Theo quy định tại Nghị định 126/2020/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Quản lý thuế số 38, đến ngày 30.10 hằng năm, doanh nghiệp phải nộp đủ 75% tổng tiền thuế thu nhập doanh nghiệp cả năm. Nhiều ý kiến doanh nghiệp và chuyên gia cho rằng, việc ước tính kết quả kinh doanh vào quý III thực sự không chính xác, quy định phạt tiền chậm nộp là không hợp lý và gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Chưa áp dụng xử phạt

Cộng đồng doanh nghiệp tỏ ra lo lắng về quy định tạm nộp 75% số thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) của năm theo hướng dẫn của Nghị định 126/2020/NĐ-CP, do không thể tính toán được lợi nhuận cả năm và số thuế phải nộp, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh kéo dài. Đặc biệt, nhiều doanh nghiệp lo ngại sẽ bị phạt chậm nộp nếu ngành Thuế không sửa đổi quy định.

Đại diện Tổng Công ty đầu tư phát triển hạ tầng đô thị UDIC cho hay, khoản 6 Điều 8 Nghị định 126/2020 quy định doanh nghiệp tạm nộp 75% thuế TNDN và lợi nhuận sau thuế theo quyết toán năm, trước thời điểm trước ngày 31.10 hằng năm gây nhiều khó khăn.

“Việc ước tính kết quả kinh doanh vào quý III thực sự không chính xác được. Quy định phạt tiền chậm nộp là không hợp lý và gây khó khăn cho doanh nghiệp” - đại diện UDIC nói.

Về vấn đề này, ông Vũ Xuân Bách - Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) cho biết, sau khi Nghị định 126/2020 được ban hành, Tổng cục Thuế cũng đã nhận được những kiến nghị tương tự.

Hiện tại, trước tình hình diễn biến phức tạp của dịch bệnh, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp như giãn thuế, điều chỉnh việc tạm nộp 75% thuế TNDN. Bộ Tài chính cũng tham mưu cho Chính phủ ban hành quy định tạm thời chưa quy định xử phạt tiền chậm nộp trong trường hợp tạm nộp thấp hơn 75% tính đến hết quý III hằng năm. Việc quyết định thì vẫn thuộc Chính phủ.

“Về lâu dài Bộ Tài chính cũng có hướng đề xuất Chính phủ đề nghị sửa đổi nghị định này” - ông Vũ Xuân Bách cho hay.

Ngoài ra, để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc thực hiện quy định tạm nộp thuế TNDN theo quý, Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) sẽ trình cơ quan có thẩm quyền cho phép sửa đổi quy định về tỉ lệ tạm nộp thuế TNDN và thời điểm tính tiền chậm nộp tại điểm b khoản 6 Điều 8 Nghị định số 126/2020/NĐ-CP ngày 19.10.2020 của Chính phủ để phù hợp với thời điểm nộp báo cáo tài chính quý của các doanh nghiệp thuộc diện lập báo cáo tài chính quý cho các cơ quan quản lý nhà nước, cũng như tình hình thực tế của năm 2021.

Nên sửa để phù hợp với thực tiễn

Nhiều chuyên gia cũng chỉ ra bất cập về vấn đề này như quy định không khuyến khích hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

Theo đó, trong 3 quý đầu, doanh nghiệp đã tạm nộp 75% số thuế TNDN của cả năm. Đến quý IV, nếu doanh nghiệp có kết quả kinh doanh tốt hơn các quý trước thì lại đối mặt với rủi ro phạt chậm nộp nên làm giảm động lực phát triển kinh doanh của doanh nghiệp.

Theo các chuyên gia, thuế TNDN vốn là sắc thuế theo năm. Kết thúc năm tài chính doanh nghiệp mới có con số chính xác về lãi lỗ làm cơ sở tính thuế. Việc tạm nộp thuế TNDN theo quý, mục đích ban đầu là giúp cơ quan thuế chủ động được nguồn thu nhưng dần đã biến thành quy định bắt buộc. Với quy định theo Nghị định 126 thì thuế TNDN gần như đã được mặc định tính theo quý và rõ ràng đây là một việc khó khăn hơn cho doanh nghiệp, đặc biệt trong giai đoạn khó khăn này.

Từ những bất cập như vậy, với nhiều năm kinh nghiệm, thực tế nhiều doanh nghiệp đề xuất cụ thể: Tổng số thuế TNDN đã tạm nộp của 3 quý đầu năm tính thuế không được thấp hơn 75% số thuế TNDN phải nộp của 3 quý đầu năm theo quyết toán năm. 

Trường hợp người nộp thuế nộp thiếu so với số thuế phải tạm nộp 3 quý đầu năm thì phải nộp tiền chậm nộp tính trên số thuế nộp thiếu kể từ ngày tiếp sau ngày cuối cùng của thời hạn tạm nộp thuế TNDN quý 3 đến ngày nộp số thuế còn thiếu vào ngân sách nhà nước.

Trao đổi với Lao Động, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh - Giảng viên cao cấp Học viện Tài chính cho rằng, những doanh nghiệp kinh doanh theo mùa vụ thì họ phải tính toán trong kế hoạch hằng năm của họ. Tất nhiên mức quy định 75% như vậy là cũng chưa phù hợp và cần phải nghiên cứu.

“Thực ra ở đây Nghị định 126 nói về 75% là nói về những doanh nghiệp sản xuất kinh doanh ổn định, đều. Dù sao thì cũng phải nghiên cứu thêm để chỉnh sửa, bổ sung cho hợp lý ở một số lĩnh vực, ngành nghề chứ không thể áp như vậy được” - ông Thịnh nói thêm.

Ông Thịnh cho rằng, nên lấy mốc nộp báo cáo tài chính của quý IV để xác định thuế TNDN tạm nộp của một năm theo đúng kết quả sản xuất kinh doanh của người nộp thuế. Thông thường, báo cáo tài chính quý IV có hạn nộp là 20.1 năm sau hoặc là ngày cuối cùng của tháng 1 nếu là các tổ chức tín dụng.