Chiều 13/12, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội đã tuyên phạt 3 bị cáo về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" ở vụ án liên quan đến việc mua chế phẩm Redoxy-3C gây thiệt hại cho ngân sách thành phố.

Theo đó, cựu Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung bị tuyên phạt 8 năm tù; hai đồng phạm của ông Chung là Nguyễn Trường Giang (cựu Giám đốc Công ty Arktic) và Võ Tiến Hùng (cựu Tổng Giám đốc Công ty Thoát nước Hà Nội) lần lượt nhận mức án 4 năm 6 tháng tù và 4 năm tù.

Đáng chú ý, mức án của cả 3 bị cáo đều dưới mức thấp nhất của khung hình phạt mà các bị cáo bị Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao truy tố. Cụ thể, ba bị cáo bị truy tố về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" theo quy định tại khoản 3, Điều 356 Bộ luật Hình sự (BLHS), có khung hình phạt từ 10-15 năm tù.

Vì sao ông Chung được tuyên dưới mức thấp nhất khung hình phạt?

Như vậy, đây là vụ án thứ 2 ông Nguyễn Đức Chung được tuyên dưới mức thấp nhất của khung hình phạt theo truy tố.

Trước đó, ông Chung bị truy tố với cáo buộc chiếm đoạt tài liệu bí mật Nhà nước theo khoản 3, Điều 337 Bộ luật Hình sự, có khung hình phạt từ 10-15 năm tù. Tháng 12/2020, tại tòa sơ thẩm, ghi nhận nhiều tình tiết giảm nhẹ của ông Chung, HĐXX đã đưa khung hình phạt xuống khoản 2, tuyên ở mức thấp nhất của khung hình phạt này là 5 năm tù.

Tại vụ án mua chế phẩm Redoxy-3C, HĐXX đã căn cứ tính chất, mức độ hậu quả hành vi, vai trò, thái độ, các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ của các bị cáo, từ đó áp dụng Điều 54 BLHS để áp dụng mức hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt đối với tất cả các bị cáo.

Theo bản án sơ thẩm, quá trình điều tra và tại phiên tòa, các bị cáo Nguyễn Trường Giang và Võ Tiến Hùng đều khai nhận những hành vi đã thực hiện nhưng các bị cáo đều cho rằng có thể có những sai sót và nhận thức là không làm sai. Vì vậy, HĐXX đánh giá bị cáo Giang và Hùng đã thành khẩn và có thái độ ăn năn, là các tính tiết giảm nhẹ được áp dụng theo quy định tại điểm s, khoản 1, Điều 51 BLHS.

HĐXX cũng đánh giá cao thái độ và nhận thức tích cực của bị cáo Giang và Hùng trong quá trình điều tra, nhất là sự hợp tác của hai bị cáo này với cơ quan điều tra nhằm làm sáng tỏ vụ án và ghi nhận làm tình tiết giảm nhẹ cho các bị cáo theo quy định tại điểm t, khoản 1, Điều 51 BLHS.

Quá trình chuẩn bị xét xử sơ thẩm và tại phiên tòa, gia đình bị cáo Nguyễn Trường Giang và Nguyễn Đức Chung đã tự nguyện nộp một khoản tiền để khắc phục hậu quả cho các bị cáo nên được xem xét là tình tiết giảm nhẹ theo điểm b, khoản 1, Điều 51 BLHS.

Về nhân thân, ông Chung từng bị xử phạt 5 năm tù đối với hành vi phạm tội xảy ra sau khi thực hiện các hành vi trong vụ án này nên không coi đó là tiền án, tiền sự nhưng cần tổng hợp, buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung các bản án theo quy định.

HĐXX đánh giá, các bị cáo đều có nhân thân tốt, chưa có tiền án, tiền sự, phạm tội lần đầu. Quá trình công tác, bị cáo Chung đã có nhiều đóng góp trong công cuộc bảo vệ an ninh trật tự, an toàn xã hội, sự phát triển về kinh tế xã hội chung của thành phố.

Bị cáo đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý, được phong danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, có thân nhân trong gia đình là người có công với cách mạng, có tiền sử bị bệnh hiểm nghèo.

Bị cáo Võ Tiến Hùng cũng đạt nhiều thành tích, sáng chế trong quá trình công tác, có thân nhân trong gia đình có nhiều cống hiến và được tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý.

Bị cáo Nguyễn Trường Giang có bố mẹ đẻ từng tham gia cách mạng, có nhiều cống hiến trong ngành giáo dục và được Nhà nước tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý.

Đây là những tình tiết được HĐXX xem xét, đánh giá là các tình tiết giảm nhẹ theo các điểm v, điểm x, khoản 1 và khoản 2 Điều 51 BLHS để quyết định khi cá thể hóa hình phạt đối với từng bị cáo.

Các bị cáo Võ Tiến Hùng và Nguyễn Trường Giang là những người phạm tội với vai trò giúp sức, làm theo chỉ đạo. Bị cáo Hùng còn phạm tội trong vai trò là người đứng đầu, cấp dưới chịu sự điều hành, chỉ đạo của cấp trên, không được hưởng lợi nên áp dụng hình phạt thấp hơn bị cáo Chung.

Bị cáo Chung chịu trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu

Theo bản án sơ thẩm, đây là vụ án có đồng phạm với tính chất mức độ đồng phạm giản đơn. Các bị cáo không có sự bàn bạc, phân công, phân định nhưng đều hiểu và tiếp nhận ý chí của nhau với tính chất mức độ mục đích động cơ khác nhau.

Vai trò chính trong vụ án là bị cáo Nguyễn Đức Chung. Bị cáo là người phải chịu trách nhiệm chính, trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu, đồng thời, phải chịu trách nhiệm trực tiếp trước những cá nhân trong việc mua, quản lý và sử dụng chế phẩm Redoxy-3C, gây thiệt hại cho thành phố.

Bị cáo là người quyết định mua chế phẩm Redoxy-3C trái pháp luật và phân công, chỉ đạo cấp dưới thực hiện trái quy định về quản lý, sử dụng vốn nhà nước để Công ty Arktic là công ty thuộc sở hữu của các thành viên trong gia đình bị cáo được hưởng khoản lợi nhuận không chính đáng, gây thiệt hại cho ngân sách thành phố hơn 36 tỷ đồng.

Ngoài ra, bị cáo Nguyễn Đức Chung còn chỉ đạo bị cáo Võ Tiến Hùng mua chế phẩm Redoxy-3C của Công ty Arktic trái với tinh thần, nội dung chỉ đạo của chính bị cáo tại cuộc họp ngày 22/8/2016 tại trụ sở UBND TP Hà Nội. Sau đó, theo yêu cầu, chỉ đạo của bị cáo Nguyễn Đức Chung, bị cáo Nguyễn Trường Giang đã chi nhiều tỷ đồng để mua quà tặng tài trợ cho một số cơ quan, đơn vị.

Mặt khác, cho đến nay, vẫn chưa có cơ quan có thẩm quyền đánh giá về chất lượng, tính hiệu quả thực tế trong việc sử dụng chế phẩm để sử lý nước sông hồ.

Bị cáo Võ Tiến Hùng trong quá trình tham gia công tác cải tạo ô nhiễm nước sông hồ trên địa bàn đã tiếp nhận chỉ đạo của bị cáo Chung, không tuân thủ các quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng vốn nhà nước, quy trình xử lý nước ô nhiễm, chỉ đạo, điều hành Công ty Thoát nước mua chế phẩm Redoxy-3C qua công ty Arktic, gây thiệt hại cho thành phố.

Bị cáo Nguyễn Trường Giang là đồng phạm với bị cáo Chung, biết rõ nguồn gốc của Công ty Arktic, động cơ, mục đích, hành động của bị cáo Chung và các thành viên trong gia đình bị cáo Chung thông qua công ty.

Tuy nhiên, vì động cơ vụ lợi, bị cáo Giang đã thực hiện một loạt các hành vi xuyên suốt từ ý tưởng, tham gia, hướng dẫn, nhận chế phẩm, tổ chức thử nghiệm, triển khai mua chế phẩm và bán chế phẩm này cho Công ty Thoát nước để thu lợi cho Công ty Arktic và cá nhân bị cáo, gây thiệt hại cho ngân sách thành phố.

Phúc Lâm