Sau thông tin Nhật Bản tặng miễn phí 37 toa tàu đã sử dụng 40 năm, đã có những luồng ý kiến trái chiều về việc nhận hay không nhận những toa tàu cũ này. Theo ông Nguyễn Ngọc Đông - Thứ trưởng Bộ GTVT, quan điểm của Bộ GTVT là không đồng thuận với đề xuất nhập 37 toa tàu trên.

Trả lời cụ thể về vấn đề này tại cuộc họp báo Chính phủ vào chiều 6/11, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông cho biết, từ tháng 10/2021, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam có văn bản đề nghị các cơ quan liên quan, trong đó, có Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Bộ GTVT... cho phép nhập khẩu 37 toa xe được phía Nhật Bản tặng, cho.

Theo ông Đông, đây là các toa tàu sản xuất từ năm 1979 - 1982 và là toa tàu tự hành, chạy diesel. Do đó, sau khi nhận được văn bản của Văn phòng Chính phủ về việc này, Bộ GTVT đã rất nghiêm túc và đang lấy ý kiến các Bộ, ngành.

Ông Đông thông tin, dự kiến, vài ngày tới sẽ có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc này.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ GTVT nêu rõ, Bộ đã có quan điểm về việc này, trong đó, Bộ rất nghiêm túc xem xét vì đây trong điều kiện khó khăn hoạt động của doanh nghiệp, nhất là bối cảnh dịch Covid-19 khó huy động vốn để có các phương tiện, song phải căn cứ vào các quy định của pháp luật.

Thứ trưởng Bộ GTVT dẫn chứng, Luật đường sắt năm 2017, tại điều 32 đã quy định về đăng kiểm các phương tiện. Trong đó, với phương tiện đường sắt khi đưa vào sử dụng phải còn niên hạn do Chính phủ quy định.

Đồng thời, phải được đăng kiểm định kỳ đảm bảo an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường.

"Chính phủ đã có Nghị định 65 quy định, đối với phương tiện đường sắt nhập khẩu thì phải dưới 10 năm đối với toa xe, đầu máy chở khác và chở hàng dưới 15 năm. Chúng ta chiếu nhanh theo quy định này sẽ thấy, các toa xe mà Tổng Công ty đường sắt đề nghị nhập sản xuất từ năm 1979 - 1982 thì đã khoảng 39 - 42 năm.

Như vậy, không đáp ứng được yêu cầu theo quy định của pháp luật", ông Đông nêu rõ.

Lãnh đạo Bộ GTVT cũng nói thêm, về khổ đường sắt của Nhật Bản là 1.067mm, còn của Việt Nam khổ hiện nay là 1.000mm nên khi đưa về phải hoán cải, đăng kiểm lại.

"Theo Tổng Công ty báo cáo mặc dù cho nhưng vận chuyển về vẫn phải hoán cải với chi phí khoảng 140 tỷ đồng.

Trong khi đó, về các toa xe, Việt Nam có các cơ sở đóng toa xe ở Hà Nội, Dĩ An (Bình Dương), TP.HCM. Chúng tôi cho là việc phát triển công nghiệp đường sắt cũng là yếu tố cần xem xét.

Với những nội dung nêu trên, chúng tôi đang tổng hợp ý kiến nhưng quan điểm của Bộ GTVT là không đồng thuận về vấn đề này và sẽ báo cáo sớm tới Văn phòng Chính phủ", ông Đông nói thêm.

Trước đó, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đề xuất Chính phủ cho phép nhập khẩu 37 toa tàu cũ của Nhật Bản được sản xuất từ năm 1979 - 1982, đã qua sử dụng do doanh nghiệp đường sắt Nhật Bản chuyển giao miễn phí với giá 0 đồng để cải tạo, khai thác.

Đáng chú ý, để thực hiện việc chuyển giao, nhập khẩu toa tàu cũ của Nhật Bản để sửa chữa, cải tạo toa tàu và tiến hành vận dụng, khai thác trên các tuyến đường sắt, dự kiến Tổng công ty Đường sắt Việt Nam phải báo cáo Chính phủ và các Bộ, ngành liên quan để xin ý kiến đồng ý về chủ trương cải tạo toa tàu DMU đã qua sử dụng gần 40 năm của Nhật Bản.

Ngoài ra, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam cần phải xin chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ sau khi hoàn thành việc nhập khẩu 37 toa tàu của Nhật về nước. Đồng thời, xin ý kiến của các Bộ, ngành cho phép vận dụng, khai thác trên tuyến đường sắt Việt Nam đối với các toa tàu này.

Hoàng Đan