Nguy cơ bụng to đầy dịch vì uống tinh chất nọc bọ cạp xanh

BS Trịnh Thế Cường - khoa hóa chất, Trung tâm Ung bướu Bệnh viện E - cho biết khi người bị ung thư, tâm lý "có bệnh vái tứ phương", tìm mọi cách để chống căn bệnh này, giảm tác dụng phụ của điều trị, trong đó có các thuốc bổ trợ. 

Thật không may, những bệnh nhân dùng các thuốc bổ trợ này đánh giá thấp nguy cơ tương tác với các thuốc ung thư hoặc tệ hơn là bỏ qua các phương pháp điều trị ung thư, tước đi cơ hội của mình.

Nhiều trường hợp bệnh nhân ung thư đã phải trả giá cho sức khỏe cũng như tính mạng của mình vì dùng thực phẩm chức năng có tinh chất nọc bọ cạp xanh. Mới đây, ông Nguyễn Văn T. 67 tuổi (Hà Nội) đi khám trong tình trạng ung thư gan giai đoạn cuối, bụng to đầy dịch, da vàng như nghệ.

Bệnh nhân lôi trong túi ra một lọ hiệu V. vẫn được ông sử dụng điều trị bệnh, cho biết, cách đây 6 tháng ông phát hiện thấy khối u gan, bác sĩ khuyên mổ nhưng ông không đồng ý do nghe nọc bọ cạp xanh Cuba là thần dược điều trị ung thư, các con ông đã góp tiền mỗi tháng 6 triệu mua sản phẩm hiệu V. cho bố uống.

"V. được "thần thánh hóa" là thuốc có khả năng giảm đau, tăng sức đề kháng, ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị ung thư. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu nào chứng minh hiệu quả của sản phẩm này. Nếu có tác dụng thì chắc chắn cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) sẽ phê duyệt, nhưng FDA không hề phê duyệt V. là thuốc.

Trái lại, nghiên cứu gần đây phân tích tác dụng của V. trên bệnh nhân ung thư gan (HCC), một loại ung thư gặp nhiều ở Việt Nam. Kết quả chứng minh, V. làm tăng sinh và xâm lấn của ung thư gan" - BS Cường chia sẻ kết quả.

Tương tự, BS Trần Đức Cảnh - khoa nội soi và thăm dò chức năng Bệnh viện K - cho biết việc sử dụng nọc bọ cạp xanh phòng chống ung thư đang được truyền miệng cũng như quảng cáo tràn lan trên mạng xã hội, sản phẩm được nhiều nước nghiên cứu sản xuất, trong đó có Cuba.

Tuy nhiên, nhiều giáo sư đầu ngành ở Cuba đều cho biết họ không dùng sản phẩm này trong điều trị, cho rằng tác dụng điều trị ung thư của sản phẩm chứa nọc bọ cạp xanh chỉ lan truyền trong dân gian, còn trong các bệnh viện không được sử dụng.

Trích dẫn nghiên cứu trên tạp chí Nature cũng cho biết loại sản phẩm bổ trợ nọc bọ cạp xanh không có tác dụng trong điều trị ung thư, thậm chí còn làm lan tràn và gia tăng sự xâm lấn của tế bào ung thư. 

"Người bệnh cần hiểu sản phẩm từ nọc bọ cạp không phải là thần dược như các quảng cáo đường mật. Qua nhiều nghiên cứu cho thấy sản phẩm dạng thuốc có tác dụng giảm đau, giảm nhẹ triệu chứng ở người bệnh ung thư giai đoạn cuối, nhưng tác dụng điều trị ung thư thì chưa được khẳng định.

Trên thị trường, sản phẩm từ nọc bọ cạp cả dạng thuốc và thực phẩm chức năng được quảng cáo là hàng xách tay, bày bán khá nhiều. Thực tế đây là hàng lậu, thậm chí là hàng giả nên việc ghi nhãn sản phẩm rất lôm côm, hướng dẫn sử dụng mỗi nơi một kiểu.

Người bệnh nên gặp bác sĩ để được tư vấn trước khi dùng bất kỳ loại thuốc hoặc sản phẩm bổ trợ nào khác, tránh các nguy cơ có thể xảy ra khi dùng thuốc không đúng cách. Nghiên cứu đăng trên tạp chí Nature còn cho thấy người bệnh ung thư gan có thể nguy hiểm vì nọc bọ cạp, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng" - BS Cảnh nói.

Nọc bọ cạp liệu có tác dụng?

Theo BS Hoàng Khánh Toàn - nguyên chủ nhiệm khoa đông y, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 - bọ cạp còn được gọi là toàn yết, toàn trùng, vị cay, tính bình có độc. 

Bọ cạp đã được sử dụng làm thuốc từ hàng ngàn năm nay nhưng chỉ với công dụng tức phong, chấn kinh, công độc tán kết, thông lạc chỉ thống, thường dùng để chữa các chứng trẻ em co giật, nhọt độc, vết thương lâu liền, lao hạnh, trúng phong, bán thân bất toại, miệng mắt méo lệch, đau nửa đầu, phong thấp, động kinh, không thấy nói đến tác dụng trị ung thư.

Nhiều chuyên gia cho rằng, một số doanh nghiệp đang lợi dụng nỗi sợ hãi và tuyệt vọng của bệnh nhân ung thư, lợi dụng xu hướng tin rằng các cách điều trị "tự nhiên" sẽ tốt hơn để quảng cáo sản phẩm có tác dụng hỗ trợ điều trị ung thư và kiếm bộn tiền.

Theo TS Quang, hiện nay một số doanh nghiệp đang quảng cáo thực phẩm chức năng dưới danh nghĩa hỗ trợ điều trị ung thư để bán hàng với giá trên trời, cung cấp thông tin sai lệch, lừa đảo người tiêu dùng.