Trúng tuyển đại học, Nguyễn Tuấn Kiệt tự vay tiền đóng học phí, đi làm thuê để trả nợ - Ảnh: CHÍ HẠNH

Với Tuấn Kiệt, mười mấy năm qua mẹ đã khổ rất nhiều, chỉ có con đường tri thức mới có thể đền đáp công lao của mẹ.

Mẹ nhịn đói để con no

Ở xã Vĩnh Xuân, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long mấy chục năm nay, người dân quen thuộc với hình ảnh con đi trước, mẹ lê lết theo sau trên khắp nẻo đường đi làm thuê. Đó là hình ảnh "chạy ăn từng bữa" của bà Nguyễn Thị Nữ (50 tuổi, ngụ ấp La Ghì) và đứa con trai Nguyễn Tuấn Kiệt (18 tuổi). 

Người dân thường gọi bà là bà Nữ "osin", bởi cuộc sống của hai mẹ con chỉ trông vào vài đồng bạc còm cõi từ việc rửa chén, chạy bàn, bào mía thuê, nhổ lông gà vịt...

Vất vả là vậy, song bà rất tự hào khi kể quãng thời gian làm lụng, với đôi chân tật nguyền từ bé, để lo cho con. Thời con gái, bà trải qua mối tình với một người đàn ông xa lạ từ Trà Vinh đến đây đào đất thuê. "Mang bầu được 1 tháng thì ổng cũng bỏ đi biền biệt. Lúc đó, nhiều người nói ra nói vào nhưng tôi một mực giữ con, vì rất cần có nó" - bà nhớ lại.

Kiệt chào đời, người mẹ phải nhờ hàng xóm trông nom giùm, mượn chiếc ghế nhựa làm "đôi chân", rong ruổi khắp nơi mưu sinh, kiếm tiền nuôi con. "Bị tật cả hai chân nên tôi chỉ ngồi được một chỗ, di chuyển khó khăn, ai mướn gì làm nấy. Người ta trả công tùy ý, 10.000 hay 20.000 tùy lòng hảo tâm. Có việc làm là thấy may mắn rồi. Làm không đủ ăn nên đâu dám gửi con vào nhà trẻ" - bà Nữ xúc động.

Con lớn lên đôi chút, bà bấm bụng nhịn ăn để dành tiền và vay nợ, gửi con vào lớp mẫu giáo. Chiều chiều con đi trước, mẹ nắm vạt áo lết ghế theo sau.

Bà Bùi Thị Kim Thoa - chủ quán ăn Thanh Trúc (xã Vĩnh Xuân) - kể: "Kiệt được gửi ở trường, mẹ rửa chén thuê cho quán của tôi. Tới giờ ăn trưa, bà Nữ nhịn phần cơm của mình rồi đem vào lớp đút cho con. Tan giờ làm, bà ấy đến trường rước con rồi hai mẹ con cùng cuốc bộ về nhà. Nhìn thương lắm!".

"Bữa nào người ta cho hai phần cơm thì mẹ con cùng ấm bụng. Ngược lại thì tôi nhịn đói, để cơm cho con. Năm Kiệt lên lớp 3, lớp 4, nó bắt đầu biết thương mẹ rồi, đi học một buổi, một buổi ra chạy bàn, dọn ly, bưng cơm cho chủ kiếm thêm ít đồng phụ mẹ" - bà ngậm ngùi.

Bà Nữ - mẹ tân sinh viên Nguyễn Tuấn Kiệt - bị tật bẩm sinh 2 chân nhưng hơn 12 năm bươn chải kiếm tiền lo đèn sách cho con - Ảnh: C.HẠNH

Dành từng đồng lẻ cho con đi học

Để con được đến trường, 12 năm qua cứ mỗi lần túng thiếu, bà Nữ vay lãi khắp xóm. "Mượn 100.000 đồng thì lãi mỗi tháng 10.000 đồng. Tôi vay 500.000 đồng nhưng mà làm suốt không trả nổi! Mỗi ngày tôi bỏ ống heo 500 đồng, gom lại một tháng thì đem trả lãi một lần. Tiền gốc vay của người ta cứ thiếu mãi, đi làm xin cơm thừa, đồ ăn cặn về nuôi vài con vịt, lúc nào bán được mới có tiền trả dứt nợ. Năm này tháng nọ, cứ thiếu tiền cho con lại đi vay, tới năm Kiệt học lớp 9 nợ lãi mới hoàn toàn dứt hẳn" - bà Nữ nói.

Nhưng cảnh khổ cứ đeo bám dai dẳng, khi căn nhà của địa phương xây tặng mẹ con Kiệt xuống cấp nặng nề, bà Nữ phải vay của Nhà nước 8 triệu đồng để sửa sang. Tháng 9 năm nay, nghe con trúng tuyển đại học, người mẹ vò túi mãi cũng chẳng có tiền mua đồng phục cho con, bà đành khuyên con nghỉ.

"Tiền đâu mà đóng một khoản lớn như vậy. Tôi kêu nó đi làm công nhân rồi sau này tính tiếp. Nhưng con cứ một mực đòi đi học" - bà tâm sự.

Gặp Kiệt trong cơn mưa chiều tầm tã ở quán ăn nằm trên đường Trương Định (quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ), nơi bạn làm phục vụ 10 tiếng mỗi ngày, Kiệt bảo sẽ qua Cần Thơ nhập học. Để hoàn tất thủ tục, Kiệt vay của người chị họ số tiền 5 triệu đồng đóng cho trường.

"Mẹ đã quá khổ rồi, mình quyết định tự lo mấy năm học còn lại. Lên đây mình ở ghép nhà trọ với bạn, ăn thì tự nấu. Buổi sáng đi học, 2 giờ chiều bắt đầu đến quán chạy bàn đến tối, kiếm tiền trả nợ. Để tiết kiệm chi phí, đồ ăn thừa của khách, mình xin gói về để sử dụng" - Kiệt nói và cho biết thêm: "Mấy tháng hè, mình lên TP.HCM ở với dì, hằng ngày chạy bàn kiếm thêm chút đỉnh. Đó là khoản tiền mình sẽ trang trải cho năm học mới và phụ giúp mẹ".

"Nó mà như người khác có thể sẽ ham chơi, bỏ học rồi!" - ông Bùi Ánh Sáng, bí thư kiêm trưởng ấp La Ghì, nói về Kiệt. Ông chia sẻ thêm: "Bà Nữ rất thương con, lo cho con ăn học tử tế. Kiệt cũng chịu khó, ham học và có hiếu với mẹ. Hai mẹ con siêng năng làm việc để kiếm tiền. Gia đình này sống không ỷ lại, không trông chờ tiền nhà nước mà biết tự lo".

Ứng trước học bổng Tiếp sức đến trường để tân sinh viên nhập học kịp thời

TTO - 3 tân sinh viên tới từ các thôn làng nghèo khó của tỉnh Quảng Nam tự tin bước vào giảng đường đại học, với hành trang tràn đầy nghị lực và sự nâng đỡ bước chân kịp thời từ bạn đọc báo Tuổi Trẻ.