Trong nhiều thập kỷ, các cường quốc châu Âu và sau đó là Mỹ đã từ chối công nhận nước này là một nước độc lập.
KHOẢN NỢ CẢ THẾ KỈ
Quốc gia Caribbean trở thành nước Cộng hòa do người da đen lãnh đạo đầu tiên trên thế giới khi tuyên bố độc lập khỏi Pháp đầu năm 1804. Ngày đó, Saint-Domingue, từng là thuộc địa giàu có nhất của Pháp, được gọi là "Hòn ngọc Antilles", đã đổi tên thành Haiti. Đó từng là một vùng đất được thèm muốn với sự trù phú của đường, cà phê và bông.
Năm 1825, hơn hai thập kỷ sau khi tuyên bố độc lập, vua Pháp Charles X đã cử tàu chiến đến thủ đô Port-au-Prince và buộc Haiti bồi thường cho những mất mát về tài sản của Pháp. Haiti không thể trả được số tiền kếch xù, buộc phải gánh một món nợ trong hơn một thế kỷ.
Những khoản thanh toán đó được nhận xét là một gánh nặng kinh tế khủng khiếp đối với bất cứ một quốc gia non trẻ nào. Haiti không những là một đất nước non trẻ, đây còn là một nước cộng hòa được thành lập và lãnh đạo bởi những người da đen đứng lên chống lại chế độ nô lệ. Chính vì vậy, giới quan sát nhận xét, nền độc lập của Haiti là mối đe dọa cho rất nhiều các quốc gia khác. Quốc gia này không có sự lựa chọn nào khác ngoài tuân theo các yêu cầu từ phía Pháp.
Bằng cách tuần thủ các điều khoản, Haiti đã được miễn trừ khỏi sự cô lập về chính trị và kinh tế - và một khoản nợ phải mất 122 năm sau mới trả xong. Tờ Forbes ghi nhận chia sẻ của người dân Haiti cho biết, người dân được dạy một bài hát yêu nước từ khi còn là học sinh, lời bài hát sâu sắc, thúc giục tất cả mọi người Haiti tự bỏ tiền túi để giúp chính phủ trả nợ cho Pháp.
Nhờ những đóng góp tự nguyện từ các công dân Haiti - hầu hết đều nghèo đến mức tuyệt vọng, khoản nợ đó cuối cùng cũng đã được thanh toán vào năm 1947. Nhưng cả thế kỷ giải quyết khoản nợ đã khiến chính phủ Haiti liên tục chịu áp lực về tài chính, bầu không khí trong nước bất ổn.
Port-au-Prince (thủ đô của Haiti) được chụp vào năm 2017. Ảnh: The New York Times
CỤC NAM CHÂM HÚT BẤT ỔN
Trong suốt thế kỷ 19, Haiti lại tiếp tục chứng kiến sự bất ổn về chính trị và kinh tế, đất nước đầu tư rất ít vào cơ sở hạ tầng và giáo dục.
Năm 1915, Mỹ tràn sang Haiti sau khi Tổng thống Haiti bị ám sát.
Mỹ sau đó giải thích rằng, cuộc mang quân sang Haiti là để khôi phục lại trật tự và ngăn chặn Pháp và Đức sang xâm chiếm Haiti. Sự chiếm đóng của Mỹ kết thúc vào năm 1934 nhưng sự kiểm soát của Washington đối với tài chính của quốc gia nghèo nhất châu Mỹ này kéo dài cho đến năm 1947.
Sau một loạt các cuộc đảo chính, gia đình Duvalier đã thống trị Haiti bằng vũ lực cho đến những năm 1980. Dưới sự lãnh đạo của họ, Haiti lâm vào cảnh nợ nần chồng chất.
Vào đầu những năm 1990, Jean-Bertrand Aristide, một cựu linh mục Công giáo La Mã, được bầu làm tổng thống. Sau đó, ông đã bị lật đổ hai lần trong vòng 15 năm sau đó.
Haiti, với dân số 11 triệu người, được coi là quốc gia nghèo nhất ở Tây bán cầu.
Động đất ở Haiti năm 2010. Ảnh: AP
Năm 2010, nơi đây phải hứng chịu một trận động đất kinh hoàng, cướp đi sinh mạng của khoảng 300.000 người . Đất nước này chưa bao giờ thực sự phục hồi sau trận động đất, vẫn còn vướng trong bãi đầm lầy của tình trạng kinh tế kém phát triển và mất an ninh.
Một đợt bùng phát dịch tả lại xảy ra vào năm 2016 liên quan tới lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp quốc đã làm chết ít nhất 10.000 người và làm 800.000 nhiễm bệnh.
Hãng tin Al Jeeza cho biết, hiện nay, khoảng 60% dân số kiếm được ít hơn 2USD/ngày. Cuộc khủng hoảng sức khỏe do Covid-19 cũng khiến đất nước này chịu thêm nhiều áp lực.
Và bất ổn gần đây nhất là sự kiện hôm 7/7/2021, Tổng thống Jovenel Moïse, người lãnh đạo đất nước từ năm 2017, đã bị ám sát tại tư gia.