo Tổng cục Thống kê, ước tính chỉ số CPI bình quân năm 2022 so với năm 2021 sẽ tăng dưới mức 4% với giả định giá cơ sở xăng dầu đến hết năm 2022 giữ mức giá như kỳ điều hành ngày 21/7/2022.
Tác động đến tăng trưởng kinh tế: Việc giảm thuế TTĐB, thuế GTGT sẽ tác động trực tiếp làm giảm giá bán xăng dầu, góp phần bình ổn giá xăng dầu trong nước. Qua đó, sẽ thúc đẩy các hoạt động sản xuất kinh doanh, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và phục hồi kinh tế trong năm 2022 và năm 2023.
Đối với người dân: Đây là đối tượng sẽ được hưởng lợi trực tiếp của chính sách này, việc giảm thuế TTĐB đối với xăng, giảm thuế GTGT đối với xăng dầu sẽ góp phần giảm giá các mặt hàng, từ đó góp phần giảm trực tiếp chi phí của người dân trong việc tiêu thụ xăng, dầu cũng như giảm các chi phí gián tiếp từ các sản phẩm tiêu dùng khác.
Đối với doanh nghiệp: Đối với các ngành sản xuất cũng như các doanh nghiệp có sử dụng xăng dầu là đầu vào của hoạt động sản xuất như giao thông vận tải, vận chuyển, đánh bắt thủy sản, dịch vụ khí đốt, sản xuất hóa chất có sử dụng nguyên liệu từ xăng dầu... sẽ được hưởng lợi nhiều hơn khi chính sách được ban hành. Việc giảm thuế TTĐB đối với xăng, giảm thuế GTGT đối với xăng dầu sẽ góp phần làm giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, từ đó giúp doanh nghiệp tăng khả năng phục hồi và mở rộng sản xuất kinh doanh.
Phương án 2, giảm 50% mức thuế TTĐB đối với xăng (bao gồm cả xăng E5, E10) và giảm 50% mức thuế GTGT đối với xăng dầu. Thời gian áp dụng 06 tháng kể từ ngày Nghị quyết của UBTVQH có hiệu lực thi hành.
Cụ thể, giảm thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng xăng các loại như sau: Xăng: Giảm từ mức 10% xuống 5%;
Xăng E5: Giảm từ mức 8% xuống 4%; Xăng E10: Giảm từ mức 7% xuống 3,5% làm tròn xuống là 3%.
Giảm 50% mức thuế giá trị gia tăng (từ mức thuế suất 10% xuống 5%) đối với mặt hàng: Xăng các loại, nhiên liệu bay, dầu diesel, dầu hỏa, dầu mazut, dầu nhờn, mỡ nhờn.
Tác động đến NSNN: Với các kịch bản giá dầu thô thế giới ở các mức 100 USD/thùng, 110 USD/thùng, 120 USD/thùng và 130 USD/thùng.
Với mức giá dầu thô dự kiến 100 USD/thùng: Nếu tính bình quân một tháng: Số giảm thu NSNN của 02 sắc thuế này khoảng 2.031 tỷ đồng/tháng (trong đó: giảm thu NSNN do giảm thuế TTĐB khoảng 711 tỷ đồng/tháng, giảm thu NSNN do giảm thuế GTGT khoảng 1.320 tỷ đồng/tháng). Nếu tính cả việc giảm thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn theo Nghị quyết số 13/2021/UBTVQH15 (khoảng 132 tỷ đồng/tháng), Nghị quyết số 18/2022/UBTVQH15 (khoảng 2.661 tỷ đồng/tháng) và Nghị quyết số 20/2022/UBTVQH15 (khoảng 1.400 tỷ đồng/tháng) thì tổng giảm thu NSNN một tháng khoảng 6.224 tỷ đồng/tháng.
Trong khi đó, tác động tăng thu NSNN do giá dầu thô và giá xăng dầu thành phẩm tăng khoảng 3.962 tỷ đồng/tháng. Khi đó, tổng thu NSNN sẽ giảm khoảng 2.262 tỷ đồng/tháng.
Nếu thời gian thực hiện giảm thuế TTĐB và thuế GTGT trong vòng 6 tháng: Tổng giảm thu NSNN đối với 02 sắc thuế này là 12.186 tỷ đồng. Theo đó, tổng giảm thu NSNN do việc giảm thuế BVMT, thuế TTĐB, thuế GTGT đối với xăng dầu như đề xuất (bao gồm: giảm thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn theo Nghị quyết số 20/2022/UBTVQH15, Nghị quyết số 18/2022/UBTVQH15, Nghị quyết số 13/2021/UBTVQH15) là khoảng 45.642 tỷ đồng.
Tác động đến giá bán lẻ xăng, dầu: Với phương án đề xuất nêu trên và giả định các yếu tố khác cấu thành giá cơ sở xăng dầu không thay đổi so với kỳ điều hành ngày 12/9/2022 thì tỷ trọng thuế trong giá cơ sở xăng dầu còn khoảng 13,35% đối với xăng E5RON92, khoảng 15,61% đối với xăng RON95 và khoảng 7,18% đối với dầu diesel. Theo đó, giá xăng dầu sẽ giảm tương ứng đối với xăng E5RON92 là 1.700 đồng/lít còn 20.531 đồng/lít, đối với xăng RON95 là 1.921 đồng/lít còn 21.294 đồng/lít và đối với dầu diesel là 1.099 đồng/lít còn 23.081 đồng/lít.
Tác động đến CPI: Nếu thời gian có hiệu lực của biện pháp giảm thuế từ ngày 01/11/2022 đối với thuế TTĐB, thuế GTGT; theo đó, dự kiến tác động của biện pháp giảm thuế theo phương án này giúp giảm CPI bình quân năm 2022 khoảng 0,15%. Tuy nhiên tác động của việc giảm thuế đến CPI còn tùy thuộc vào biến động của mức giá bán lẻ xăng dầu tại mỗi kỳ điều hành.
Ngoài ra, theo Tổng cục Thống kê, ước tính chỉ số CPI bình quân năm 2022 so với năm 2021 sẽ tăng dưới mức 4% với giả định giá cơ sở xăng dầu đến hết năm 2022 giữ mức giá như kỳ điều hành ngày 21/7/2022.
Tác động đến tăng trưởng kinh tế, đến người dân và doanh nghiệp: Tương tự như phương án 1 nêu trên.
Tuệ Minh