Xung đột Israel-Hamas

Tuần trước, để đối phó với cuộc chiến Israel-Hamas đang diễn ra, một hãng vận tải lớn của Đài Loan (Trung Quốc) đã tuyên bố hủy bỏ các kế hoạch cập cảng của một trong các tàu của mình tại cảng Ashdod của Israel với lý do "tình trạng mất an ninh kéo dài".

Cảng Ashdod, nằm cách thủ đô Tel Aviv 40km, là cửa ngõ hàng hải quan trọng cho tất cả các loại hàng hóa đi và đến Israel nhưng cảng cũng nằm gần biên giới Gaza - khoảng 50km. Khi xung đột Israel-Hamas nổ ra, Evergreen Line nhận thấy việc Ever Cosy cập cảng Ashdod không còn an toàn nữa.

Thay vào đó, con tàu đi xa hơn về phía bắc, hướng tới cảng Haifa ở cực bắc của Israel, từ đó hàng hóa bằng cách nào đó phải tìm đường đến người nhận dự kiến.

Vài ngày sau, Ashdod có vẻ yên tĩnh. Các trang thông tin giao thông hàng hải chỉ hiển thị một số tàu cập cảng hoặc chờ vào cảng. Trong khi đó, Haifa đang phải tiếp nhận lưu lượng cập cảng đáng kể từ Ashdod.

Các hãng tàu khác và các công ty bảo hiểm cũng đang cân nhắc việc cập cảng Israel do xung đột. Vùng biển của Israel vốn đã nằm trong danh mục rủi ro cao nhất trong hoạt động vận tải biển và phí bảo hiểm rủi ro đã tăng lên hàng trăm phần trăm.

Cuộc tấn công trên bộ sắp tới của Israel vào Dải Gaza có nguy cơ khiến hành trình của các tàu buôn ra vào các cảng của Israel càng trở nên nguy hiểm và tốn kém hơn.

Điều này rất quan trọng vì Israel phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu. Bộ Nông nghiệp Mỹ đã từng nhắc đến trong báo cáo năm 2022, Israel gần như phụ thuộc hoàn toàn vào nhập khẩu để tiêu thụ đường, dầu thực vật, hạt có dầu, thức ăn chăn nuôi, ngũ cốc và các nguyên liệu thô khác cho ngành công nghiệp thực phẩm; trong khi ngành công nghiệp thịt của nước này phụ thuộc vào động vật sống nhập khẩu. Israel nhập khẩu lương thực và nông sản nhiều gấp ba lần lượng xuất khẩu. Những hàng hóa này thường đi qua các cảng Ashdod và Haifa.

Các hãng tàu và bảo hiểm đang ngày càng lo lắng về các chuyến hàng ghé cảng của Israel. Các cảng của Israel và Lebanon đã nằm trong danh mục rủi ro cao nhất của các công ty bảo hiểm ở London, điều đó có nghĩa là các hãng vận tải cần có sự đồng ý của các công ty bảo hiểm đối với tất cả các chuyến ghé cảng tới đó.

Hiện tại, phí bảo hiểm rủi ro xung đột do các hãng tàu trả cho một tàu ghé cảng Ashdod có tỷ lệ là 0,65% tổng giá trị của tàu. Đây là tỷ lệ cao so với các khu vực xung đột khác.

Tỷ lệ cao của Israel phản ánh nguy cơ tàu buôn bị tổn hại trong vùng biển của Israel. Neil Roberts, quan chức của một cơ quan hàng hải chuyên phân loại các vùng biển quốc tế theo mức độ rủi ro, cho biết: "Không ai muốn vào một cảng và không thể rời đi, như đã xảy ra ở Ukraine".

"Điều mà các công ty bảo hiểm và chủ tàu đang quan tâm vào lúc này là khả năng chống lại các cuộc tấn công của Israel", Simon Lockwood, giám đốc điều hành hàng hải của WTW, nhà môi giới bảo hiểm toàn cầu, cho biết. "Việc Hamas tiến hành các cuộc tấn công này trong tháng này đã dẫn đến việc tăng phí bảo hiểm lên hàng trăm phần trăm cho các chuyến hành trình đến các cảng của Israel".

Các hãng tàu đã chuyển chi phí gia tăng sang cho khách hàng của họ. Đến đầu tuần này, hàng loạt hãng tàu đã bổ sung phụ phí từ 50-100 USD/container cỡ thường.

Israel chịu thiệt hại về nhập khẩu

Cách các hãng vận tải biển và các công ty bảo hiểm của họ đánh giá cuộc xung đột giữa Israel với Hamas có tầm quan trọng to lớn đối với Israel.

Do vị trí địa lý, Israel hầu như chỉ giao dịch bằng đường biển. Tuy nhiên, ngay cả trước cuộc xung đột, việc ghé thăm các cảng của Israel đã phức tạp, thậm chí còn vượt quá cả việc mua bảo hiểm cho việc này.

Nói về cảng của Israel, Bộ Nông nghiệp Mỹ từng lưu ý rằng, "tàu phải đợi hàng tuần mới vào được cảng, có lúc xếp hàng lên tới 60 tàu một lúc". Nguy cơ tên lửa và các thảm họa khác tấn công tàu bè ở Ashdod đột nhiên trở nên rất thực tế, làm tăng thêm những trở ngại vốn đã nghiêm trọng đó.

Và đó chưa phải là kết thúc, bởi vì cuộc xung đột ngày càng có khả năng xảy ra với lực lượng Hezbollah của Lebanon sẽ gây thêm rủi ro lớn hơn cho cảng Haifa gần đó.

"Nếu Hezbollah từ miền nam Lebanon tham gia, mức độ đe dọa đối với cảng Haifa sẽ ngay lập tức leo thang", công ty tư vấn rủi ro hàng hải Dryad Global lưu ý trong một phân tích mới, mặc dù không phải là mục tiêu trực tiếp nhưng nguy cơ thiệt hại tài sản thế chấp đối với tàu và khả năng gián đoạn hoạt động sẽ là mối lo ngại đáng kể.

Nếu Hezbollah tham gia vào cuộc xung đột, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết vào ngày 22/10, "chúng tôi sẽ tấn công với một lực lượng mà đối phương thậm chí không thể tưởng tượng được...".

Cùng ngày, Israel và Hezbollah đã xảy ra đụng độ tại biên giới Israel-Lebanon. Chính phủ Mỹ đã kêu gọi công dân Mỹ rời khỏi Lebanon.

Mặc dù Hezbollah có thể không lo ngại trước những lời cảnh báo của Thủ tướng Netanyahu nhưng các hãng tàu và công ty bảo hiểm chắc chắn ngược lại. Lĩnh vực này không thể thiếu đối với Israel, quốc gia vốn phụ thuộc vào vận tải biển. Và nếu họ kết luận rằng việc cập cảng Israel là quá mạo hiểm, đất nước này có thể sớm rơi vào tình trạng cạn kiệt lương thực.