Khó lý giải quan niệm đúng sai

Bác sĩ Hoàng Khánh Toàn, nguyên chủ nhiệm khoa y học cổ truyền, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho biết theo y học cổ truyền, để phòng chống các chứng bệnh được gọi là "yếu sinh lý" như liệt dương, xuất tinh sớm, suy giảm ham muốn tình dục…, ngoài việc dùng thuốc, châm cứu, xoa bóp, tập luyện còn phải chú ý lựa chọn chế độ ăn uống cho phù hợp.

Với quan điểm "đồng thực đồng nguyên", việc sử dụng đồ ăn thức uống nào đó đều phải tuân thủ nguyên tắc "biện chứng luận trị", nghĩa là phải căn cứ vào đặc điểm thể chất và tình trạng bệnh tật cụ thể của mỗi người mà trọng dụng hoặc kiêng kỵ các loại thực phẩm cho thích đáng.

Chính vì vậy, theo đông y, những người thận dương hư thì nên kiêng các đồ ăn, thức uống có tính lạnh như: cua, ốc, trai, hến, ngao, dưa hấu, dưa chuột, đậu phụ, đậu xanh…

Đông y cho rằng ăn nhiều thực phẩm lạnh khiến thận dương không đủ, hư suy, mệnh môn hỏa suy dẫn đến tinh ít âm lạnh, chức năng sinh dục suy thoái. 

Đông y nói "tính lạnh ăn nhiều tổn hại nguyên dương, tổn hại sinh hoạt tình dục". Vì vậy, những thực phẩm có tính hàn, lạnh không lợi cho chức năng sinh dục, ăn nhiều, ăn thường xuyên dễ dẫn đến suy giảm chức năng sinh dục hoặc giảm tinh trùng, liệt dương.

Tuy nhiên bác sĩ Cao Hồng Phúc, Bệnh viện 103, cho biết thông tin những thực phẩm như cua biển làm giảm tình dục, làm suy giảm con giống thì ngược. Vì rằng cua có nhiều kẽm, kẽm lại là vi chất có tác dụng làm tăng ham muốn. 

Do đó chuyện cua làm giảm ham muốn và không nên dùng ở người đàn ông yếu sinh lý là chuyện khó lý giải.

Bác sĩ Phúc phân tích chuyện kiêng kỵ này xuất hiện là do một số quan điểm yếu sinh lý theo những học thuyết đông y. Đông y cho rằng khi người yếu sinh lý do thể trạng "thận dương hư" thì nên tránh các đồ ăn có tính hàn, lạnh vì càng làm cho thận dương suy thêm. 

Cua là thực phẩm có tính hàn, ăn vào thì càng làm nặng thêm tình trạng thận dương hư. Song điều này không đồng nhất với y học hiện đại.

Vì rằng y học cổ truyền đã đánh đồng những thực phẩm hàn có lợi cho tình dục với các thực phẩm hàn khác như thịt trâu, thịt gà. Rõ ràng chúng chung nhau về tính vị thực phẩm (là hàn) nhưng lại khác nhau về thành phần dinh dưỡng (là kẽm).

"Hiện tại, không thể bảo là y học hiện đại đúng hay y học cổ truyền đúng, nhưng mọi ý kiến xử trí phải tuân theo chứng bệnh cụ thể của từng người. Vì yếu sinh lý có quá nhiều nguyên nhân gây ra, ngoài chuyện hàn - nhiệt hay là kẽm thấp hay kẽm cao…", bác sĩ Phúc nhấn mạnh.

Ăn theo cơ thể, là thế nào?

Bác sĩ Hoàng Khánh Toàn phân tích cua biển là loại thực phẩm được nhiều người ưa chuộng vì ngon và giàu chất dinh dưỡng. Cứ 100g cua biển thì có tới 15g chất đạm, 2,6g chất béo, 141mg canxi, 191mg photpho, 0,8mg sắt, cùng nhiều nguyên tố vi lượng và vitamin, đặc biệt là vitamin A.

Theo y học cổ truyền, cua tính lạnh, vị hàn, có công dụng thanh nhiệt, tán ứ, thông kinh lạc và giúp liền xương nhanh. 

Tuy nhiên những người tỳ vị hư yếu (biểu hiện bằng các triệu chứng như dễ bị rối loạn tiêu hóa, ăn kém, hay đầy bụng, chậm tiêu, đại tiện phân lỏng nát…), những người đang bị cảm mạo phong hàn, bị bệnh lý ngoài da (có ngứa dai dẳng) và những người dị ứng cua thì không được dùng.

Với những người sinh lý yếu thì không phải ai cũng nên kiêng cua mà phải căn cứ vào thể trạng để thực hiện ăn uống cho phù hợp.

Chẳng hạn đối với người sinh lý yếu thể thận dương hư biểu hiện bằng chứng trạng: sợ lạnh, dễ bị cảm, dễ vã mồ hôi, tay chân lạnh, da mặt trắng nhợt, lưng đau gối mỏi, tiểu tiện trong, hay đi tiểu về đêm hoặc đi lâu không hết bãi, có thể có phù thũng, liệt dương, di hoạt tinh, miệng nhạt, chất lưỡi nhợt, mạch trầm tế thì nên kiêng ăn cua.