Cử nhân từng định làm công nhân

Là sinh viên ngành quản trị kinh doanh một trường đại học ở quận Bình Thạnh, ra trường với bằng cử nhân, Võ Minh Đức (27 tuổi, ngụ phường 10, quận Gò Vấp) từng thử việc vị trí kế toán một cửa hàng quần áo khá lớn. Nhưng sau chín tháng làm việc, anh nghỉ do không chịu được áp lực công việc và thường xung đột cấp trên.

"Tôi thấy lương, phụ cấp cũng thấp nhưng công việc thì rất nhiều, thường ở công ty tới tối hoặc mang việc về nhà làm đến khuya, có lúc làm cả ngày nghỉ. Mức lương đó còn thấp hơn làm công nhân tăng ca", Đức nói.

Đức chuyển sang làm ở bộ phận chăm sóc khách hàng một doanh nghiệp bất động sản. Được nửa năm, anh trong danh sách nhân sự cắt giảm do công ty kinh doanh không thuận lợi.

Có chút hiểu biết truyền thông, anh xin vào một thẩm mỹ viện. Song vì chưa có nhiều kinh nghiệm, anh thường bị từ chối các đề xuất, thu nhập lại bấp bênh do chưa phải là nhân viên chính thức. Anh nhanh chóng rời đi khi thời gian làm chỉ tính bằng tháng.

Có thời điểm anh thất nghiệp gần bốn tháng khi rải hồ sơ xin việc ở một số công ty nhưng bị từ chối. Lý do "hồ sơ nhạt nhòa, chưa có thành tích nổi bật" hoặc không chấp nhận mức lương anh đề ra. Có nơi không hồi âm, nơi thì cho biết đang cắt giảm người làm.

Để trang trải tiền thuê nhà và sinh hoạt phí, chàng trai quê Quảng Ngãi có bằng Đại học Kinh tế, phải trải qua những việc mà anh chưa từng nghĩ sẽ phải làm như chạy xe công nghệ, đến cò đất nghiệp dư. Thậm chí, nhiều lúc nản, anh định làm công nhân bởi "nghe nói nếu tăng ca thì lương hơn 10 triệu đồng/tháng".

Đầu năm nay, anh lên Đà Lạt ở năm tháng với vai trò tình nguyện viên cho một trang trại du lịch. "Tôi được trả công hơn 5 triệu đồng/tháng, bao ăn ở, cũng không chi tiêu quá nhiều nên tạm sống được", Đức tâm sự. Nhưng việc này cũng không kéo dài.

Hiện tại, sau hơn bốn năm ra trường, Đức vừa được nhận vào làm kế toán một doanh nghiệp mỹ phẩm ở quận Gò Vấp, dù thu nhập chưa như mong đợi. "Thời điểm này tìm được việc làm đã là quý rồi", anh cho hay.

Mãi vẫn không có việc ổn định vì lương thấp

Buổi sáng giữa tuần tại một trung tâm dịch vụ việc làm ở quận Bình Thạnh (TP.HCM), một số bạn trẻ ghé vào tìm hiểu thông tin. Gương mặt thoáng chút lo lắng, Phạm Thị Hồng (24 tuổi, ngụ quận Bình Thạnh) vừa cầm tờ mô tả vị trí cần tuyển của một cơ sở làm đẹp vừa hỏi yêu cầu công việc.

Sau khi tốt nghiệp ngành quản trị nhà hàng khách sạn, cô từng đi làm cho một công ty nhỏ với mức lương 6 triệu đồng. "Quá nhiều việc không tên và sau đó bị giảm lương do công ty khó khăn nên một năm sau tôi đành xin nghỉ", cô nói.

Hồng tiếp tục rải hồ sơ 4 - 5 nơi. Có nơi cô vào thử việc một tháng rồi ngưng, có nơi không được nhận phỏng vấn. 

"Tôi từng xin vào một công ty thiết bị vệ sinh, việc không liên quan chuyên ngành. Mỗi ngày viết 5 - 6 bài giới thiệu sản phẩm, lương 5 triệu đồng nên tôi từ chối. Tôi đang tìm việc khác, cầu mong lương khá hơn", cô tâm sự.

Với Hồng, chuỗi ngày đi xin việc quá trần ai, nào chuẩn bị hồ sơ, đi khám sức khỏe, sắm "bộ đồ vía" đi phỏng vấn rồi thất bại... Cô nhận thấy mình là người năng động, chịu khó, thế nhưng kiếm được việc thu nhập ổn là điều không dễ. Hồng cho biết nếu sau này có việc trái ngành nhưng đáp ứng những tiêu chí về thu nhập thì cô sẵn sàng làm.

Không giống Hồng và Đức, Nguyễn Lan Phương (26 tuổi, ngụ Bình Dương) quyết định... đi học nghề sau vài năm thử sức nhiều nơi. Tốt nghiệp Trường đại học Công nghệ Sài Gòn bốn năm trước, ban đầu cô làm việc trong ngành thẩm định. Đặc thù công việc phải làm ngoài giờ hành chính nên cô dần thấy không phù hợp và xin nghỉ.

"Sau đó, tôi làm marketing cho một công ty ở quận Bình Thạnh, mức lương 10 triệu đồng và thêm phụ cấp ăn trưa, xăng xe. Thời gian làm việc khá thoải mái, sáng 8h30 mới đến chỗ làm", Phương kể. Đợt dịch COVID-19, cô gái trẻ lập gia đình và mang thai, thời gian giãn cách cộng thêm giảm lương nên phải nghỉ việc. Cô về quê sinh con và không tiện đi làm xa nhà nữa nên xin vào một công ty chuyên về nhà tiền chế.

Tháng 9-2023, Phương lại một lần nữa phải nghỉ việc và lại đi học từ đầu nghề chăm sóc sức khỏe.

Kinh nghiệm dày dạn hơn những người trên, Đinh Tiến Quốc, 29 tuổi, tốt nghiệp chuyên ngành Đại học Tài chính - Kế toán, đã bảy năm cũng đang phải làm lại từ đầu. Từng làm việc cho phòng giao dịch ngân hàng thương mại khá lớn ở TP.HCM, năm ngoái anh bị mất việc vì ngân hàng gặp sự cố, phải thu gọn hệ thống.

"Tôi nghĩ mình có kinh nghiệm ngành ngân hàng, ai ngờ hơn 10 tháng rải đơn vẫn chưa tìm được việc phù hợp", Quốc chua chát nhận định cá nhân rằng thời điểm này anh tìm việc có vẻ còn lận đận hơn hồi mới ra trường bảy năm trước, dù đã có kinh nghiệm.

Quốc kể anh đã thâm niên làm việc và có gia đình, lại đang nợ tiền góp mua chung cư, nên đề xuất mức lương từ 16 triệu đồng, nhưng đều bị từ chối hết. Thậm chí, có chỗ chỉ chịu trả anh dưới 10 triệu đồng, "như vậy thì như công nhân lao động rồi".

Thất vọng, Quốc thử xin việc các công ty tài chính. Hầu hết đều mời anh đến phỏng vấn, nhưng đều kèm điều kiện phải chạy doanh số quá cao. Và kinh nghiệm cho anh hiểu rất khó khả thi ở giai đoạn khó khăn này.

---------------

Ngoài lý do xin việc khó khăn, một số bạn trẻ cho biết họ thường chọn nhảy việc hoặc từ chối nếu việc làm không như mong đợi.

Kỳ tới: Khi bạn trẻ kén việc, nhảy việc như cơm bữa