Hãng Bloomberg đưa tin Trung Quốc ngày 8-10 đã kêu gọi Mỹ tuân thủ thỏa thuận và rút quân ra khỏi Đài Loan, trong một phản ứng tương đối nhẹ nhàng sau khi có báo cáo cho rằng một số lượng nhỏ cố vấn quân sự Mỹ đã được triển khai tới hòn đảo này.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên hôm 8-10 kêu gọi Mỹ duy trì sự đồng thuận khi Washington cắt đứt quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan hơn 40 năm trước, gồm cả việc chấm dứt hiệp ước an ninh chính thức.
Phản ứng 'nhẹ nhàng' của TQ trước thông tin Mỹ bí mật đưa quân đội đến Đài Loan. Ảnh: GETTY IMAGES
Phát ngôn trên của ông Triệu là phản ứng trước báo cáo cho rằng khoảng 20 cố vấn quân sự Mỹ đã được bí mật triển khai tới Đài Loan.
"Nguyên tắc Một Trung Quốc là nền tảng chính trị của quan hệ Trung Quốc và Mỹ" – ông Triệu cho biết trong cuộc họp báo thường kỳ ở Bắc Kinh hôm 8-10.
"Mỹ phải cắt đứt quan hệ ngoại giao và hủy bỏ hiệp ước phòng thủ chung với Đài Loan và các lực lượng Mỹ phải rút khỏi Đài Loan" – ông Triệu cho biết.
Một quan chức quốc phòng Mỹ hôm 7-10 đã nói với Bloomberg rằng Washington đang huấn luyện các lực lượng của Đài Loan nhằm bảo vệ hòn đảo trước một cuộc tấn công tiềm tàng của Trung Quốc trong tương lai.
Quan chức giấu tên xác nhận một báo cáo trước đó của tờ Wall Street Journal rằng các quân nhân Mỹ, gồm cả lực lượng đặc biệt, đã bí mật ở Đài Loan hơn một năm qua.
Theo Bloomberg, phát ngôn trên của ông Triệu được cho là một phản ứng nhẹ nhàng, được đưa ra trong bối cảnh hai nước đang lên kế hoạch tổ chức hội nghị thượng đỉnh trực tuyến giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trước cuối năm nay.
Thông báo về hội nghị thượng đỉnh được đưa ra sau cuộc đàm phán kéo dài sáu tiếng vào ngày 6-10 giữa Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan và Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác Ngoại sự Trung ương đảng Cộng sản Trung Quốc - ông Dương Khiết Trì - tại TP. Zurich (Thụy Sĩ), trong đó có vấn đề Đài Loan.
Tuy Mỹ hiện tăng cường hỗ trợ ngoại giao và quân sự cho Đài Loan để đối phó chiến dịch gây sức ép của ông Tập, song vẫn chưa rõ việc triển khai này của Washington là động thái mới hay có liên quan nỗ lực đó.
Theo Bloomberg, Mỹ đã giảm bớt các tương tác quân sự với hòn đảo kể từ khi chấm dứt quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Bắc và chuyển qua công nhận chính sách “Một Trung Quốc” vào năm 1979.
“Mỹ đã cam kết rõ ràng với Trung Quốc. Trong cuộc điện đàm với Chủ tịch Tập Cận Bình, Tổng thống Biden đã nhấn mạnh rằng Mỹ không có ý định thay đổi nguyên tắc Một Trung Quốc” – ông Triệu hôm 8-10 cho hay.
Sự hiện diện của số lượng nhỏ lực lượng Mỹ tại Đài Loan không phải là chưa từng có, theo Bloomberg.
Tuy nhiên, việc triển khai các lực lượng nước ngoài tới Đài Loan là một trong sáu điều kiện mà theo các chỉ huy quân đội Trung Quốc có thể kích hoạt một cuộc tấn công quân sự, phương tiện truyền thông Trung Quốc hồi tháng 4-2020 dẫn lời một nhà nghiên cứu đã nghỉ hưu thuộc lực lượng tên lửa Trung Quốc cho hay.
Ông Hồ Tích Tiến (Hu Xijin) - tổng biên tập tờ Thời báo Hoàn cầu - trước đó đã kêu gọi Mỹ tiết lộ vị trí của quân đội, động thái báo hiệu nguy cơ một cuộc tấn công từ Trung Quốc.