Tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường USS Barry của Hải quân Mỹ băng qua eo biển Đài Loan hôm 21-11 - Ảnh: HẢI QUÂN MỸ

Ngày 23-11, Hãng tin Reuters dẫn các nguồn tin cho biết chuẩn đô đốc Michael Studeman, giám đốc tình báo Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ, đã có chuyến đi không báo trước tới Đài Loan và chuyến thăm này có thể làm phật ý Bắc Kinh.

Chuyến thăm "bí mật"

Hãng tin CNA của Đài Loan cũng phát đi thông tin tương tự, cho biết quan chức này đã đến sân bay Tùng Sơn ở Đài Bắc trên một chuyến bay thuê đặc biệt vào tối 22-11.

Khi được hỏi về chuyến thăm trên, cơ quan ngoại giao Đài Loan không bình luận chi tiết, chỉ nói rằng có "một quan chức cấp cao Mỹ" đến Đài Loan và lịch trình của người này sẽ không được công khai.

Việc cơ quan ngoại giao Đài Loan không chính thức xác nhận chuyến thăm và danh tính của quan chức Mỹ cho thấy tính nhạy cảm của vấn đề. Nếu thật sự quan chức này là ông Michael Studeman, điều đó cho thấy quan hệ Mỹ - Đài càng lúc càng thắt chặt.

Theo Hãng tin Reuters, có thể ông Studeman là một trong những sĩ quan cấp cao nhất đến thăm Đài Loan những năm gần đây.

Ông Douglas Paal, cựu trưởng văn phòng đại diện Mỹ tại Đài Loan, cho biết: "Nếu đó là ông Studeman, theo những gì tôi biết, chưa từng có tiền lệ cho chuyến thăm nào như vậy".

Lúc đầu truyền thông địa phương cho rằng chuyến bay trên đang chở bà Gina Haspel, giám đốc Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ (CIA), nhưng cơ quan ngoại giao Đài Loan đã bác ngay thông tin này.

Dù cũng không chính thức xác nhận người này là ông Michael Studeman, cơ quan ngoại giao Đài Loan nói rằng các hoạt động trao đổi và tiếp xúc giữa Mỹ - Đài diễn ra thường xuyên, đồng thời Đài Loan hoan nghênh các chuyến thăm của quan chức Mỹ.

Trước "quan chức cấp cao Mỹ" trên, Bộ trưởng Y tế và dịch vụ nhân sinh Mỹ Alex Azar đến thăm Đài Loan và gặp lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn hồi tháng 8.

Đó là cuộc gặp cấp cao nhất giữa Mỹ và vùng lãnh thổ Đài Loan kể từ năm 1979, thời điểm Mỹ - Trung thiết lập quan hệ ngoại giao. Một tháng sau, đến lượt Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Keith Krach đến vùng lãnh thổ này.

Ngày 23-11, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên tuyên bố Bắc Kinh "kiên quyết phản đối bất kỳ hình thức trao đổi quân sự và tiếp xúc chính thức nào giữa Mỹ và Đài Loan", đồng thời cảnh báo sẽ đưa ra "phản ứng cần thiết và chính đáng căn cứ vào diễn biến tình hình".

Đối tác vững chắc

Chuyến đi của vị quan chức Mỹ này diễn ra khoảng một ngày sau khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ca ngợi Đối thoại đối tác thịnh vượng kinh tế lần đầu tiên giữa Mỹ và Đài Loan là sự kiện giúp tăng cường quan hệ kinh tế giữa hai bên. Đối thoại này đã được tổ chức trực tuyến ở Washington hôm 20-11.

"Mỹ và Đài Loan là những đối tác vững chắc trong việc bảo vệ quyền tự do, xúc tiến quan hệ kinh tế và thúc đẩy các giá trị chung của chúng tôi" - ông Pompeo viết trên Twitter ngày 21-11.

Tại đối thoại, Mỹ và Đài Loan đã ký biên bản ghi nhớ 5 năm và lập ra các nhóm giúp giải quyết những vấn đề liên quan tái cấu trúc chuỗi cung ứng, an ninh y tế toàn cầu...

Chưa bàn về quân sự hay lĩnh vực khác nhưng người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Cale Brown hôm 21-11 nhận định: "Quan hệ đối tác kinh tế giữa chúng tôi với Đài Loan - dựa trên cam kết chung với các thị trường tự do, sự thượng tôn pháp luật và minh bạch - chỉ đang vững chắc hơn".

Hôm 21-11, tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường USS Barry của Hải quân Mỹ cũng di chuyển qua eo biển Đài Loan và đây là lần thứ 12 trong năm nay một tàu chiến Mỹ có hoạt động như vậy, theo người phát ngôn Joe Keiley của Hạm đội 7.

Như vậy nếu chia ra, trung bình cứ một lần một tháng tàu chiến Mỹ di chuyển qua eo biển Đài Loan trong năm nay.

Đài CNN bình luận trong bối cảnh chính quyền ông Trump tiếp tục tăng cường quan hệ với Đài Loan, đặc biệt trong 12 tháng qua, điều này có thể giúp định hình cách tiếp cận vấn đề Đài Loan của ông Biden nếu ông Biden chính thức làm tổng thống.

Những chuyến thăm cấp cao và những thương vụ bán vũ khí trị giá hàng tỉ USD cho Đài Loan là những điểm nổi bật dưới thời ông Trump.

Một điều đáng chú ý: quan hệ giữa Mỹ với Đài Loan cải thiện đáng kể trong bối cảnh Mỹ tăng sức ép lên Bắc Kinh và tìm cách xây dựng một liên minh đối phó Trung Quốc trong khu vực, theo CNN.

Trung Quốc phản đối chuyến thăm của chuẩn đô đốc Mỹ tới Đài Loan

TTO - Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 23-11 cho biết họ sẽ có phản ứng "cần thiết" trước thông tin về chuyến thăm của chuẩn đô đốc hải quân Mỹ Michael Studeman tới Đài Loan.