Sáng 28-12, tại Không gian lưu niệm Lê Bá Đảng (thôn Kim Sơn, xã Thủy Bằng, TP Huế) đã diễn ra lễ tưởng niệm bà Myshu Lebadang vừa qua đời hôm 26-12.

"Bà đỡ" cho hai không gian nghệ thuật Lê Bá Đảng ở Huế

Buổi lễ tưởng niệm diễn ra trong lặng lẽ. Mọi người tham gia cầm bông cúc trắng thay cho nén nhang để tưởng niệm người phụ nữ có ảnh hưởng lớn đến nền mỹ thuật Huế nói riêng và mỹ thuật Việt Nam nói chung ngày nay.

Trên chiếc bàn con đặt di ảnh của bà, ngoài những ngọn nến và bông hoa cúc trắng còn có những tác phẩm nghệ thuật của Lê Bá Đảng mà thuở sinh thời bà Myshu yêu thích nhất.

Trong không gian tĩnh lặng, mọi người kể cho nhau nghe những câu chuyện thật đẹp, là những khoảng ký ức miên man về bà Myshu.

Bà Myshu Lebadang (tên đầy đủ là Micheline Nguyen Haï) là người phụ nữ Pháp gốc Việt. Bà từng là nhà thiết kế cho hãng thời trang nổi tiếng Dior của Pháp.

Bà kết hôn với danh họa Lê Bá Đảng vào năm 1950 và là người lặng lẽ đứng sau tất cả những thành công trong sự nghiệp nghệ thuật của cố danh họa quê gốc Quảng Trị.

Năm 2002, lần đầu tiên bà Myshu cùng danh họa Lê Bá Đảng về Việt Nam và đã say đắm vùng đất này. Trong những lần đó, bà là người theo sát từng hoạt động nghệ thuật của vị danh họa tại Việt Nam với vai trò như một người cố vấn, người lắng lo hậu trường.

Bà cùng danh họa đã tặng lại hàng trăm tác phẩm là tranh, điêu khắc… cho tỉnh Thừa Thiên Huế. Số lượng tác phẩm đồ sộ của danh họa Lê Bá Đảng được bà Myshu tặng lại cho tỉnh chính là tiền đề để Thừa Thiên Huế thành lập 2 không gian bảo tàng đẳng cấp là Không gian lưu niệm Lê Bá Đảng (ở thôn Kim Sơn) và Trung tâm nghệ thuật Lê Bá Đảng (số 15 Lê Lợi, nay là Bảo tàng Mỹ thuật Huế).

Theo thống kê, hiện nay ở Bảo tàng Mỹ thuật Huế còn lưu giữ 407 tác phẩm của danh họa Lê Bá Đảng. Còn ở Không gian lưu niệm Lê Bá Đảng, con số này là gần 300 tác phẩm.

Chính vì vậy, bà Myshu Lebadang được nhiều người yêu mến nghệ thuật ở Huế gọi với cái tên đầy trìu mến: "Bà đỡ" cho hai không gian nghệ thuật Lê Bá Đảng đẳng cấp ở Huế.

Ước nguyện dang dở

Năm 2015, sau khi danh họa Lê Bá Đảng qua đời, bà Myshu Lebadang đã dành trọn tâm huyết để thay chồng thực hiện tác phẩm đời người là một khu lưu niệm rộng 1,6ha ở ngọn đồi Kim Sơn.

Từng nhành cây, ngọn cỏ, tác phẩm nghệ thuật đặt tại nơi này đều mang đậm hình ảnh của bà Myshu khi chính bà là người cố vấn, đề nghị đặt sao cho vừa ý của người chồng tài hoa quá cố.

Trong một lần đến thăm nơi này, nhạc sĩ Dương Thụ đã ví nơi này là một không gian "đẳng cấp thế giới" ở Huế.

Bà Lê Cẩm Tế, nhà sáng lập Không gian lưu niệm Lê Bá Đảng, không kìm được nước mắt trong buổi lễ tưởng niệm bà Myshu Lebadang.

Với bà Tế, cô Myshu không đơn thuần là một người đồng nghiệp mà còn là một người thầy, người thân trong gia đình và một người mà bà luôn kính trọng trong nghệ thuật.

"Ước nguyện cuối cùng của cô Myshu là được về thăm lại khu lưu niệm này, nhưng đã không thể thực hiện được. Chúng tôi tin rằng cô Myshu sẽ về cùng chú Đảng và sẽ luôn hiện diện trong không gian này. Chúng tôi mong cô có cuộc đoàn tụ cùng gia đình ở một nơi không còn giới hạn của hạnh phúc", bà Tế xúc động nói.

Bà Đinh Thị Hoài Trai, giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Huế, cho biết cùng vô cùng bất ngờ và tiếc thương sau khi hay tin bà Myshu Lebadang qua đời. Bà Trai cho biết bảo tàng cũng sẽ tổ chức lễ tưởng niệm bà Myshu tại số 15 Lê Lợi (TP Huế) để tri ân những đóng góp to lớn của bà cho nền mỹ thuật Việt Nam.

Một số hình ảnh tại lễ tưởng niệm:

Danh họa Lê Bá Đảng và sự sang trọng của ruộng đồng

TTO - Ngày 27-6 cách đây tròn 100 năm, họa sĩ Lê Bá Đảng (1921 - 2015) đến với nhân gian. Không phải ai thành danh xứ người cũng nặng trĩu tình quê tình nước. Nhưng với danh họa Lê Bá Đảng, càng hiểu về ông, càng thấm chữ tình của cuộc đời nghệ sĩ.