Từ năm 2024, ngành y tế TP.HCM định hình phát triển thành trung tâm y tế chuyên sâu và là trung tâm chăm sóc sức khỏe khu vực ASEAN. Du lịch kết hợp chăm sóc sức khỏe (du lịch y tế - DLYT) cũng là một trong những mục tiêu lớn không chỉ của ngành y tế TP.HCM mà còn của ngành du lịch và các đơn vị lữ hành.
Thế mạnh y học cổ truyền
Y học cổ truyền (YHCT) được nhận định là thế mạnh trong DLYT tại TP.HCM, bởi không chỉ có tính đặc sắc riêng mà TP.HCM còn có hệ thống y tế, nhân lực được xem là mạnh nhất nước.
Thấy được tiềm năng của DLYT, từ năm 2017, Bệnh viện (BV) YHCT TP.HCM đồng hành với Sở Du lịch, Sở Y tế phát triển sản phẩm DLYT. Để thu hút du khách, Bệnh viện YHCT tích cực tham gia các sự kiện DLYT; quảng bá và cung cấp các gói sản phẩm y tế tham gia chương trình và phối hợp thực hiện clip, hiệu chỉnh và nâng cấp cẩm nang du lịch với 5 ngôn ngữ (Việt, Anh, Campuchia, Thái Lan và tiếng Trung); tham gia ký kết giữa các đơn vị cung cấp dịch vụ (bệnh viện, doanh nghiệp du lịch, cơ sở chăm sóc sức khỏe) và chương trình Roadshow tại Thái Lan, Campuchia để xúc tiến, quảng bá DLYT VN và TP.HCM.
Nhưng quan trọng hơn nữa là nội lực, với định hướng hiện đại hóa, phát triển các kỹ thuật chuyên sâu y dược cổ truyền, kết hợp tinh tế YHCT và y học hiện đại, BV YHCT TP.HCM đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông minh theo hướng BV thông minh, xây dựng mô hình hoạt động phù hợp, đảm bảo đủ điều kiện tiếp đón các đoàn khách đến BV tham quan, trải nghiệm các dịch vụ.
Song song đó, BV chuẩn bị nhân sự có trình độ chuyên môn, ngoại ngữ, kỹ năng giao tiếp, có chứng chỉ khám chữa bệnh cho người nước ngoài. Xây dựng cơ sở hạ tầng đáp ứng yêu cầu đón tiếp khách du lịch, thiết kế một khu vực để khám cho người nước ngoài. Xây dựng các sản phẩm dược, gói dịch vụ đa dạng phục vụ DLYT. Sản phẩm của BV được đóng gói thiết kế tiện lợi để khách mua về trị bệnh, bồi bổ sức khỏe và làm quà tặng. Chính vì vậy, từ năm 2021, người nước ngoài đến BV khám là 217 người; năm 2022 là 361 người và năm 2023 là 475 (chưa kể Việt kiều).
"Năm 2024, các gói sản phẩm phục vụ DLYT mà BV đẩy mạnh gồm: xoa bóp bấm huyệt phục hồi sức khỏe; chăm sóc da làm đẹp. Bên cạnh đó là xây dựng khu vực tiếp đón, giới thiệu không gian văn hóa YHCT VN để giới thiệu các sản phẩm do BV sản xuất. Đặc biệt, BV còn phối hợp với các doanh nghiệp xây dựng mô hình chăm sóc nghỉ dưỡng tại các khu du lịch", lãnh đạo BV YHCT TP.HCM thông tin.
Tương tự, bác sĩ Nguyễn Thanh Tuyên, Phó viện trưởng Viện Y dược học dân tộc TP.HCM, cho biết từ năm 2018 Viện đã tham gia giới thiệu sản phẩm DLYT TP.HCM trong lĩnh vực nha khoa và YHCT, tham gia Roadshow tại Campuchia, hội chợ du lịch quốc tế TP.HCM… để quảng bá DLYT. Viện có các sản phẩm điều trị nổi bật như: bó thuốc, cấy chỉ điều trị, tác động cột sống, giác hơi cùng các sản phẩm chăm sóc sức khỏe, làm đẹp. Từ tháng 6.2023 đến nay, Viện đã phục vụ gần 200 khách quốc tế từ các công ty du lịch lữ hành đến trải nghiệm các dịch vụ DLYT.
Viện Y dược học dân tộc TP.HCM cũng mở những lớp đào tạo chuyên sâu về châm cứu, xoa bóp bấm huyệt cho học viên quốc tịch Pháp, Ý. Viện cũng đã và đang xây dựng các nghị quyết, đề án, kế hoạch định hướng phát triển chuyên sâu, cải tiến ưu tiên quy trình khám cho khách du lịch, nâng cấp trình độ ngoại ngữ, nghiệp vụ cho nhân viên khám chữa bệnh cho người nước ngoài, đồng thời gắn kết với đơn vị du lịch để thu hút khách quốc tế…
Dịch vụ làm đẹp, răng hàm mặt…
Ở lĩnh vực làm đẹp, bác sĩ Nguyễn Thị Phan Thúy, Phó giám đốc BV Da liễu TP.HCM, cho biết BV có rất nhiều tiềm năng để phát triển DLYT, như cơ sở vật chất hiện đại, đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao, chất lượng dịch vụ tốt, chi phí khám chữa bệnh hợp lý. Trong những năm qua, khoa Thẩm mỹ da của BV đã tiếp nhận rất nhiều lượt khách hàng trong và ngoài nước đến làm đẹp. Đặc biệt trong giai đoạn dịch Covid-19, do bị hạn chế đi nước ngoài nên nhiều khách hàng tìm đến các dịch vụ làm đẹp trong nước và họ nhận thấy rằng chất lượng dịch vụ và tay nghề của đội ngũ y bác sĩ VN không hề thua kém, giá cả dịch vụ lại thấp hơn rất nhiều so với các nước. Chính vì vậy, sau đại dịch lượng khách hàng đến điều trị thẩm mỹ tại khoa Thẩm mỹ da của BV ngày càng tăng, đặc biệt trong đó có nhiều du khách quốc tế, khách hàng Việt kiều.
"BV triển khai gói DLYT từ năm 2020 với 2 gói dịch vụ thẩm mỹ gồm gói chăm sóc da thư giãn và gói chăm sóc da điều trị thẩm mỹ. Gói chăm sóc da thư giãn 45 - 90 phút bao gồm chăm sóc da cơ bản, chăm sóc da chuyên sâu, thích hợp cho du khách sau 1 hành trình cần được thư giãn, chăm sóc, phục hồi làn da. Gói chăm sóc da điều trị gồm: trẻ hóa khuôn mặt, thon gọn cơ thể; tạo hình khuôn mặt; các điều trị khác như tăng tiết mồ hôi chân, nách, trẻ hóa bàn tay, tan nhanh vết bầm. Ngoài ra, BV còn triển khai gói điều trị thẩm mỹ, ứng dụng nhiều phương pháp mới, kỹ thuật hiện đại, như: công nghệ Thermage, PRP, Laser, IPL, tiêm botox, tiêm chất làm đầy, lăn kim, peel da…", bác sĩ Thúy cho biết.
Để gia tăng giá trị tăng thêm, bên cạnh đáp ứng cơ sở vật chất đủ điều kiện khám chữa bệnh cho người nước ngoài, BV Da liễu TP.HCM còn có chỉ dẫn rõ ràng bằng tiếng Việt và Anh; bố trí phòng chờ riêng dành cho khách DLYT và tại phòng chờ có internet, quầy phục vụ nước hoặc máy bán nước tự động; quầy phục vụ bánh, trái cây; màn hình giới thiệu các dịch vụ bằng tiếng Việt và Anh; có thể thanh toán qua thẻ hoặc qua tài khoản…
"Ưu điểm gói du lịch thẩm mỹ tại BV là điều trị 1 lần, hiệu quả tức thì, khi thực hiện không đau, không gây chảy máu, thời gian thực hiện ngắn, chỉ mất khoảng 30 - 120 phút (tùy từng dịch vụ). Sau khi thực hiện, khách hàng tiếp tục hành trình du lịch mà không cần nghỉ dưỡng. Cụ thể, năm 2020 khoa tiếp nhận 41.490 lượt khách hàng đến làm đẹp thì đến năm 2022, con số này tăng lên 58.622 lượt", bác sĩ Thúy nói.
Ngoài ra, lĩnh vực làm răng kỹ thuật cao của BV Răng hàm mặt T.Ư, BV Răng hàm mặt TP.HCM; thẩm mỹ về mũi, mắt… bằng phẫu thuật tại một số BV ở TP.HCM đã phát triển vượt bậc, được nhiều Việt kiều đánh giá là chất lượng, giá cả cạnh tranh. Vì vậy, hằng năm có rất nhiều Việt kiều về nước sử dụng các loại dịch vụ này.
Những hạn chế cần sớm khắc phục
Tuy nhiên, theo nhìn nhận của lãnh đạo BV YHCT TP.HCM, vẫn còn đó những khó khăn. Đó là các chính sách về DLYT chưa cụ thể, rõ ràng, do đó các cơ sở y tế tự phát huy thế mạnh của mình để phát triển mảng DLYT. Cùng với đó thì diện tích, cơ sở hạ tầng BV còn chật hẹp; trang thiết bị còn thiếu, chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu cho du khách. Mặt khác, giá cả dịch vụ y tế cho du khách, BV thu theo quy định nhà nước, nhưng công ty lữ hành đưa khách tới thì giá thu sẽ không còn phù hợp.
"Về công tác quản lý thì chưa có cơ quan hay hiệp hội điều hành việc kết nối giữa cơ sở y tế cung ứng dịch vụ y tế và cơ sở cung ứng sản phẩm du lịch một cách có hiệu quả để xây dựng 1 gói dịch vụ gồm y tế và du lịch (dịch vụ điều trị cả gói). BV chưa đạt các tiêu chuẩn quốc tế như JCI hay ISO. Mặc dù giá cả của BV hay cơ sở y tế tại VN là có ưu thế cạnh tranh, nhưng khách quốc tế thì dựa vào tiêu chuẩn chất lượng để chọn nơi cung ứng dịch vụ", lãnh đạo BV Răng hàm mặt TP.HCM chia sẻ.
Lãnh đạo BV Răng hàm mặt TP.HCM cho biết thêm, về con người, các BV công lập phải tuyển dụng hay cộng tác được với các giáo sư, bác sĩ, chuyên gia hàng đầu của các nước phát triển đến khám chữa bệnh trực tiếp. Ngoài ra, kỹ năng ngoại ngữ của nhân viên còn hạn chế; mạng lưới truyền thông, quảng bá đến khách quốc tế để giới thiệu các dịch vụ y tế chưa có; thủ tục nhập cảnh, hành chính còn phức tạp… Những bất cập này nếu sớm giải quyết hiệu quả sẽ làm tăng động lực đột phá DLYT.
Cùng hành động
TS-BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM, cho rằng để DLYT phát triển, cả ngành y tế và ngành du lịch đều cùng phải "hành động". Trong đó, ngành y tế xác định và phát huy thế mạnh của mình (nha khoa, khám tổng quát, y học cổ truyền, y tế chuyên sâu…); phát triển thêm các loại hình tầm soát bệnh bằng công nghệ cao, xây dựng và cung cấp dịch vụ có chất lượng để đáp ứng nhu cầu đa dạng về du lịch chăm sóc sức khỏe. Ngành du lịch cần kết nối, tư vấn du khách với cơ sở có triển khai dịch vụ DLYT, kết nối các khách sạn, cơ sở nghỉ dưỡng tạo hệ sinh thái bảo đảm cung ứng dịch vụ kết hợp chăm sóc sức khỏe và du lịch, hình thành tổng đài DLYT TP…
Dẫn các bài học DLYT từ các nước trong khu vực ASEAN thu hút đông khách du lịch đến sử dụng dịch vụ chăm sóc sức khỏe như Thái Lan, Singapore, Malaysia, TS-BS Vĩnh Châu cũng đưa ra 7 nhóm giải pháp để TP.HCM sớm trở thành trung tâm chăm sóc sức khỏe của khu vực ASEAN. Trong đó, để thu hút du khách là hình thành các trung tâm y tế chuyên sâu đa lĩnh vực, cùng với đó là các trung tâm tầm soát bệnh bằng công nghệ cao…