Lính thủy đánh bộ của Mỹ di chuyển trên phương tiện đổ bộ tấn công khi đến tham gia một hoạt động chung với phía Philippines hồi năm 2019 - Ảnh: REUTERS
Bộ Ngoại giao Philippines ngày 11-11 cho biết đây là lần thứ hai nước này đình chỉ tiến trình hủy Thỏa thuận các lực lượng thăm viếng (VFA) với Mỹ và lần này là "sự công nhận" vai trò của Washington trong việc giúp Biển Đông duy trì ổn định, theo báo South China Morning Post.
VFA có hiệu lực năm 1999 là cơ sở pháp lý cho sự hiện diện luân phiên của hàng ngàn lính Mỹ tại Philippines sau khi nước này rút quân khỏi căn cứ Subic và Clark. Ít nhất 300 cuộc tập trận hằng năm giữa Mỹ và Philippines, trong đó có các cuộc tập trận ở Biển Đông, nằm trong khuôn khổ VFA.
Tuy nhiên, hồi tháng 2, Philippines cho biết đã chính thức gởi thông báo hủy VFA đến Washington. Lúc bấy giờ, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố ông không quan tâm tới chuyện Philippines hủy VFA, cho rằng điều này còn có lợi vì giúp Mỹ đỡ mất một khoản tiền.
Đến tháng 6, Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin xác nhận Tổng thống Rodrigo Duterte đã quyết định đình chỉ tiến trình hủy VFA. Quyết định đình chỉ này kéo dài 6 tháng và dự kiến hết hạn vào tháng 12-2020. Do đó, với thêm 6 tháng công bố ngày 11-11, hạn chót kế tiếp sẽ rơi vào giai đoạn đầu của chính quyền ông Joe Biden nếu ông chính thức thắng cử.
Theo Ngoại trưởng Locsin, với lần tạm hoãn việc hủy VFA thứ hai, Tổng thống Duterte mong muốn động thái này "tạo điều kiện cho chúng ta tìm ra một thỏa thuận hiệu quả và lâu dài hơn về cách thức thúc đẩy phòng thủ chung". Ông Locsin nói: "Tình bạn và liên minh Philippines - Mỹ vạn tuế!"
Ông Ruffy Biazon, phó chủ tịch Ủy ban quốc phòng và an ninh thuộc Hạ viện Philippines, đã hoan nghênh động thái trên và gọi đây là quyết định "đúng lúc".
"Đây là một khởi đầu tươi mới với chúng tôi. Thông báo này là dấu hiệu cho thấy chúng tôi sẵn sàng đối thoại và duy trì thỏa thuận đó với Mỹ" - ông Biazon nói và hi vọng chính quyền của ông Biden (nếu chính thức thắng cử) sẽ tiếp tục phát triển mối quan hệ liên minh giữa hai nước.
Quyết định mới nhất của Philippines được công bố sau khi Tổng thống Duterte chúc mừng "Tổng thống đắc cử" Joe Biden (theo cách gọi của truyền thông phương Tây" và bày tỏ mong muốn "hợp tác chặt" với chính quyền mới.
TTO - Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin cho biết nước này sẽ không nhượng bộ trong vấn đề Biển Đông, cho biết Manila sẽ tăng cường đội tàu, bao gồm tàu đánh cá, trên biển dù có khả năng làm tăng đụng độ với tàu Trung Quốc.