Hơn 18 tháng từ khi dịch Covid-19 bùng phát, sự gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu ngày càng tồi tệ, gây ra tình trạng thiếu hụt các sản phẩm tiêu dùng và phí vận chuyển tăng cao.
Khó khăn chưa được giải quyết thì vấn đề mới lại xuất hiện từ biến thể Delta. Người tiêu dùng có khả năng phải đối mặt với tình trạng tăng giá và khan hiếm hàng. Các công ty như Adidas, Crocs hay Hasbro đã cảnh báo về điều này khi họ đang chuẩn bị cho giai đoạn cuối năm.
Chuỗi Logistics đang bị đứt gãy và chịu áp lực nặng nề. Ảnh: Reporter
Bob Biesterfeld, CEO của CH Robinson - một trong những công ty logistics lớn nhất thế giới, cho biết: "Áp lực lên chuỗi cung ứng toàn cầu vẫn chưa giảm bớt và chúng tôi không mong đợi chúng sẽ xảy ra".
Gần đây, một nhà ga ở cảng Ninh Ba - phía Nam Thượng Hải, Trung Quốc đã phải đóng cửa từ ngày 11/8, sau khi phát hiện một công nhân dương tính với Covid-19. Do đó, các hãng tàu quốc tế lớn phải điều chỉnh lịch trình, thông báo tới khách hàng về sự chậm trễ.
Việc đóng cửa nhà ga tại cảng lớn thứ 3 thế giới đang làm gián đoạn hoạt động của các cảng khác ở Trung Quốc. Tình trạng thiếu container, nhiều nhà máy tai Việt Nam phải đóng cửa vì Covid-19, ảnh hưởng kéo dài từ tắc nghẽn kênh đào Suez đã tác động tiêu cực đến hoạt động logistics Trung Quốc.
Mặt khác, các công ty vận tải biển lại kỳ vọng cuộc khủng hoảng toàn cầu sẽ tiếp tục. Điều này làm tăng chi phí vận chuyển và có thể gây thêm áp lực lên giá tiêu dùng.
"Hiện tại, chúng tôi kỳ vọng tình hình thị trường chỉ giảm bớt đến quý I năm 2022", Rolf Habben Jansen, CEO Hapag-Lloyd cho biết.
Chi phí vận chuyển hàng hóa từ Trung Quốc đến Bắc Mỹ và châu Âu tiếp tục tăng trong vài tháng qua, theo dữ liệu từ Drewry Shipping. Báo cáo của World Container Index cho thấy, tổng chi phí vận chuyển của một xe container 12m đi trên 8 tuyến đường Đông - Tây kiếm về đạt 9.613 USD, tính đến ngày 19/8, tăng 360% so với năm ngoái.
Tuyến đường từ Thượng Hải đến Rotterdam (Hà Lan) tăng phí vận chuyển cao nhất, với giá một container 12m tăng 659%, lên 13.698 USD. Giá vận chuyển container trên các tuyến từ Thượng Hải đến Los Angeles và New York cũng tăng vọt.
Soren Skou, CEO của hãng vận tải container Maersk cho biết: "Giá cước cao nhất lịch sử hiện nay là do nhu cầu không được đáp ứng. Đơn giản là hoạt động không đủ công suất".
Tắc nghẽn cảng theo hiệu ứng vết dầu loang
Việc đóng cửa nhà ga ở Ninh Ba làm kéo dài sự tắc nghẽn trước đó, từ việc đóng cửa cảng Yantian - cách HongKong khoảng 50 dặm về phía bắc vào tháng 6.
Nhiều tàu container tắc ngoài cảng Yantian. Ảnh: Reporter
Điều này gây khó khăn cho các nhà bán lẻ và các công ty tiêu dùng đang cố gắng tăng lượng hàng để bước vào mùa mua sắm cuối năm. S&P Global Panjiva cho biết: "Việc đóng cửa tại cảng Ninh Ba đặc biệt nhạy cảm vì nó có thể kìm hãm xuất khẩu đến Mỹ và châu Âu. Đặc biệt trong mùa mua sắm cuối năm diễn ra từ tháng 9 đến tháng 11".
Hôm 20/8, Drewry Shipping thông báo tình trạng tắc nghẽn tại các cảng lân cận Thượng Hải và HongKong đang tăng đột biến, lan rộng ra các nơi khác ở châu Á, châu Âu và Bắc Mỹ, đặc biệt ở bờ Tây nước Mỹ.
Khoảng 36 tàu container đang neo đậu ngoài khơi các cảng liền kề của Los Angeles và Long Beach, theo báo cáo từ Sở giao dịch hàng hải Nam California. Đó là con số cao nhất kể từ tháng 2/2021, khi 40 tàu container đang chờ nhập cảng.
Ông Biesterfeld nói với CNN Business: "Cơ hội tàu đến đúng giờ là khoảng 40%, trong khi năm ngoái, con số này là 80%".
Việc tắc nghẽn này sẽ ảnh hưởng đến các kho hàng, tốc độ vận chuyển đường bộ và đường sắt. Mạng lưới logistics đã hoạt động ở công suất tối đa trong nhiều tháng do sản xuất và nhu cầu tiêu dùng tăng cao ở Mỹ. Tình trạng thiếu tài xế xe tải ở Mỹ và Anh cũng làm nghiêm trọng thêm tình trạng gián đoạn nguồn cung .
Eric Oak, nhà phân tích logistics tại S&P Global Panjiva cho biết, chỉ số nhập khẩu Mỹ trong tháng 3 và tháng 5 đã vượt thời điểm cao nhất các năm trước, thường vào tháng 10.
Ngành hàng không cũng đang chịu áp lực khi lượng hàng hóa dồn về ngày càng lớn. Theo ông Biesterfeld, một số sân bay lớn của Mỹ như Chicago có thời gian phải hoãn đến hai tuần để đảm bảo vận chuyển hàng hóa.
Nhà bán lẻ và người tiêu dùng phải đối mặt với khó khăn
Các nhà bán lẻ đang phải vật lộn để bổ sung nguồn hàng cho hiện tại, chưa kể đến việc phải chuẩn bị cho nhu cầu ngày lễ. Phía nhà sản xuất hàng tiêu dùng cũng đang quyết liệt thay đổi phương thức vận chuyển để đáp ứng nhu cầu thị trường.
Hãng giày Steve Madden (Trung Quốc) cho biết, họ đã bỏ lỡ doanh số "khủng" chỉ vì lý do không cung cấp đủ hàng hóa. Công ty đã chuyển một nửa số sản phẩm dành cho phụ nữ sang Mexico và Brazil trong nỗ lực rút ngắn thời gian giao hàng.
Đây là một trong những thương hiệu may mặc lớn bị ảnh hưởng bởi việc đóng cửa nhà máy ở Việt Nam trong tháng trước. Dữ liệu từ S&P Global Panjiva cho thấy, trong 12 tháng qua, gần 40% lượng hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ qua đường biển đến từ Việt Nam.
Andrew Rees, CEO của Crocs cho biết, thời gian vận chuyển từ châu Á đi các nước lớn tăng gấp đôi so với trước đây.
Nhằm đảm bảo nguồn hàng phục vụ người dân trong mùa mua sắm cuối năm, Hasbro cho biết họ đang tăng cường hợp tác với các hãng vận tải biển, sử dụng nhiều cảng hơn để đẩy nhanh việc giao hàng.
Đối với người tiêu dùng, sự sụp đổ của chuỗi cung ứng đồng nghĩa với việc giá cả sẽ cao hơn. Người tiêu dùng cũng phải chấp nhận việc giao hàng lâu hơn bình thường.
Thanh Thư (Theo CNN)