Thiếu máy bay vận chuyển hàng cho mùa mua sắm Giáng sinh

Khánh Lan

(TBKTSG Online) – Nhu cầu vận chuyển hàng bằng đường hàng không tăng mạnh trước thềm Giáng sinh, khiến nhiều công ty chật vật tìm thuê máy bay để đưa hàng hóa đi khắp nơi trên toàn cầu sau khi hàng ngàn máy bay nằm đất do tác động của dịch bệnh Covid-19.

Hàng loạt máy bay chở khách của hãng bay British Airways (Anh) đang nằm phủ bụi ở sân bay Bournemouth, Anh giữa lúc công suất vận chuyển hàng bằng hàng không thiếu hụt nghiêm trọng. Ảnh: Daily Echo

Không đủ máy bay chở hàng phục vụ mùa Giáng sinh

Sau khi trải qua cơn khủng hoảng tồi tệ trong lịch sử ngành hàng không do tác động của đại dịch Covid-19, các hãng bay đang chạy đua giao hàng hóa và quà tặng để kịp phục vụ khách hàng vào thời điểm Giáng sinh sắp tới.

Với hàng ngàn máy bay đang nằm đất do nhu cầu đi lại hàng không suy sụp, công suất vận chuyển hàng hóa bằng hàng không sụt giảm mạnh đúng vào thời điểm cơn bùng nổ mua sắm trực tuyến đang khiến nhu cầu vận chuyển hàng hóa bằng máy bay tăng vọt.

Điều này có nghĩa là nhiều công ty phải chật vật tìm máy bay để vận chuyển hàng hóa đi khắp nơi trên thế giới trước thềm Giáng sinh, mùa mua sắm bận rộn nhất năm. John Holland-Kaye, Giám đốc điều hành sân bay Heathrow ở London (Anh), nói: “Hiện tại, không có đủ máy bay chở hàng để đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa bằng hàng không”.

Theo Hiệp hội Vận tải hàng không quốc tế (IATA), tổng công suất vận chuyển hàng hóa bằng hàng không suy giảm 25% trong năm nay. Trong khi đó, chỉ số cước phí vận chuyển hàng hóa bằng hàng không trên Sàn giao dịch Baltic tăng mạnh trở lại sau khi chạm mức kỷ lục trong quí 2.

Theo theo dữ liệu của Adobe Analytics, người tiêu dùng Mỹ chi tiêu kỷ lục 9 tỉ đô la Mỹ để mua sắm trực tuyến trong ngày hội mua sắm giảm giá Thứ Sáu Đen (Black Friday) vào hôm 27-11. Cuộc đổ xô mua sắm trực tuyến trong thời kỳ dịch bệnh đang đẩy thị trường thương mại điện tử đến điểm giới hạn.

Sức ép lên các chuỗi cung cứng và tình trạng gián đoạn dịch vụ khiến Amazon phải kêu gọi khách hàng mua sắm sớm hơn thường lệ để có thể nhận được hàng kịp thời trước lễ Giáng sinh. Trao đổi với các nhà phân tích trong tháng 10, Giám đốc tài chính Amazon, Brian Olsavsky, nói: “Tình hình sẽ căng thẳng đối với cả mọi người và chúng tôi cũng đang bị căng sức”.

Hãng chuyển phát nhanh DHL Express Đức phải bổ sung thêm 17 máy bay chở hàng trong năm nay để đáp ứng nhu cầu. Ảnh: Reuters

Các hãng giao nhận quốc tế xoay sở ứng nhu cầu

Tình trạng sụt giảm công suất vận chuyển hàng hóa bằng hàng không càng nghiêm trọng vì hầu hết những máy bay lớn, thân rộng sử dụng cho các chặng bay dài, vẫn nằm đất.

Điều này buộc các máy bay chở hàng chuyên dụng của các hãng kho vận và giao nhận hàng hóa phải tăng tần suất hoạt động để đáp ứng nhu cầu. Các máy bay này đang vận chuyển đến 80-90% hàng hóa vận chuyển bằng hàng không trên toàn cầu trong năm nay, tăng so với mức 50% vào năm ngoái, theo John Peyton Burnett, Giám đốc Công ty cung cấp dữ liệu cước vận chuyển hàng không TAC Index.

Các hãng chuyển phát nhanh quốc tế như DHL Express và FedEx cũng phải vận hành máy bay liên tục để nỗ lực lấp phần nào khoảng trống công suất. “Chúng tôi dự báo nhu cầu vận chuyển hàng hóa bằng hàng không lên mức kỷ lục trước thềm Giáng sinh”,John Pearson, Giám đốc điều hành DHL Express, nói.

Hồi đầu năm nay, DHL Express (Đức) sở hữu đội máy bay chở hàng 280 chiếc. Hãng này phải bổ sung thêm 17 chiếc nữa trong năm nay để ứng phó với tình trạng thiếu hụt công suất vận chuyển hàng hóa bằng hàng không trên toàn cầu đồng thời đang tuyển dụng thêm 10.000 nhân viên.

Với nhiều máy bay sẵn sàng triển khai thêm, Pearson tự tin rằng mạng lưới chuỗi cung ứng được kết nối bằng đường hàng không sẽ không sụp đổ. Hãng giao nhận và chuyển phát nhanh FexEx (Mỹ) có 500.000 nhân viên nhưng đang phải tuyển thêm 70.000 nhân viên thời vụ để ứng phó với nhu cầu vận chuyển và giao hàng tăng đột biến.

Trong cuộc họp báo thông báo kết quả kinh doanh mới đây, Giám đốc điều hành FedEx, Henry Maier, nói: “Tôi đã làm việc trong ngành này 40 năm nhưng chưa bao giờ chứng kiến môi trường hoạt động căng thẳng như hiện nay”.

Hơn 2.000 máy bay chở khách chuyển sang chở hàng

Nhiều hãng bay trên thế giới cũng đã vào cuộc bằng cách triển khai những chuyến bay chỉ vận chuyển hàng hóa. IATA ước tính có hơn 2.000 máy bay chở khách đã được cải tạo để phục vụ vận chuyển hàng hóa trong năm nay.

Siêu máy bay chở khách Airbus A380 của hãng hàng không Emirates (Các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất) đã trở lại bầu trời chỉ để vận chuyển hàng hóa. Máy bay này có thể chở đến 50 tấn hàng hóa mỗi chuyến. Nabil Sultan, Phó Chủ tịch phụ trách đơn vị vận chuyển hàng hóa Emirates SkyCargo của Emirates, nói: “Chúng tôi đã nhìn thấy cơ hội và biết rằng đội máy bay chở hàng chuyên dụng của chúng tôi hiện tại sẽ không đáp ứng đủ nhu cầu”.

Emirates đã tháo dỡ các hàng ghế của 10 máy bay Boeing 777 để biến chúng thành máy bay chở hàng. “Chúng tôi chứng kiến nhu cầu đang tăng ở hàng hóa y tế như thiết bị bảo hộ y tế, thuốc men và hàng hóa thiết yếu như thực phẩm tươi, thậm chí hàng hóa bán qua các kênh thương mại điện tử khi người tiêu dùng chuyển sang mua sắm trực tuyến”, Sultan cho biết.

Nhu cầu tăng đột biến dự kiến giúp các hãng bay lớn ở châu Âu như IAG, Lufthansa, Air France-KLM đạt kết quả kinh doanh vận chuyển hàng hóa tốt nhất trong lịch sử. Dù vậy, điều này không bù đắp được nhiều cho hàng tỉ đô la Mỹ bị mất mát của họ ở mảng doanh thu vận chuyển hành khách.

Các nhà phân tích ở Ngân hàng HSBC cho biết nhu cầu vận chuyển hàng tăng mạnh làm đảo lộn bài toán kinh tế trong ngành vận tải hàng không khi các hãng bay lần đầu tiên thiết lập những chặng bay dài đến những nơi mà hàng hóa cần vận chuyển tới thay vì những nơi mà hành khách muốn bay đến.

Dù chỉ 1% khối lượng hàng hóa toàn cầu được vận chuyển bằng máy bay, giá trị của chúng chiếm hơn 1/3 giá trị trị thương mại toàn cầu. Các mặt hàng đắt tiền như đồ điện tử và thời trang cao cấp thường được vận chuyển bằng đường hàng không.

Thách thức đối với công suất vận chuyển hàng không thậm chí sẽ còn lớn hơn vào năm sau khi nhu cầu phân phối vaccine Covid-19 tạo thêm các áp lực mới. Glyn Hughes, Giám độc bộ phận vận tải hàng hóa của IATA, nhận định hoat động phân phối vaccine có thể là một thách thức chưa có tiền lệ đối với ngành hàng không.

Theo Financial Times