Thông tin từ Trung tâm Thông tin Thương mại và Công nghiệp (Bộ Công Thương) cho thấy 10 tháng đầu năm 2020, Việt Nam nhập về 6,88 triệu tấn xăng dầu với trị giá trên 2,71 tỉ USD, lần lượt giảm 15% về lượng và giảm 45,2% về trị giá so với cùng kỳ năm 2019. Nguyên nhân được cho là bởi sản xuất ở một số lĩnh vực bị sụt giảm do tác động từ đại dịch Covid-19 trong nhiều tháng, còn trị giá sụt giảm mạnh vì giá dầu thế giới giảm tới 35,% so với cùng kỳ năm 2019.

Riêng trong tháng 10, nhập khẩu xăng dầu về nước đạt 489.449 tấn với trị giá 181,18 triệu USD, tăng gần 10% cả về lượng và trị giá so với tháng 9 nhờ sản xuất dần phục hồi trong những tháng gần đây.

Đáng lưu ý, nhập khẩu xăng dầu từ Trung Quốc trong tháng 10 tăng đến 601% về lượng và 592,2% về trị giá. Theo đó, sản lượng xăng dầu Trung Quốc nhập về nước đạt 43.915 tấn, trị giá 16,87 triệu USD. Trung Quốc cũng là thị trường xuất khẩu xăng dầu vào Việt Nam có mức tăng trưởng lớn nhất, trong khi các thị trường quen thuộc như Singapore, Hàn Quốc… ghi nhận mức nhập khẩu sụt giảm.

Tuy vậy, tính chung 10 tháng đầu năm, Việt Nam vẫn nhập khẩu xăng dầu nhiều nhất từ Hàn Quốc với 2,04 triệu tấn, tương đương 845,65 triệu USD. Tiếp đến là Malaysia 2,06 triệu tấn, tương đương 741,82 triệu USD. Thị trường Singapore đứng thứ 3 với 1,19 triệu tấn, tương đương 457,28 triệu USD. Lượng xăng dầu nhập khẩu từ Thái Lan đạt 886.984 tấn, tương đương 332,73 triệu USD.

Từ đầu năm 2016, nhập khẩu xăng dầu từ Trung Quốc vào Việt Nam có những khoảng thời gian giảm khá mạnh so với trước bởi việc thực thi Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN khiến thuế nhập khẩu các loại dầu từ thị trường này về Việt Nam giảm xuống 0% và xăng còn 20%, trong khi thuế nhập khẩu từ Trung Quốc vẫn duy trì 10%-20%.

Theo các chuyên gia, diễn biến nhập khẩu xăng dầu từ Trung Quốc tăng trong khi nhập từ các nước khác giảm cho thấy một số thị trường chủ lực có dấu hiệu mất dần lợi thế cạnh tranh.

Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, đại diện Bộ Công Thương cho biết lượng xăng dầu nhập khẩu từ Trung Quốc khoảng gần 44.000 tấn trong tháng 10 là khá nhỏ so với nhập từ nhiều thị trường khác. Ngoài ra, hoạt động nhập khẩu còn phụ thuộc vào thời điểm doanh nghiệp ký giao nhận xăng nên cũng có tình huống lượng nhập dồn vào một thời điểm.

"Dầu diesel của Trung Quốc hiện chào giá rẻ hơn so với dầu của Nghi Sơn khoảng 1 USD/tấn nên một số doanh nghiệp đã lựa chọn nhập của nước bạn về để phục vụ nhu cầu trong nước hoặc tái xuất qua Lào, Campuchia" - đại diện Bộ Công Thương giải thích thêm.