Quả sầu riêng của Việt Nam được xuất khẩu chính ngạch vào thị trường Trung Quốc từ tháng 7 năm nay đã mở ra cơ hội lớn cho những vùng sản xuất. Có thời điểm, giá bán sầu riêng đã tăng gấp 3 lần.

Không chỉ khu vực Tây Nguyên, mà các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, nhiều hộ dân tìm mọi cách để chuyển sang canh tác loại cây này, kể cả trên nền đất lúa và vùng nằm ngoài đê bao chống lũ. Nhiều hậu quả đáng tiếc đã xảy ra, nhưng diện tích vẫn ngày một gia tăng.

Ba năm chăm bón với hy vọng đổi đời từ vườn sầu riêng hơn 10 ha, giờ công cốc chỉ sau một ngày nước lũ lên cao, anh Nguyễn Văn Út (xã Mỹ Trung, Cái Bè, Tiền Giang) không biết nên chặt bỏ vườn cây mà mình đã đầu tư tới 2 tỷ đồng hay chuyển sang trồng giống cây khác trên mảnh đất này.

Những cây sầu riêng gần 4 năm tuổi giờ đáng lẽ sắp cho thu hoạch quả, tuy nhiên hiện đã chết khô. Đây là hậu quả của việc người dân trồng sầu riêng một cách tự phát và thiếu kiến thức, thêm vào đó là sự thiếu giám sát của các cơ quan quản lý nhà nước. Đáng nói, hiện nay bà con đã kiệt quệ về kinh tế, không thể gây dựng lại cho mùa vụ sau.

Quả sầu riêng của Việt Nam được xuất khẩu chính ngạch vào thị trường Trung Quốc từ tháng 7 năm nay. (Ảnh: NLĐ)

Xã Mỹ Trung là địa phương thường xuyên ngập do lũ. Tuy nhiên rất nhiều hộ dân vẫn bất chấp, tự ý chuyển đổi sang trồng cây sầu riêng, một loại cây rất nhạy cảm với ngập úng.

"Vì 3 năm trời có thu nhập được gì đâu, mình chỉ chăm sóc thôi, tới giờ ngập nên trắng tay. Giờ không còn gì để nói, giờ âm thầm ra đi luôn rồi", ông Trần Văn Trí, xã Mỹ Trung, Cái Bè, Tiền Giang, chia sẻ.

Trong vòng 4 tháng kể từ khi trái sầu riêng được xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc, diện tích trồng loại quả này ở Tiền Giang đã tăng đột biến lên tới hơn 3.000 ha, nâng tổng diện tích lên 20.000 ha sầu riêng, đứng đầu trong cả nước. Tỉnh này đã vượt mức quy hoạch đến năm 2025 là 5.000 ha. Nguyên nhân xuất phát từ các cơ quan quản lý ở địa phương hiện cũng đang gặp khó khăn trong công tác quản lý.

Trong khi tỉnh Tiền Giang mới chỉ được cấp 3 mã số vùng trồng để xuất khẩu với diện tích hơn 1.000 ha, sản lượng cho hơn 20.000 tấn, nhưng hiện con số này đã lên tới 13.000 ha cho thu hoạch/20.000ha canh tác, cũng có nghĩa dù trồng thêm, lượng xuất khẩu cũng chỉ có giới hạn. Tính ra Tết năm nay, các nhà vườn sẽ phải tiêu thụ trong nội địa 260.000 tấn sầu riêng.

"Cục Trồng trọt đã có những định hướng, rõ ràng các địa phương phải vào cuộc, có giải pháp để làm sao sầu riêng của địa phương mình phát triển đúng theo các đề án, định hướng chung của ngành", ông Nguyễn Như Cường, Cục trưởng Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, nhận định.

Câu chuyện được mùa mất giá, dư thừa nguồn cung đã từng xảy ra với quả thanh long, hồ tiêu hay quả cam tại phía Bắc. Thay đổi cây trồng theo giá không còn là chuyện hiếm ở nước ta. Tuy nhiên, nếu cứ vì được giá mà trồng ồ ạt, khi cung lớn hơn cầu, thị trường trượt giá, lại chặt bỏ trồng mới là viễn cảnh có thể dự báo trước.

Bà con cần lưu ý, việc xuất khẩu chính ngạch hàng loạt nông sản sang Trung Quốc là cơ hội rất lớn, nhưng để giữ vững được thị trường cần tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn. Việc cứ ồ ạt mở rộng diện tích, mà không kiểm soát được chất lượng sẽ còn dẫn đến nhiều hệ lụy khác. Thậm chí, nếu diện tích tăng quá nóng thì sầu riêng có thể trở thành sầu chung của rất nhiều bà con.

Chặt phá cây trồng khác trồng sầu riêng: Lo ngại phát triển nóng và hệ lụy

VTV.vn - Giá sầu riêng tăng gấp 3 lần khi được xuất khẩu chính ngạch. Người nông dân tìm nhiều cách mở rộng diện tích từ chặt phá cây trồng khác đến chuyển đổi trồng xen sầu riêng.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!