Góc khuất chi thường xuyên

Thời báo Kinh tế Sài Gòn

(TBKTSG) - Tỉnh Quảng Bình đã hủy khoản chi hơn 2,2 tỉ đồng dự tính để mua 400 cặp da cho đại biểu và 200 cặp da cho khách mời dự đại hội Đảng bộ tỉnh. Lãnh đạo văn phòng Tỉnh ủy Quảng Bình cho biết việc hủy này được thực hiện “trên tinh thần tiết kiệm”. Tuyên Quang và Quảng Trị cũng có quyết định tương tự sau khi chủ trương mua sắm quà và vật phẩm tặng đại biểu và khách mời dự đại hội Đảng bộ địa phương được thông tin rộng rãi ra công luận. Nhưng cũng còn rất nhiều địa phương khác vẫn quyết tâm chi mua những vật phẩm này.

Nếu tiết giảm được 5% tổng chi thường xuyên, mỗi năm Chính phủ có đủ tiền để làm tám trục đường cao tốc bốn làn xe, có chiều dài tương đương tuyến cao tốc Lộ Tẻ - Rạch Sỏi như trong hình. Ảnh: CK

Các khoản chi để mua các vật phẩm tặng cho đại biểu là từ mục chi thường xuyên trong ngân sách nhà nước của địa phương. Chi thường xuyên là nhiệm vụ chi của ngân sách nhà nước nhằm bảo đảm hoạt động của bộ máy nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, hỗ trợ hoạt động của các tổ chức khác và thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên của Nhà nước về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Cụ thể hơn, theo hướng dẫn của Bộ Tài chính thì chi thường xuyên là các khoản chi tiền lương; tiền công; các khoản phụ cấp lương; các khoản trích nộp bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn theo quy định hiện hành; dịch vụ công cộng; văn phòng phẩm; các khoản chi nghiệp vụ; sửa chữa thường xuyên tài sản cố định và các khoản chi khác theo chế độ quy định. Như vậy, có thể hiểu, đây là những khoản chi thật sự cần thiết và không thể không có để bảo đảm cho sự hoạt động của bộ máy nhà nước... và bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Tuy nhiên, từ sự kiện nhiều tỉnh chi dùng ngân sách vào mục tiêu mua sắm quà và vật phẩm cho đại biểu, khách mời dự đại hội Đảng bộ địa phương và rất có thể sự việc tương tự cũng diễn ra ở nhiều sự kiện khác, trong đó có một số tỉnh quyết định hủy chi vào giờ chót, phần nào cho thấy ngân sách nhà nước dành cho chi thường xuyên không phải khoản nào cũng thật sự cần thiết để duy trì hoạt động của bộ máy nhà nước, bảo đảm quốc phòng, an ninh... Dễ thấy nhất là các khoản chi phí cho hội họp, công tác phí...

Điều đáng nói là phần chi cho những đầu việc chưa hoặc không thật sự cần thiết này không nhỏ và chắc hẳn Chính phủ, Bộ Tài chính cũng biết rõ điều này. Bằng chứng là trong quá khứ, mỗi khi nền kinh tế gặp khó khăn và ngân sách nhà nước bị áp lực, Chính phủ thường yêu cầu các bộ, ngành địa phương phải cắt giảm chi thường xuyên, thậm chí còn đặt ra những mức tiết giảm cứng là 5% hay 10% và năm 2020 này cũng vậy.

Theo thông tin Bộ Tài chính công bố hồi đầu tháng 9 vừa qua, tổng số tiền chi thường xuyên các bộ, ngành và địa phương đăng ký tiết giảm cho riêng năm nay đã lên đến 6.400 tỉ đồng, trong đó có phần tiết giảm chi hội họp và công tác phí.

Phần chi thường xuyên chiếm khoảng 64% tổng chi ngân sách hàng năm của Chính phủ. Nếu đem nhân tỷ lệ này với tổng dự chi 1.633.300 tỉ đồng của năm 2019 thì đó sẽ là con số khổng lồ. Nếu tiết giảm được chỉ 5% trong phần chi này thôi, mỗi năm Chính phủ đã có đủ tiền để làm tám trục đường cao tốc bốn làn xe, có chiều dài tương đương tuyến cao tốc Lộ Tẻ - Rạch Sỏi, cho vùng đồng bằng sông Cửu Long - vựa lương thực lớn nhất nước nhưng đồng thời cũng là vùng trũng về cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ của Việt Nam.

Đáng tiếc là cố gắng tiết kiệm 5% hay 10% chi thường xuyên chỉ là hiện tượng nhất thời và không phải bộ, ngành, địa phương nào cũng ủng hộ và những khoản chi thường xuyên trong thực tế thì hầu như năm nào cũng tăng.