Động thái giao dịch của các nhà đầu tư tổ chức, gồm các quỹ đầu tư trong và ngoài nước, khối tự doanh của công ty chứng khoán - đâu đó vẫn có những tác động nhất định đến tâm lý các nhà đầu tư trên thị trường. Nhưng nhà đầu tư cần hiểu sao cho đúng về các động thái này để tránh tâm lý hoang mang không cần thiết. 

Chiến lược đầu tư của tổ chức và cá nhân khác nhau như thế nào?

Hiện trên thị trường chứng khoán Việt Nam, nhà đầu tư cá nhân chiếm đến 80-85% tổng giá trị giao dịch toàn thị trường nên hành động mua/bán ròng của các đối tượng nhà đầu tư khác như NDT nước ngoài, cũng như hoạt động của tự doanh, được các chuyên gia cho rằng không hoàn toàn biểu thị cho thị trường đang tốt hay đang xấu. Chẳng hạn, với tự doanh, bên cạnh việc đầu tư thì còn có các nhiệm vụ tạo lập cho các quỹ ETF, hedging phái sinh, hay với các NDT NN có có kế hoạch phân bổ tài sản khác nhau ở các quốc gia, có chiến lược cụ thể, nên quyết định cụ thể trên một thị trường, trên 1 cổ phiếu.

Điểm gây nhiều băn khoăn cho giới đầu tư là rất nhiều giai đoạn, các đối tượng đầu tư này có hành động trái chiều nhau, trong khi các nhà đầu tư cá nhân chiếm đa số trong việc mua ròng, thì các nhà đầu tư nước ngoài thì bán ròng miệt mài từ năm 2020 đến nay, và chỉ trong tháng 7 mới có quay lại mua ròng (có đan xen với bán ròng). Cũng như ở khối tự doanh, rất nhiều phiên bán ròng ngược chiều với hành động của các nhà đầu tư cá nhân trên thị trường.

Trong chương trinh tư vấn đầu tư chủ đề "Lưạ chọn Cổ phiếu tiềm năng cho danh mục" do CTCK SSI tổ chức, ông Nguyễn Đức Minh, Giám đốc Đầu tư, Công ty TNHH Quản lý Qũy SSI (SSIAM) cho rằng, phong cách đầu tư rất quan trọng trọng trong việc lựa chọn cổ phiếu. Các quỹ đầu tư với các chiến lược đầu tư khác nhau thì danh mục đầu tư cũng sẽ khác nhau.

Ông Nguyễn Đức Minh, Giám đốc Đầu tư, Công ty TNHH Quản lý Qũy SSI (SSIAM)

Chẳng hạn, quỹ mở thì thông thường có 2 phương pháp tiếp cận để lọc cổ phiếu, cách 1 là tiếp cận trên xuống: đánh giá kinh tế vĩ mô, xem xét điều kiện thị trường, doanh nghiệp nào hưởng lợi, chọn cổ phiếu đầu ngành. Hoặc phương pháp thứ 2, là dùng bộ lọc các cổ phiếu niêm yết trên sàn, theo tiêu chí lợi nhuận tốt, tỷ suất sinh lời tốt, tăng trưởng… để lọc ra 50-60 cổ phiếu tiềm năng, sau đó đánh giá, phân tích chi tiết các công ty này, để cuối cùng đưa ra giá trị hợp lý của doanh nghiệp đó.

Lấy ví dụ, mức 12.000 đồng/cp cổ phiếu Doanh nghiệp A là giá mua, thì quỹ sẽ mua cổ phiếu trên sàn khi giá cổ phiéu dưới mức 12.000 đồng/cp. Tương tự, giá đắt là 20.000 đồng/cp, thì giá trên 20.000 đồng, quỹ sẽ thực hiện bán. Khi giá dưới 12.000 đồng/cp hay trên 20.000 đồng/cp, có thể câu chuyện của cổ phiếu thu hút dòng tiền nhà đầu tư cá nhân tham gia mua, trong khi các quỹ có sẵn kế hoạch bán thì sẽ làm đúng kế hoạch, chuyển sang cổ phiếu khác có upside lớn hơn. Đây là lời giải cho hành động trái chiều của các đối tượng nhà đầu tư trên thị trường được ông Minh đưa ra.

Ngoài ra, các nhà đầu tư tổ chức sẽ đánh giá xu hướng, tiềm năng dài hạn, khi cổ phiếu có mức sinh lợi kỳ vọng đủ tốt thì khi giá giảm thì họ sẽ tiếp tục mua vào. Ông Nguyễn Anh Đức - Giám đốc Khối Dịch vụ Chứng khoán Khách hàng Tổ chức – Phát triển Khách hàng tổ chức SSI cho biết, nếu giá cổ phiếu giảm 15-20% thì họ sẽ phải đánh giá lại các phân tích của mình có còn đúng không, có bỏ sót hay cập nhật thêm yếu tố thực tế phát sinh nào không khiến thay đổi triển vọng DN không. Khi đó có quyết định mới, còn nếu không có gì thay đổi thì họ sẽ mua gia tăng.

Ông Nguyễn Anh Đức - Giám đốc Khối Dịch vụ Chứng khoán Khách hàng Tổ chức – Phát triển Khách hàng tổ chức SSI tham gia chương trình từ đầu cầu TP Hồ Chí Minh

Tất nhiên còn phụ thuộc vào tỷ lệ phân bổ khoản đầu tư trong danh mục đầu tư là bao nhiêu. Với các cổ phiếu chiếm tỷ trọng lớn trong danh mục có thể họ sẽ phản ứng nhanh hơn rất nhiều.

Với các nhà đầu tư cá nhân, các chuyên gia SSI cũng khuyến nghị hoàn toàn có thể đặt ra các mức stoploss theo tỷ lệ % thông thường như 3-5%.

Chiến lược đầu tư NĐT cá nhân cần lưu ý

Rõ ràng, nhà đầu tư cá nhân và nhà đầu tư tổ chức có sự khác biệt nhất định về lợi thế, về phong cách đầu tư. Nhưng, làm thế nào để các nhà đầu tư mới không đua theo khối ngoại, tự doanh một cách thụ động.

Ông Nguyễn Trọng Đình Tâm – chuyên gia Chiến lược Đầu tư của Trung tâm Phân tích và Tư vấn Đầu tư SSI cho rằng, mỗi nhà đầu tư cần tự xác định, mình có ưu thế gì, nếu so với nhà đầu tư tổ chức thì NDT cá nhân có ít lợi thế hơn về quy mô tài sản, kinh nghiệm đầu tư và chuyên môn giao dịch trên thị trường, nhưng nhà đầu tư cá nhân cũng có thể tận dụng lợi thế của chính bản thân mình đang có.

Ông Nguyễn Trọng Đình Tâm - chuyên gia Chiến lược Đầu tư - Trung tâm Phân tích và Tư vấn Đầu tư SSI

Chẳng hạn làm trong ngân hàng thương mại, thì đương nhiên, nhóm ngành mà nhà đầu tư cần nghiên cứu là nhóm ngân hàng thương mại. Như đầu năm, NHNN có ban hành Thông tư 03/2021 sửa đổi bổ sung cho Thông tư 03/2020, thì so với mặt bằng chung của thị trường, thì nhà đầu tư này sẽ nhận ra được rằng ngân hàng sẽ giãn trích lập dự phòng với các khoản nợ cơ cấu. Từ đó có thể tìm hiểu cổ phiếu ngân hàng trước thị trường.

Thứ hai, đó là hoàn thiện chiến lược đầu tư. Nhà đầu tư cá nhân có khá nhiều phương pháp để tham khảo như các chuyên gia đã nói ở trên, như phân tích kỹ thuật để lọc cổ phiếu, hay truy vết dòng tiền lớn trên thị trường đang ưu tiên nhóm ngành nào thì quan sát nhóm ngành đó và chọn điểm mua phù hợp.

Nhưng sau cùng, ông Tâm nhấn mạnh rằng, nhà đầu tư vẫn cần trả lời các câu hỏi là nhà đầu tư phù hợp phương pháp nào, ngắn hay dài hạn, vùng mua hợp lý ra sao và khi thị trường đảo chiều so với kỳ vọng thì nên làm gì?

Và quan trọng không kém là về mặt thông tin, nhà đầu tư nên tìm hiểu nguồn tin chuẩn từ cơ quan quản lý, chuẩn từ DN công bố trên website, từ báo cáo công ty chứng khoán uy tín.

Thực tế cũng cho thấy, nhiều nhà đầu tư F0 trên thị trường chứng khoán nhưng lại là người am hiểu trong một lĩnh vực kinh doanh nào đó trong cuộc sống, hiểu sâu nhóm ngành là tốt nhưng cổ phiếu không tăng – cũng khiến không ít nhà đầu tư hoang mang với nhìn nhận của mình.

Ông Tâm cho rằng, trong đầu tư chứng khoán, "timing – thời điểm" rất quan trọng, cần thời gian để TTCK phản ánh thông tin về DN, về nhóm ngành vào vận động của giá cổ phiếu.

Lấy minh chứng gần nhất, NDT đang làm việc ngành logistic đọc số liệu xuất nhập khẩu cực tốt trong 6 tháng đầu năm, nhưng cần thời gian để phản ánh vào lợi nhuận của doanh nghiệp. Trên TTCK, thông tin và diễn biến giá cổ phiếu thường phản ánh khi mà cuối quý kết thúc, hoặc sau khi báo cáo tài chính công bố.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!