Theo Bộ GTVT, cả ba dự án thành phần của cao tốc Bắc - Nam đồng loạt khởi công ngày 30-9 dự kiến sẽ hoàn thành trong năm 2022.

Theo đó, khi ba dự án này hoàn thành sẽ kết nối và liên thông liền mạch giữa các vùng kinh tế trọng điểm từ Bắc vào Nam, góp phần phát triển về mọi mặt cho đất nước.

Từng bước hình thành cao tốc Bắc - Nam

Ba dự án thành phần của cao tốc Bắc - Nam được khởi công vào ngày 30-9 gồm: Dự án Mai Sơn - quốc lộ 45 (Thanh Hóa), dự án Vĩnh Hảo - Phan Thiết (Bình Thuận) và dự án Phan Thiết (Bình Thuận) - Dầu Giây (Đồng Nai).

Phát biểu tại lễ khởi công dự án Mai Sơn - quốc lộ 45, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ: Ngày 30-9 là một ngày có ý nghĩa đối với đất nước, đặc biệt đối với ngành giao thông vì đồng loạt triển khai các dự án thành phần của cao tốc Bắc - Nam.

Vì vậy, Thủ tướng yêu cầu các đơn vị liên quan không được bán thầu, nhiều thầu phụ ăn chênh lệch; không được sử dụng vật liệu kém chất lượng để thi công; không làm sai các định mức, tiêu chuẩn kỹ thuật.

Thủ tướng yêu cầu những đơn vị được đấu thầu, trúng thầu công khai phải làm đúng chất lượng, không được làm dối, làm ẩu, ảnh hưởng đến chất lượng công trình, để lại tai tiếng.

“Làm sai thì phải xử lý nghiêm, phải bảo đảm an toàn lao động, an ninh trật tự. Công trình cao tốc Bắc - Nam phải là công trình mẫu mực…” - Thủ tướng nhấn mạnh.

Tại khu vực phía Nam, hai dự án thành phần Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Phan Thiết - Dầu Giây khi hoàn thành sẽ kết nối trực tiếp với tuyến cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây, tạo thành một đoạn cao tốc đồng bộ, xuyên suốt từ TP.HCM tới Bình Thuận.

Tại địa điểm khởi công dự án Phan Thiết - Dầu Giây, Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình cho biết: Việc đầu tư và đưa vào sử dụng các tuyến đường cao tốc có tác động rất lớn trong việc phát triển kinh tế, đánh thức tiềm năng của nhiều vùng, miền. Đường cao tốc mở đến đâu, kinh tế phát triển đến đó và người dân được hưởng lợi lớn từ những tuyến đường này.

Riêng dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam đoạn Phan Thiết - Dầu Giây khi hoàn thành sẽ khắc phục tình trạng ách tắc và tai nạn giao thông thường xuyên xảy ra trên quốc lộ 1A.

Dự án này sẽ góp phần kết nối với các tỉnh Nam Trung bộ, Nam bộ và duyên hải miền Trung; góp phần phát triển du lịch, cảng biển, khu công nghiệp… Đây là cú hích cho sự phát triển về mọi mặt, nhất là kinh tế - xã hội, thu hút đầu tư và phát huy hết tiềm năng của khu vực.

Tại địa điểm khởi công dự án Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho hay: Đây là công trình quan trọng, không chỉ tạo động lực cho tỉnh Bình Thuận phát triển mà còn góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực phía Nam.

Vì vậy, phó thủ tướng đề nghị các đơn vị tư vấn, nhà thầu tập trung huy động tối đa nhân lực, thiết bị, máy móc, vật tư, vật liệu… để đảm bảo dự án được thực hiện một cách an toàn trong quá trình thi công lẫn trong quá trình khai thác, sử dụng. Đồng thời phải đảm bảo an toàn tính mạng con người, môi trường, chất lượng công trình; đảm bảo hiệu quả, chống thất thoát trong đầu tư xây dựng và đảm bảo đúng tiến độ; sử dụng hiệu quả vốn đầu tư xây dựng để sớm đưa công trình hoàn thành đúng tiến độ.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các đại biểu thực hiện nghi thức khởi công. Ảnh: TTXVN

Tạo sự liền mạch giữa các nền kinh tế trọng điểm

TS Võ Kim Cương, nguyên Phó Kiến trúc sư trưởng TP.HCM, đánh giá: Hiện nay khu vực phía Nam còn quá ít đường cao tốc. Do đó, việc phát triển các tuyến đường cao tốc kết nối giữa các vùng kinh tế trọng điểm phía Nam là hết sức cần thiết. Sự kết nối này sẽ tạo nên một hệ thống giao thông hoàn chỉnh, đồng bộ từ miền Trung vào TP.HCM và các tỉnh ĐBSCL.

Theo ông Cương, Bộ GTVT đã đồng loạt khởi công ba đoạn cao tốc. Trong đó, hai dự án Phan Thiết - Dầu Giây và Phan Thiết - Vĩnh Hảo có sự kết nối, đồng bộ và chuyển tiếp, tạo sự liền mạch giữa các vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

Cụ thể, hai đường cao tốc này sau khi hoàn thành sẽ kết nối với hệ thống đường cao tốc Bắc - Nam từ Dầu Giây đến Cần Thơ, gồm các tuyến: TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây, Bến Lức - Long Thành, Trung Lương - Mỹ Thuận…

Từ đó, các tuyến cao tốc này tạo thành tuyến đường cao tốc liền mạch dài gần 400 km đi qua các trung tâm kinh tế, các đầu mối giao thông quan trọng ở vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, liên kết khu vực miền Trung với miền Nam.

“Đồng thời, Nhà nước cần coi TP.HCM là trung tâm của các đầu mối giao thông khu vực phía Nam để có thể phát triển nhiều tuyến đường giao thông hơn nữa” - TS Kim Cương góp ý.

Đồng quan điểm, TS Ngô Châu Phương, giảng viên Trường ĐH GTVT Hà Nội, cho rằng việc khởi công đồng loạt ba dự án cao tốc là một tín hiệu mừng, cho thấy Đảng và Chính phủ đang tập trung mọi nguồn lực cho hệ thống đường cao tốc Bắc - Nam này.

Theo đó, việc phát triển tuyến cao tốc này sẽ góp phần giảm sự quá tải, giảm tình trạng ùn tắc giao thông cho quốc lộ 1, quốc lộ 14. Đồng thời, việc đi lại giữa các địa phương sẽ rút ngắn thời gian, khoảng cách, tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và du lịch. Đặc biệt, quá trình vận tải hành khách, hàng hóa sẽ tiết kiệm được thời gian và chi phí.

“Tuy nhiên, để dự án được hoàn thành đúng tiến độ thì nguồn vốn và giải phóng mặt bằng phải luôn sẵn sàng. Để làm được điều này, các địa phương và Chính phủ cần quyết liệt, sốt sắng để đưa dự án hoàn thành đúng tiến độ” - TS Châu Phương nhận định.